Destan, t�rk� ve tekerleme nedir, �rnekler verir misiniz?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- Soru-Cevap (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/)

- - Destan, t�rk� ve tekerleme nedir, �rnekler verir misiniz? (https://www.msxlabs.org/forum/soru-cevap/276912-destan-turku-ve-tekerleme-nedir-ornekler-verir-misiniz.html)

destana,t�rk�ye ve tekerlemeye �rnek istiyorummmmmm

Al�nt�:

elif__ela adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1540456)

destana,t�rk�ye ve tekerlemeye �rnek istiyorummmmmm

DESTAN
1 . Tarih �ncesi tanr�, tanr��a, yar� tanr� ve kahramanlarla ilgili ola�an�st� olaylar� konu alan �iir, epope:
"Manas, �ehname, �lyada, Kalevala birer destan �rne�idir."- .
2 . Bir kahramanl�k hik�yesini veya bir olay� anlatan, ko�ma bi�iminde, �l��s� on bir hece olan halk �iiri.
3 . �a�da� T�rk edebiyat�nda bi�im ve i�erik y�n�nden, geleneksel destanlardan ayr�l�k g�steren uzun kahramanl�k �iiri:
"�� ehitler Destan�. �anakkale Destan�."- .

T�rk� Nedir - T�rk� T�rleri

T�rk�, ezgi e�li�inde s�ylenen T�rk halk �iiridir.

T�rk�y� olu�turan dize gruplar� aras�nda tekrarlanan kavu�tak b�l�mleri vard�r. T�rk�ler ezgilerine g�re uzun havalar ve k�r�k havalar (oyun havalar�)olarak adland�r�l�rlar. Genellikle anonimdir, konusuna g�re ise �l�m, ayr�l�k, sava�, �ocuk, do�a t�rk�leri vard�r.

Bir ezgi ile s�ylenen halk �iirinin her �e�idini g�stermek i�in T�rkiye’nin s�zl� gelene�inde en �ok kullan�lan ad T�rk�lerdir. Kelime anlam�, T�rk� yani T�rk'e ait olan manas�ndad�r.

�zel durumlarda yada ezginin, s�zlerin �e�itlemesine g�re ninni, a��t, deyi�, hava adlar� da kullan�lmaktad�r. T�rk halk edebiyat� naz�m �ekli ve t�r�d�r. Ezgisi y�n�yle di�er halk �iiri t�rlerinden ayr�l�r. T�rk�ler genellikle anonimdir. �simleri bilinen saz �airlerinin s�yledikleri de giderek halka mal olmu� ve bunlar da anonimle�me e�ilimine girmi�tir. T�rk� s�ylemeye "t�rk� yakmak" da denir. T�rk� ad� T�rk s�zc��ne Arap�a "�" eki eklenmesiyle ortaya ��km��t�r. "T�rk’e �zg�" anlam�na gelir.

T�rk� s�zc��n�n ilk olarak XV. y�zy�la ait Ali �ir Nev��’nin Miz�n�’l- Evzan (Vezinlerin Terazisi) adl� eserinde ge�ti�i bilinmektedir: “… ve yine bir �ark� t�r�d�r ki ona T�rk� denmektedir. Hikmet Dizdaro�lu, Anadolu’da t�rk�n�n ilk �rne�ini XVI. y�zy�l halk �airi �ks�z Dede’nin verdi�ini belirtir. T�rk�ler genellikle hece vezninin 7, 8 ve 11’li kal�plar�yla k�talar halinde s�ylenir. Her k�ta t�rk�n�n as�l s�zlerinin bulundu�u bend ile nakarattan meydana gelir. Nakarat her bendin sonunda tekrarlan�r. Bu k�s�m ba�lama veya kavu�tak diye de bilinir. T�rk�leri kesin ayr�ma sokmak g��t�r. Bir y�rede yak�lan t�rk� di�er bir y�reye �ekli ve s�yleni� bi�imi de�i�erek ge�ebilir. T�rk�ler ezgilerine, konular�na ve yap�lar�na g�re ayr�l�r.

Ezgilerine g�re t�rk�ler

* K�r�k havalar: Usull� ezgilerdir. Alt t�rleri; t�rk� (genelde t�m k�r�k havalar i�in, �zelde di�er t�rlerin d��nda kalanlar i�in kullan�l�r), deyi�, ko�ma, semah, tatyan, barana, zeybek, horon, halay, bar, bengi, sallama, g�vende, oyun havas�, kar��lama, a��rlama, pe�rev, teke zortlatmas�, gakgili havas�, d�m�dan, zil havas�, fingil havas� d�r.
* Uzun havalar: Usuls�z ezgilerdir. Alt t�rleri; uzun hava (di�er t�rlere girmeyenler i�in kullan�l�r), barak, bozlak, gurbet havas�, yas havas�, tecnis, bo�az havas�, elag�zl�, maya, hoyrat, divan, yol havas�, yayla havas�, mugam d�r. Ayr�ca gazeller de �zellikle G�neydo�u Anadolu B�lgesi'nde halk aras�nda s�ylenmektedir.

Konular�na g�re t�rk�ler

Ninniler ve �ocuk t�rk�leri, tabiat �zerine t�rk�ler, a�k t�rk�leri, kahramanl�k t�rk�leri, askerlik t�rk�leri, t�ren t�rk�leri, i� t�rk�leri, ac�kl� olaylarla ilgili t�rk�ler, g�ld�r�c� t�rk�ler, kar��l�kl� s�ylenen t�rk�ler, oyun t�rk�leri, a��tlar.

Yap�lar�na g�re t�rk�ler

* Mani k�t’alar�ndan kurulu t�rk�ler: Birbirleriyle ilgili konularda s�ylenmi� manilerin s�ralanarak ezgiyle okunmas�ndan meydana gelir.
* D�rtl�klerle kurulu t�rk�ler.d�rtl�klerle kurulu t�rk�ler ad� �st�nde d�rtl�klerden olu�an t�rk�lerdir.bu t�r t�rk�ler de anonimdir.

Ayr�ca Bknz : Turkulerimiz ve Hikayeleri

Vikipedi

Tekerlemeler

TEKERLEME

Daha �ok �ocuk geleneklerinde yer alan ba� uyak ve uyaklarla elde edilen,ses ve s�zc�k benzerli�ine g�re s�ralanan s�yleyeni belli olmayan �r�nlerdir.�u �ekilde s�n�fland�r�l�rlar;
1)Masal Tekerlemeleri

2)Oyun Tekerlemeleri

3)T�ren Tekerlemeleri

Tekerleme �rnekleri:

Al �u takatukalar�,takatukac�ya g�t�r.Takatukac� takatukalar� takatukalamazsa,takatukalar� taka tukalatmadan geri getir.
Eller pekmezlenmi� de biz pekmezlenmemi�iz.
Bir berber bir berbere bre berber gel beraber bir berber d�kkan� a�al�m demi�.
Hakk� hakk�n�n hakk�n� yemi�.Hakk� Hakk�'dan hakk�n� istemi�.Hakk� Hakk�ya hakk�n� vermeyince Hakl� da Hakk�'n�n hakk�ndan gelmi�.
�ndin dereye silindim silindim ��kt�m.
Iramazan

Irgatlar� �ramazan irgadamadan al da gel.
Ya�mur ya�arsa raylar �slan�r,ya�mur ya�ar saraylar ulan�r.
Karn�m a�
Karn�na kapak a�
De�irmene ka�
De�irmenin kap�s� kitli
Heyba�� bitli
Nacak sap�na
�ki kes
Bir sana
Biri de bana
K�z�n ad� Hediye
Ekmek vermez kediye
Kedi gider Kad�ya
Kad�n�n kap�s� kitli
Hediyenin ba�� bitli
El el epenek
Elden d��en kepenek
Kepene�in yar�s�
Kelo�lan'�n kar�s�
Inc�k, m�nc�k
Sen dur, sen ��k
Hasan Hasan
Helvaya basan
Kap�y� k�ran
K�z� ka��ran
De�irmene girdi k�pek
De�irmenci vurdu k�tek
Geldi yedi k�pek
Hem k�tek
Hem yedi k�pek
Ali day�n�n ke�ileri
K�y�r k�y�r ki�niyor
Arpa saman istiyor
Arpa saman yok
Kilimcide �ok
Kilimci kilim dokur
��nde b�lb�l benim olsa
�ki karde�im olsa
Biri ay biri y�ld�z
Biri o�lan biri k�z
Delmi�ler, dakm��lar
Bunu b�yle yapm��lar
Delmiyelerdi, dakm�yalard�
Bunu b�yle yapm�yalard�
Bir ikidir bir iki
Be� alt�nd�r, be�, alt�
�nanmazsan say da bak
On alt�, on alt�
Selam�n aleyk�m
Aleyk�m selam
Nereye gidiyon?
Daha gidiyom
Neye gidiyon
Ebe ebe nerede
Su doldurur derede
Dere boyu �al�l�k
�u ebe de ne al�k
Ebe suya dalamaz
Arasada bulamaz
Ene nene bulamaz
Ben sana k�st�m
Mini mini birler
�al��kan ikiler
Tebmbel ��ler
Dayak yiyen d�rtler
Be�ler makine gibi i�ler
Alt�lar alt�n� �ald�lar
Yediler yeme�imi yediler
Sekizler seksek olup gittiler
Dokuzlar toktor olup gittiler
Onlar k�rm�z� donlar
Armudu kestim
Tavana ast�m
Tap dedi d��t�
Ali baksa dum dum
Sakal�na kondum
Be� para buldum
�ar��ya gittim
Eve geldim han�m yok
Bebek a�lar be�ik yok
�orba ta�ar ka��k yok
Ali baba �ld� tabut yok
Ooo i�ne mi�ne
Ucu d��me
Filifilince
Ku� dilince
Horoz �tt�
Tavuk tepti
B�lb�l k�z�
Selam�na dua etti

Al��k bal��k
Sana dedim sen ��k
Hakk� Hakk�'dan hakk�n� istedi
Hakk� Hakk�'n�n hakk�n� vermeyince
Hakk� Hakk�'n�n hakk�ndan geldi
De�irmene girdi k�pek
K�pe�i ald� k�pek
K�pe�i yedi k�pek
K�te�i yedi k�pek
Kuzu kuzu mee
Bin tepeme
Haydi gidelim
Hac� dedeme
Hac� dedem hasta
Mendli boh�a
Kendisi hoca
Kap�dan tav�an ge�ti mi?
Ge�ti
Tuttun mu?
Tuttum
Kestin mi?
Kestim
Tuzlad�m m�?
Tuzlad�m
Pi�irdin mi?
Pi�irdim
Bana ay�rd�n m�?
Ay�rd�m
Hangi dolaba koydun?
��k ��k dolaba koydum
Haydi al getir
Getiremem
Neden getirimezsin?
Kara kediler yemi�.
Vay� vay, miyav

mesaj�n devam� i�in Tekerleme Nedir? Tekerlemeler Hakk�nda

T�rk edebiyat�nda t�rk� nedir

T�rk edebiyat�nda t�rk� nedir

Al�nt�:

maniack adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1623277)

T�rk edebiyat�nda t�rk� nedir

T�rk�

Ezgiyle okunan ve bentlerden olu�an, genellikle yarat�c�s� belli olmayan bir �iir bi�imidir. T�rk�, daha �ok yedili, sekizli, onbirli hece kaliplariyla s�ylenir. Bentler ve onlar� izleyen nakaratlar (ba�lam ya da kavu�tak da denir) kendi aralar�nda uyakl�d�r.

Nakarat, bazen bentlerle ayn� kal�pta bazen farkl� kal�plarda olur. D�rder, ��er, iki�er dizelik bentlerle kurulan t�rk�ler vardir. Her bentten sonra yinelenen nakarat, d�rt, �� ya da bir dizeli olabilir.

Baz t�rk�ler, mani bi�iminde d�rtl�klerle kurulmu�tur. Bunlar�n bazen yine mani bi�iminde nakaratlar� olur. Bir t�rk�y� ilk s�yleyen halk sanat��s�n�n ad� unutulmu�tur. Ancak sahibi bilinen t�rk�ler (Karacaoglan t�rk�leri) de vardir.

Bir t�rk�, zaman boyunca t�rl� degi�meler u�rayarak ya�amas�n� s�rd�r�r. T�rk�ler, do�ay�, a�k�, ayr�l��, �l�m�, kahramanlik ve askerli�i, g�nl�k ya�amin t�rl� olaylar�n� konu edinir. K�na gecesi, d��n, i�, oyun t�rk�leri vard�r.

destana �rnek verin ben dilaraaaaaaaaaaaaaaaa

t�rk� nedir? bilebilirmisiniz

TEKERLEME

Daha �ok �ocuk geleneklerinde yer alan ba� uyak ve uyaklarla elde edilen,ses ve s�zc�k benzerli�ine g�re s�ralanan s�yleyeni belli olmayan �r�nlerdir.

ya benim annemden ��rendi�ime g�re tekerleme daha de�i�ik sizce ibi� ile memi� mahkemeye gitmi� makhemele�mi�mi mahkemele�memi�mi bu bir tekerleme midir?

en �ok bilinen t�rk�ler yazar m�s�n�z??
**mesela zeytinya�l� yiyemem amaaann**