Dilek kipleri nedir, örnek verir misiniz?
 

Dilek Kipleri

Zaman anlamý vermezler.Bir eylemin yapýlmasý ya da bir oluþun harekatýnýn bildirimi anlatan kiplerdir. Dörde ayrýlýr.
Þart Kipi
-sa, -se ekleri getirilerek yapýlýr. Ayþe bu akþam bize gelse
Kiþi Çekimi

• ara-sa-m

Gereklilik Kipi
Bir iþ, oluþ veya hareketin oldugunu bildirir. Ekleri ses uyumuna göre "-meli, -malý" dýr.
Haftada bir kitap okumalýyýmOnu bulmalýsýn.sýnavdan iyi not almalýyýmSýnava iyi çalýþmalýyým.

2- Dilek-Þart Kipi (-sa, -se)

Kip Ekleri

-sa, -se

Nasýl Çekimlenir?

Fiil kök ya da gövdesi + -sa, -se + Þahýs eki

1. Tekil Þahýs, ben dinle – se – m
2. Tekil Þahýs, sen dinle – se – n
3. Tekil Þahýs, o dinle – se

1. Çoðul Þahýs, biz dinle – se – k
2. Çoðul Þahýs, siz dinle – se – niz
3. Çoðul Þahýs, onlar dinle – se – ler

“Uçmak fiilini dilek-þart kipinin 3. çoðul þahsýna göre çekimleyin” denilirse çekimleme aþaðýdaki þekilde olmalýdýr:

Uç+ sa + nýz

Fiile Kazandýrdýðý Anlamlar
Bu kip, bir eylemin gerçekleþmesinin baþka bir eylemin gerçekleþmesine baðlý olduðunu göstermek için kullanýlabilir. Bu görevi ile cümleye koþul-þart anlamý saðlar, bazen de gerçekleþmesini istediðimiz, dilediðimiz þeyleri ifade ederken bu kipi kullanýrýz. Bu görevi ile de cümleye dilek anlamý kazandýrýr.

Dilek-Þart Kipi Örnek Cümleleri

• Yaz gelse de tatile gitsek. (Koþul= Tatile gitmenin koþulu yazýn gelmesidir.)
• Keþke bu yaz ehliyet kursuna yazýlsam. (Dilek)
• Biraz gayret etsen þu kemaný çalabileceksin. (Koþul=Gitar çalabilmesinin koþulu gayret etmesidir.)
• Yârim yanýmda olsa da baksam gözlerine doyasýya. (Dilek)

Dilek-Þart Kipini Olumsuz Çekimi

Fiil kök ya da gövdesi + Olumsuzluk eki (-ma, -me) + -sa, -se + Þahýs eki

“Biriktirmek ve koþmak” fiillerinin olumsuzunu, dilek þart kipinin tüm þahýslara göre çekimleyelim:

• Biriktir – se – m
• Biriktir – se – n
• Biriktir – se

DEVAMI Fiil Çekim Ekleri