Hayvanlar�n yavru bak�m�ndan farkl� olma nedenleri nelerdir?

Al�nt�:

Misafir adl� kullan�c�dan al�nt� (Mesaj 1553653)

geli�im d�nemlerinde ba�kala��m ge�iren canl�lar

Ba�kala��m ve Ba�kala��m Ge�iren Hayvanlar

Bir hayvan�n do�umundan yeti�kin hale gelmesi i�in belirli a�amalar� ge�irir. Birbirini takip eden bu geli�im d�nemleri hayvanlar�n hayat d�ng�s�n� farkl�d�r. Hayvanlar�n kendilerine �zg� hayat d�ng�leri vard�r.
Ku�, y�lan, kertenkele ve timsah gibi hayvanlar yumurtayla �rer. Bu canl�lar�n yavrular� yumurta i�erisinde geli�erek d�nyaya gelir. �evremizde g�rd��m�z pek �ok hayvan ise yavrular�n� do�urarak �rer. Yavrular anne karn�nda geli�imlerini tamamlad�ktan sonra d�nyaya gelir. Koyun, kaplan, aslan, at, kedi ve k�pek gibi hayvanlar yavrular�n� do�urarak �rer.
Bir annenin bebe�ini do�urduktan sonra onunla ne kadar yak�ndan ilgilendi�ini,bebe�i b�y�yene kadar onun t�m bak�m�n� �stlendi�ini biliriz. Her canl� annemizin bize g�sterdi�i �efkatli bak�m� g�stermez. T�m canl�lar b�y�yene kadar yavrular�na bakmazlar. Yavru ku�lar belli bir zamana kadar anneleri taraf�ndan korunur ve bak�l�rlar. Fakat belli bir zamandan sonra yavru ku�lar hayatlar�n� yaln�z devam ettirirler.
Geli�im d�nemlerinde yavrular b�y�yerek yeti�kin bireyler haline gelir. Yeni do�mu� bir kedi yavrusunu g�rd��m�zde onun b�y�d��nde nas�l g�r�nece�ini rahatl�kla tahmin ederiz. Ancak baz� hayvanlar geli�im d�nemlerinde g�r�n��lerini tamamen de�i�tirirler.
Bu t�r hayvanlar�n yavruyken g�r�n��leriyle yeti�kin d�nemlerindeki g�r�n��leri birbirinden tamamen farkl�d�r.
�evremizdeki su birikintilerinde,dere ve g�l kenar�nda ya�ayan kurba�alar� hepimiz g�r�r�z. Kurba�a yavrular� yumurtadan ��kt�klar�nda eri�kin kurba�aya hi� benzemezler. Kurba�a yavrular� su i�inde yumurtadan ��kar. Yumurtadan ��kan kurba�a yavrusu,ba�kala��m �ncesinde,suda ya�amaya olanak sa�layan baz� �zelliklere sahip uzun bir kuyru�u ve sudaki oksijeni almas�na yard�m eden y�zge�leri vard�r. Ba�kala��mla birlikte kurba�an�n yap�s� de�i�erek karada ya�amaya uygun bir canl� haline gelir. Suda karaya ge�i�te kurba�an�n kuyru�u k�sal�r,bacaklar� olu�maya ba�lar ve akci�erleri geli�meye ba�lar.

http://img.blogcu.com/uploads/fenveteknolojidunyasi_Resim4.jpg

1- Kurba�alar

• Larva d�neminde suda solunga� solunumu, ergin d�nemde karada deri ve akci�er solunumu yaparlar.
• Yumurta ile �o�al�rlar.
• Yavru bak�m� g�r�lmez.
• D�� d�llenme g�r�l�r.
• Geli�imleri s�ras�nda ba�kala��m ge�irirler.
• Yavrular�n� s�tle beslemezler.
• Kalpleri �� odac�kl�d�r.
• Kirli kan akci�erlerde temizlenir.
• Kalplerinde temiz ve kirli kan ta��rlar. (V�cutlar�nda kirli ve temiz kan dola��r).
• Nemli b�lgelerde ya�arlar.
• So�ukkanl� canl�lard�r.

2- Eklem Bacakl�lar

• V�cutlar�n�n d��nda kitin denilen �rt� bulunur. Sert ve dayan�kl� olan bu �rt� v�cuda diklik ve desteklik sa�lar.
• V�cutlar�ndaki halkalar ve deri k�vr�mlar�n�n birbirine eklenmesiyle olu�an yap�ya d�� iskelet denir.
• Yumurta ile �o�al�rlar.
• B�cekler grubunda olan eklembacakl�lar ba�kala��m ge�irirler.
• Yumurtadan ��kan kurt�u�a larva denir.
• Larvan�n ergin hale gelinceye kadar ge�irdi�i uyku d�nemine pupa denir.
• Pupa d�nemi karasinekte kabuk i�inde, ipek b�ce�inde ise kendi salg�lad�� ipekten yapt�� koza i�inde ge�irilir.

a) B�cekler: Ar�, karasinek, sivrisinek, bit, pire, kene, �ekirge, tahta kurusu, hamam b�ce�i ve kelebek.
b) Kabuklular:Yenge�, karides.
c) �r�mcekler:�r�mcek, akrep.
d) �ok Ayakl�lar:��yan, k�rkayak.

3- S�ngerler
4- Mercanlar
5- Yumu�ak�alar: Salyangoz, midye, istiridye, m�rekkep bal��, s�m�kl� b�cek, ahtapot.
6- Derisi Dikenliler: Deniz y�ld�z denizkestanesi.

4- Ba�kala��m ve Ba�kala��m Ge�iren Hayvanlar
Baz� canl�lar d�nyaya geldiklerinde ana canl�ya benzerken baz�lar� da benzemezler. Ana canl�ya benzemeyen canl�lar geli�im d�nemleri boyunca ba�kala��m ge�irerek ana canl�ya benzer hale gelirler.
Kurba�alar�n ve b�ceklerin yumurtadan ��kt�ktan sonra yap�sal de�i�ikli�e u�rayarak ana canl�ya benzer hale gelmesine ba�kala��m denir. (Kurba�alar�n ve b�ceklerin yumurtadan ��kt�ktan ergin hayvan oluncaya kadar ge�irdikleri geli�im evrelerinin hepsine birden ba�kala��m denir).
Kurba�alar ve eklem bacakl�lardan b�cekler, ba�kala��m ge�iren hayvanlard�r.

a) �pek B�ce�inin Geli�im D�nemleri (Ba�kala��m Evreleri)

• �pek b�ce�i salg�lad�� yap��kan bir maddeyle (iplikle) yumurtalar�n� birbirine
ba�layarak etrafa da��lmalar�n� �nler.
• T�rt�l, yumurtalar�n geli�ebilmesi i�in salg�lad�klar� iplikle kendilerine koza �rmeye ba�larlar. (T�rt�l bunu 3 – 4 g�nde �rer).
• Yumurta olgunla��nca t�rt�l olu�ur.
• T�rt�l�n ergin hale gelinceye kadar ge�irdi�i uyku d�nemine pupa denir.
• Pupa d�nemi sonunda koza y�rt�l�r ve kelebek olu�ur.

b) Kurba�an�n Geli�im D�nemleri (Ba�kala��m Evreleri)
• Kurba�adaki d�llenmi� yumurta h�cresinin geli�mesi sonucu larva olu�ur.
• Bal��a benzeyen larvalar geli�erek iriba� olur.
• Zamanla iriba� b�y�d�k�e �nce arka bacaklar, sonra �n bacaklar ��kar ve en sonunda kuyruk kaybolur.
• Bundan sonra gen� yavru kurba�a olu�ur. Yavru kurba�a da geli�erek ergin kurba�a haline gelir.