Ünlü türemesi ile ilgili soru ve cevaplarý verir misiniz?
 

1. Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde "ünsüz düþmesine" uðramýþ birden çok sözcük kullanýlmýþtýr?
A) Sevginin küçücük görünümünden sýcacýk bir hikâye çýkardýðýný görmüþtüm.
B) Ufacýk dedikodular bile büyük bir aileyi daðýtmak için yeterli olur.
C) Evlerin minicik saçaklarýndan yere kadar buzlar sarkýyordu.
D) Araba, büyücek bir binanýn önünde sarsýlarak durdu.
E) Mahallenin daracýk sokaklarýnda çeþitli oyunlar oynardýk.

2. Aþaðýdaki dizelerin hangisinde altý çizili sözcükte "ünsüz türemesi" görülmektedir?
A) Bu ciddi bir konu, pek dedikodu deðil
B) Allý turnam bizim ile uðrarsan
C) Telli duvaklý gelin olmak hepsinin hayaliydi.
D) Mutluluk hazzýný tatmak için tüm acýlara katlandý.
E) Þiirin özelliði de zor anlaþýlýr olmasýdýr.

3. Sonu sert ünsüzle biten tek heceli sözcüklerde genellikle ünsüz deðiþimi olmaz.
Aþaðýdaki sözcüklerin hangisi bu kurala aykýrý bir örnektir?
A) Ek
B) Çat
C) Yurt
D) At
E) Maç

4. Süreksiz sert ünsüzlerle (p, ç, t, k) biten sözcükler ünlü ile baþlayan ek aldýklarýnda ünsüz deðiþimi (yumuþama) olur.
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde bu kurala aykýrý bir sözcük kullanýlmýþtýr?
A) Bir kez doðan bir daha ölmez inancým bu.
B) Bu gerçeði biliþimdendir baþ eðiþim.
C) Varlýk sebebim, gerçek yaþama sevincimsin
D) Seçtim hürriyeti kaderimi zorlayarak
E) Aþk dedim, kendimi buldum kendim.

5. Sonu sert ünsüzle biten sözcükler ünlü ile baþlayan ek aldýðýnda, ünsüz deðiþimine (yumuþama) uðrarlar
.Aþaðýdaki dizelerin hangisinde bu kurala aykýrý bir sözcük kullanýlmýþtýr?
A) Sevecen olacaksýn yaþarken bu hayatý
B) Yaðmur bulutlarý gitmiyor baþýmdan bir türlü
C) Sevin bütün insanlarý, bir dünya kurun
D) Þu gizemli yaþamda hep seninle varým
E) Olsun sýðýnacaðýn yer, bir gönülhanesi

CEVAP ANAHTARI1-A 2-D 3-C 4-D 5-A

1) “Meydanda telefon kulübesini göremiyor, ama, yine de arýyordu.” bu cümlede büyük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük kullanýlmýþtýr?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

2) Aþaðýdaki sözcük çiftlerinden hangisi, ayný gerekçeyle büyük ünlü uyumuna uymaz?
A) þiþman-kýyafet B) dedikodu-ekþimtýrak
C) kardeþ-model D) anne-açýkgöz
E) akþamki-seviyor

3) “Türkçe“de ekler, eklendikleri sözcüklerin son hecesindeki ünlüye uyar.”
Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde, bu kurala uymayan bir sözcük kullanýlmýþtýr?
A) Gazetedeki trafik kazasýný görünce gözlerim yaþardý.
B) Damar sertliðine þiþmanlarda daha çok rastlanýyor.
C) Hanýmböceði, çiçeklerin üzerinde çok zarif duruyor.
D) Sabahki kavgadan sonra evin huzuru kaçtý.
E) Çöreotunu ekmeðin üzerinde görmüþtüm.

4) “Bir sözcüðün ilk hecesindeki ünlü düz ise, ondan sonra gelen ünlüler de düz olur.”
Aþaðýdaki sözcüklerden hangileri, tümüyle bu kurala örnektir?
A) azýk-ölgün-uzak
B) bilge-süzgeç-sulak
C) kahve-durgun-yüzden
D) yazýcýlar-baþlamak-yýkanmýþ
E) büzgülü-koþucu-sigara

5) “Alay, Çemberlitaþ”tan, Sultanahmet”ten, Sirkeci”den Taksim”e yürüyor; her tarata coþkun alkýþlarla karþýlanýyordu.”
Yukarýdaki parçada küçük ünlü uyumuna uymayan kaç sözcük vardýr?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

6) Aþaðýdaki altý çizili sözcüklerden hangisi, küçük ünlü uyumuna uymaz?
A) Parktaki kanepeye sessizce oturdu.
B) Yapýlan haksýzlýklar gücüne gidiyordu.
C) Gün batarken her þey bir renge girdi.
D) Karlý gecelerde bir masal kentine benzerdi.
E) Bu bölgenin en ilginç yöresi, Elmalýk Yarýmadasý”dýr.

7) “Geçen gün, kýrda dolaþýrken ayaðým bir konserve kutusuna çarptý.”
Bu cümlede “küçük ünlü uyumuna ” uymayan kaç sözcük kullanýlmýþtýr?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

8) “Güneþlerde uyuklayan yamaçlarý,
Kalbi duran tarlalarý býraktý.
Gölge veren aðaçlarý,
Sevmiyoruz biz artýk.”
Yukarýdaki parçada büyük ve küçük ünlü uyumlarýnýn ikisine birden uymayan kaç kelime kullanýlmýþtýr?
A) 1 B) 2 C) 3 D) 4 E) 5

9) Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde ulama yapýlamaz?
A) Çevirmen, eseri kendine özgü üslubuyla þekillendirerek okuyucuya ulaþmaya çalýþýr.
B) Bir çevirmen, her eserin çevirisinde baþarýlý olmayabilir.
C) Çevirmen, üslupça kendine yakýn sanatçýlarýn eserlerini seçmelidir.
D) Ýyi bir çeviride eserin üslubunun da göz önünde bulundurulmasý gerekir.
E) Sanatçýlarýn belirli kurallara uyma zorunluluðu vardýr.

10) Aþaðýdaki cümlelerin hangisinde ulama yapýlabilir?
A) Baþarýlý roman yazmak, hayalini iþletebilen yazarlara özgüdür.
B) Þiir çevirisinde baþarý, çevirmenin þiiri iyi anlamýþ olmasýna baðlýdýr.
C) Düþüncelerimizi konuþarak daha canlý ve etkili bir biçimde anlatabiliriz.
D) Sanatta önemli olan, anlamýn gizli kalmasýdýr.
E) Yaþamý boyunca bilgisini artýran sanatçý, doðayý daha iyi anlar.

"ünsüz türemesi" nedir?
Türkçede tek ünsüzle kullanýlan kelimelere ünlüyle baþlayan ek veya yardýmcý fiil getirildiðinde asýllarýndaki ikinci sessiz ortaya çýkar. Buna ünsüz türemesi denir.

Aþaðýdakilerden hangisinde "ünsüz türemesi" vardýr?
A)Masada
B)Hissetmek
C)Daracýk
D)Gencecik

Cevap=B

His+Etmek = Hissetmek