|
yardim ederseniz cok sewinirimm :) |
Alıntı:
Mektup, yazının bulunduğu tarihe kadar ortaya çıkmış eski edebiyat türlerinden biridir. Eldeki en eski örnekler; Mısır firavunlarının diplomatik mektupları (MÖ 15. - 14. yüz yılları) ile Hitit krallarının Hattuşa (Boğazköy) arşivinde bulunan mektuplarıdır. Batı edebiyatında mektup türünün ilk örneklerini, Yunan edebiyatında görürüz. Mektup, bir edebiyat türü olarak, özellikle Latin edebiyatında gelişip yaygınlaşmıştır. Bu alanda yazanların başında Cicero (MÖ 106 - 43) gelir. Rönesans’tan bu yana Avrupa’da çeşitli ülkelerde bu türün yaygınlaştığı görülür. Özellikle Fransa’da mektup türü büyük gelişme göstermiştir. Mektup türünün Türk edebiyatında epey uzun bir geçmişi vardır. Münşeatlarda (Nesir halindeki yazıları bir araya toplanmasından meydana gelen eserlere denir.) resmi ve özel mektuplara geniş yer verilirdi. Şinasi’ nin öncülüğünde başlayan düz anlatım akımı, mektuplarda da etkisini göstermiş; Tanzimat’tan bu yana yazılan özel mektuplarda yapmacıksız, doğal bir anlatım kullanılmıştır. Türk Edebiyatında Mektup Türünün Önemli Temsilcileri; İlk mektup:Fuzuli (Şikayetname) Türk Edebiyatındaki temsilcileri:Namık Kemal,Ziya Paşa,Halide Edip,Cahit Sıtkı Tarancı,Abdülhak Hamit Tarhan Fuzuli Şikayetname büyük bir geçim sıkıntısı içinde olan kanunî bağdat`ı fethedince, onun komutanına, padişah için kasideler, övgü şiirleri sunmuş. bu sayede bağdat vakıflarının ziyadesinden, yani vakfa harcadıktan sonra artakalan paradan günde dokuz akçe maaş bağladılar. zavallı fuzulî, hiç bir zaman bu parayı alamadığı için sonunda, bağdat`ta barınamadı. biraz daha dış mahalle kabul edilen hille`ye çekildi. hazret-i hüseyin türbesi`nin bekçiliğiyle geçinmeye çalıştı. ancak, kanunî`nin fermanlarına tuğra yapan nişancıbaşı celâlzâde mustafa çelebi`ye de şikâyetnâme adıyla ün yapmış, dokunaklı bir eleştiri örneği olan mektubunu yollamadan edemedi. bu eser, o zamanın resmî dairelerinde insanların nasıl çalışmadıklarını gösteren dili sanatlı, edebiyat değeri yüksek bir belgedir. bu şikayetnamedeki "selam verdim rüşvet değildir deyu almadılar" sözü, maalesef toplumumuzdaki şahıslar ve devlet kademelerindeki görevliler içinhala yaşayan bir gerçektir. Namık kemal Hususi Mektupları Namık Kemal, İstanbul’da , Avrupa’da, bilhassa Kıbrıs’ta sürgündeyken Magosa, Midili ve Sakız’da üstadlarına, dostlarına, babasına ve çocuklarına çok sayıda mektuplar yazmıştır. Bu mektuplar zaman zaman, bir gazete neşriyatı kadar tesirli ve devamlıdır. Namık Kemal’in çok hususi mektup yazma zevki ve alışkanlığı vardır. Aynı mektuplar Namık Kemal’in kendi hayatı ve şahsiyeti kadar, devrin fikrî, siyasî ve edebî hayatını da kuvvetle aydınlatan vesikalardır. Mektupların mühim bir kısmı elde olmakla beraber diğer mühim bir kısmı da Kemal’den mektup alan fakat bu mektupları saklamayı tehlikeli bulan kimseler tarafından yakılmak suretiyle ziyan edilmiştir. Namık Kemal’in bir kısım mektuplarında, mesela kızı Feride Hanım’a yazdıklarından çok samimi ve sade bir dil, ev ve aile dili, bir konuşma lisânı vardır. O kadar ki bu mektuplar, Kemal’in etrafındakilerle nasıl konuştuğunu bir ses bandı kadar sadakatle tarihe aksettirirler. Şahsi değerlerine saygı duyduğu kimselere yazdığı mektuplarda ise ciddi bir şekilde hürmetkâr, bazen resmî ve münşiyane bir ifade görülür. “Edebiyat Kumkuması” adlı bu eserde, incelenen sayfalarda ağırlıklı olarak Kumkuma’nın müellifi Zeynel Abidin Bey’in kendisine yazılmış olan mektupları, tüm ayrıntısıyla hatta iddia edilmeye değecek ölçüde tüm orjinalliğiyle birlikte te’lif ettiği görülmektedir. Yayımlanan mektuplar yalnızca Zeynel Abidin Bey’e yazılanlardan seçilmiş olmayıp Namık Kemal’in Veyis Paşa’ya, devrin önemli simalarından Muallim Naci ve Recaizade Mahmud Ekrem’e yazılan mektuplarda eserde yayımlanmıştır. Ziya Paşa Veraset Mektupları Veraset mektupları, Ziya Paşa’nın Babıali’ye indirdiği en büyük darbelerden biridir.Üzerinde düşünülünce Paşa’nın icabında ne gibi silahları kullanabildiğini gösterir.Çünkü bu iki mektupta,Ziya Paşa’nın olayları ve memleket halini anlatışı,ne kadar güzel olursa olsun bir şantaj sezilmektedir.Ziya Paşa’nın,paşalar hakkındaki en kuvvetli saldırılarından biridir bu mektuplar.Ziya Paşa,bu küçük eser sayesinde bir taraftan Fazıl Paşa’nın mücadeleye razı olmasını sağlamış,diğer taraftan özellikle Fuad Paşa’nın mevkiini,gerek padişah nazarında,gerek kamuoyu nazarında iyiden iyiye sarsmıştır. Halide Edip Adıvar Handan Halide Edip'in yazmış olduğu Handan diye bir roman var.Handan'ın Sosyalist bir gencin evlenme teklifini red ederek yaşlı bir adamla evlenmesini mutlu olamayıp eniştesine aşık olmasını ve bu utanç dolayısıyla kendini affedemeyip kriz geçirerek ölüşünü anlatır.Halide Edip bu romanı mektupları bir araya getirerek oluşturmuştur.Yani romanın yazılmasını sağlayan,mektuplardır. Cahit Sıtkı Tarancı Ziya’ya Mektuplar Şiir serüvenleri gibi kaderleri de şaşılacak derecede birbirine benzeyen iki büyük şairimiz Cahit Sıtkı Tarancı ile Ziya Osman Sabanın arasındaki sıcak dostluğun tanıkları olan bu mektuplar, Tarancı’nın şiir üzerine, zamanın şairleri üzerine düşündüklerini tam bir açıklıkla dile getirmesiyle şiir dünyasında yankılar uyandırmıştı. Dünya Edebiyatında Mektup Türünün Temsilcileri; İlk temsilcisi:Cicero Fransa'da ; Mme de Sevigne, Voltaire, Rousseau mektup türünü çok kullanan sanatçılardır. Bazı sanatçılar romanlarının daha içten ve etkili olması için mektup türünde yazmışlardır. Balzac "vadideki zambak" , Goethe'nin "Genç Werther'in Izdırapları" bu şekililde yazılmıştır. Cicero Salutati'nin mektupları , Francesco Novati tarafından derlenmiş ve 1893'te yayınlanmıştır. Eser , 14 cilttir ve 325 mektup içerir.Uzun görev yıllarındaki resmi ve özel yazışmalar , onu;kendi döneminin en büyük mektup yazarı yapmıştır.Resmi mektup örneğini; ondan öğrenip , onu izleyen diğer hümanistler de , prenslerin mektuplarını yazmaya başlarlar.Salutati'nin mektupları , hümanizm çağında gelişme olanağı bulan mektup türünün , genel özelliklerini ortaya koyar.Bu mektupların , duygudan ve içtenlikten yoksun olmalarının nedeni , kültürel iletişim aracı işlevi görmelerindendir. kaynak |
dünya edebiyatı Lady Montegue--------> Şark mektupları J.J. Rousseau---------> nouvalle helsise Geothe--------> Genç Wertherin Izdırapları Balzac-------> Vadideki Zambak TÜRK EDB. Fuzuli-------->şikayetname Namık kemal---------->Hususi mektuplar cahit sıtkı-------->ziyaya mektuplar |
| Saat: 16:53 |
©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık