�ift�i nedir?

�ift�ilik Alm. Feldbestellung (f), Landwitschaft, Fr. Agrieulture de profession, �ng. Farming. �nsan g�c� ve �e�itli makinalardan faydalan�larak topra��n i�lenmesi, ekilmesi, mahsul�n elde edilip de�erlendirilmesini i�ine alan �retim b�l�m�. Bug�nk� �if�ilik daha genel manada olup, hayvanc�l�k ve k�lt�r bal�k��l�� da u�ra�t�� i�ler i�inde m�talaa edilmektedir. Eskiden �ift�ilik teriminden bir �ift hayvan�n �ekti�i saban veya pullukla yap�lan ziraat anla��l�rd�. Bug�n en modern makinalarla yap�lan fenni usullerin uyguland�� if�ilik, ekonominin temelidir ve bu ba�l�ba��na bir ilim say�lmaktad�r. Bu kadar geni� ve dallar� olan �ift�ili�i �u ana b�l�mlere ay�rmak m�mk�nd�r:

1. Ziraat bitkileri: �nsanlara l�zumlu olan ana g�da maddelerinin �retimi bu b�l�me girer. Di�er b�l�mlere g�re en fazla toprak ile u�ra�an koldur. Bu k�s�mda yeti�en bitkilerin hepsi y�ll�kt�r. Yani bir sene i�inde ekilir, toplan�r. �zelliklerine g�re d�rt ana gruba ayr�l�r:

a) Hububat: Bu�day, arpa, yulaf, �avdar, m�s�r , dar� �eltik gibi bitkiler olup, hepsi yurdumuzda yeti�mektedir.

b) Baklagiller: Bakla, bezelye, fasulye, nohut, bur�ak, mercimek vb.’dir. bunlara eskiden bakliyat denirdi. Hepsinin memleketimizde bol miktarda ziraati yap�l�r.

c) End�stri bitkileri: Ya�, dokuma, �eker, sigara end�strisinin ham maddesini meydana getirirler. �e�itleri memleketimizdeki de�i�ik b�lgelerde bol olarak elde edilir. Bunlar�n ba�l�calar�: T�t�n, pamuk, ha�ha�, �ekerpancar�, keten, kenevir, susam, ay�i�e�i, yer f�st��, anason ve patatestir.

d) Otlak ve yem bitkileri: Bunlar hayvanlara yem olarak yeti�tirilir. �zellikle sulak arazide bol miktarda ekimi yap�l�r. Yaz�n ya� olarak, k��n da kurutulmu� olarak hayvanlara verilen otlak ve yem bitkileri memleketimizde bol olarak yeti�tirilir. �e�itli �ay�r otlar�, yonca, fi�, bu bitkilerin en �nemlilerindendir.

2. Ba�-bah�e bitkileri: B�y�k emek ve devaml� bak�m isteyen bu bitkiler d�rt ana b�l�me ayr�l�r:

a) Meyvecilik: �ok �e�itli meyvelerin yeti�ti�i yurdumuzda 50’den fazla t�rde a�ac�n ekimi, bak�m� yap�l�p, meyvesi al�nmaktad�r. Bunlar�n ba�l�calar� elma, erik, armut, �eftali, kay�s�, kiraz, vi�ne, zeytin, kestane, �am f�st��, ceviz, f�nd�k, kiraz, portakal, limon, greyfurt ve muzdur.

b) Ba�c�l�k: Do�u Anadolu’nun y�ksek yerleri, yaylalar�, Karadeniz b�lgesinin bol ya�� alan yerleri hari�, Anadolu’nun her yerinde yeti�tirilir. Ege b�lgesi, Orta Anadolu �nemli ba�c�l�k b�lgeleridir. Bir k�sm� ihra� edilen �z�m, ya� olarak yendi�i gibi, pekmez yap�larak ve kurutulmak suretiyle k��n da t�ketilmektedir.

c) Sebzecilik: Taze olarak yendi�i gibi konserve ve kuru olarak da kullan�lan bitkilerin ziraat� memleketimizde bol miktarda yap�lmaktad�r. Son y�llarda serac�l��n geli�mesi iklimi m�sait olan yurdumuzda her mevsim taze sebze bulunmas�n� m�mk�n hale getirmi�tir. �ift�ili�in bu b�l�m�nde az topraktan bol mahsul elde edilir.

d) �i�ek�ilik ve s�s bitkileri: Baz� memleketlerin ihra� ederek milyarlar kazand�� zevkli, �zel bilgi isteyen bir dald�r. Park ve bah�eleri, evleri s�sleyen ve seralarda �zel olarak yeti�tirilen �i�eklerin binlerce t�r� vard�r.

3. Hayvanc�l�k: �ift�ili�in temel konusudur. Hayvanlardan elde edilen s�t, yo�urt, peynir, yumurta, et, gibi g�dalar�n yan�nda deri, y�n ve g�brelerinden de istifade edilmektedir. Bir k�sm� binek olarak kullan�lmaktad�r. Hayvanc�l�k �� ana b�l�me ayr�l�r:

a) B�y�k ba� hayvanlar: Bu hayvanlar ah�r ve �ay�rlarda s�r� halinde yeti�tirilir. Ba�l�calar� at, s��r, e�ek, kat�r ve devedir.

b) K��k ba� hayvanlar: Koyun, ke�i ve bunlar�n �e�itleri bu �retimin i�ine girerler.

c) Evcil hayvanlar: Tavuk, kaz, �rdek, tav�an, hindi daha ziyade k��k i�letmeler halinde yeti�tirilir. Son senelerde adetleri artan tavuk �iftlikleri bol miktarda yumurta ve et �retmektedirler.

4. Pazarlama: Yeti�tirilen �r�nlerin taze ve kuru olarak pazarlama b�l�m�d�r. Yollar�n ve sevk edilecek vas�talar�n bulunmas� �r�nlerin pazarlanmas�n� kolayla�t�rmaktad�r. Fabrikalar kurularak hammaddeler i�lenmekte, insanlar�n kullanaca�� hale getirilmektedir. �eker, ya�, dokuma, s�t, peynir, un fabrikalar� en �nemlileridir.

5. Tar�m hastal�klar�: Tarlada, bah�ede, ba�da, ah�rda, depo edilen yerlerde al�nacak koruyucu tedbirler, ila�lamalar, �r�nleri hastal�ktan korur. Bunlar zaman�nda, bilgili olarak yap�lacak olursa verim artar, daha iyi ve bol mahsul elde edilir. Tar�m Bakanl��n�n kurulu�lar�, �ift�ilere bu konuda yard�mc� olarak bol �r�n elde etmelerini sa�lamaktad�r.

6. Topra��n sulama, bak�m� ve g�brelenmesi: �ift�ili�in en �nemli koludur. Bunlar�n fenni usullerle yap�ld�� zaman verim o kadar fazla olur. Ya�mur sular�n�n ve r�zgarlar�n a��nd�rmas� bunlara kar�� al�nacak tedbirler de bu b�l�m�n i�ine girer.

7. Tar�m makinalar�: �ift�ilikte bol miktarda makina kullan�lmakta, b�ylece daha fazla �r�n al�nmaktad�r. Bu tar�m aletleri; topra��n haz�rlanmas�, ekimin yap�lmas�, bitkilerin bak�m�, �r�nlerin toplanmas�, ambalajlanmas� gibi de�i�ik yerlerde kullan�lan t�r ve �e�itleri vard�r. �ok miktarda olan bu makina ve aletlerin bak�m�, onar�lmas�, tar�m makinalar� b�l�m�n� meydana getirmi�tir.

Kaynak: Rehber Ansiklopedisi