17. YÜZYIDLA OSMANLININ YAPTIÐI MÝMARÝ ÇALIÞMALARI RESÝMLÝ OALRAK YAYINLAR MISNIZ LÜTFENNNNNNNNNNN....

osmanlý devletinin 17. yüzyýlda yaptýðý mimari eserlerin isimlerini istiyorum

Osmanlý Mimari Eserleri 17. Yüzyýl


17. Yüzyýlda Osmanlý Mimari Eserleri

Osmanlý Devleti'ninhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Balkanlar'daki hakimiyeti yaklaþýk 500 yýl sürmüþtür. Bu uzun dönem boyunca Müslüman-Türk kültürüne ait önemli eserler inþa edilmiþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bölgenin gayrimüslim halklarý da bu zengin kültürden faydalanmýþtýr.


Osmanlý Devleti imar çalýþmalarýna büyük önem vermiþ; yollarhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif köprülerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif camilerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif medreseler inþa etmiþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif ardýnda sayýsýz eser býrakmýþtýr. Ancak kültür mirasýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif mimari eserlerle sýnýrlý deðildir; Balkan topraklarýnda yerleþen Müslüman-Türk gruplarhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif beraberlerinde halk ve tasavvuf edebiyatýnýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif çeþitli sanat kollarýnýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yeme-içme kültürünühttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif daha doðrusu Müslüman-Türk medeniyetinin bütün unsurlarýný bu bölgeye taþýmýþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yaygýnlaþtýrmýþ ve günümüze kadar yaþamasýný saðlamýþlardýr.

Örnek olarak Türk yemek kültürüne ait birçok unsur bugün Balkanlar'da gelenek haline gelmiþtir; bu çerçevede pidehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif börekhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kebaphttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif dolmahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif somunhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif gevrekhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif sarmahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif helvahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bozahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif salephttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kahvehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif þerbethttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kadayýfhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif baklavahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif fincanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bardakhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif tashttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif cezve gibi sayýsýz kavram Balkan kültürüne geçmiþtir. Bugün Balkan ülkelerinde gezen bir turisthttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif hemen her adýmýnda Osmanlý'dan kalma bir eserle karþýlaþmaktahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif o kültürün izlerini takip edebilmektedir. Uzun yýllar boyunca ihmal edilen ve ancak son zamanlarda yeni yeni ilgi görmeye baþlayan bu eserler 500 yýl boyunca kök salmýþ bir kültürü temsil etmektedir.


Mimari Eserler


Balkanlar'dahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý dönemine ait Türk þehir mimarisinin en güzel örnekleri verilmiþtir. Bu çerçevede þehir merkezlerine cami-mescithttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif tekke-zaviye ve türbe gibi dini yapýlar; hanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bedestenhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kervansarayhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif arasta ve çarþý gibi ticari yapýlar; imarethttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif hamamhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif köprühttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif su kemerihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif çeþme ve saat kulesi gibi sosyal yapýlar; mektephttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif medrese ve kütüphane gibi eðitim merkezleri; kalehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kule-ocakhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif burç ve tabyalar gibi askeri yapýlar inþa edilmiþtir.


Mimari zenginliðin de Ýslam ahlakýnýn uluslara kazandýrdýðý bir vasýf olduðunu belirtmek gerekir. Ýslam öncesinde Ortadoðu ve Orta Asya halklarý mimari yönden oldukça geri bir düzeyde olmalarýna karþýnhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Ýslam ahlakýyla þereflenmelerinin ardýndanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif diðer pek çok kültürel alanda olduðu gibi mimari alanýnda da büyük bir yükseliþ yaþamýþlardýr. Kuran'da Hz. Süleyman'ýn estetik zevkini ve yaptýrdýðý büyük mimari eserleri bildiren ayetler tüm Müslümanlar için yol gösterici olmuþtur:17. Yüzyýlda Osmanlý Mimari Eserleri

Süleyman için dehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif sabah gidiþi bir ayhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif akþam dönüþü bir ay (mesafe) olan rüzgara (boyun eðdirdik); erimiþ bakýr madenini ona sel gibi akýttýk... Ona dilediði þekilde kalelerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif heykellerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif havuz büyüklüðünde çanaklar ve yerinden sökülmeyen kazanlar yaparlardý... (Sebe Suresihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 12-13)

Bu þuurla yapýlan mimari eserlerihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Ýslam tarihinin her döneminde görmek mümkündür. Osmanlý ise bu alandaki zirveyi temsil etmektedir. Türk mimari tarihinin ünlü isimlerinden Ekrem Hakký Ayverdihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif uzun araþtýrmalar sonucunda yayýnladýðý Avrupa'da Osmanlý Mimarisi adlý eserindehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý'nýn sadece Balkanlar'da 15.787 adet mimari yapý inþa ettiðini ortaya koymuþtur.Sadece Bulgaristan'daki mimari eserlerin sayýsý 3399 adettir; bu sayýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 2356 adet cami-mescithttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 142 medresehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 273 mektephttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 174 tekke-zaviyehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 42 imarethttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 116 hanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 113 hamam-ýlýca-kaplýcahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 27 türbehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 24 köprühttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 16 kervansarayhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 74 çeþmehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif saat kulelerihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif hastanelerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bedestenlerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kütüphaneler ve çeþitli sanat eserlerinden meydana gelmiþtir. Günümüzde bu eserlerin büyük bir kýsmý yok olmuþtur; orijinal halini koruyan eser sayýsý ise çok azdýr

Vardar Nehri üzerindehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Fatih Sultan Mehmed Han tarafýndan yaptýrýlan Taþ Köprü (Fatih Köprüsü) ve Samokov'da bir Türk çeþmesi.

Bu mimari yapýlardan Romanya Babadað'daki Sarý Saltuk Türbesi; Arnavutluk Kruya'da Sarý Saltuk Türbesi; Bosna-Hersek Blagay'da Sarý Saltuk Türbesi; Bulgaristan Obroçiþte-Balçýk'ta Akyazýlý Tekkesi ve Ýmareti; Köstendil'de Koca Ýsnak Paþa Köprüsühttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Uludere Harmanlý Köprüsü; Budapeþte'de Gül Baba Türbesi; Kosova Priþtine'de Sultan Murat Hüdavendigar Türbesi; Üsküp'te Sultan Murat Camiihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Kurþunlu Han; Filibe'de Sultan Murat Hüdavendigar Camiihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Karagöz Paþa Medresesihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Hünkar Hamamýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Þahabeddin Paþa Hamamý; Saraybosna'da Gazi Hüsrev Bey Camii; Sofya'da Mahmut Paþa Camii ve Kervansarayýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Þumnu'da Þerif Halil Paþa Camiihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif saat kulesi; Yunanistan Kavala'da Mehmet Ali Paþa Medresesihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yeniden inþa edilen Mostar Köprüsü; Manastýr-Bitolahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Pirlepe'de saat kuleleri; Peç'te Kazým Paþa Camii gibi çeþitli örnekler günümüze kadar ulaþmýþtýr.. Ancak ne var kihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bu yapýlarýn bazýlarý bakýmsýz ve ihmal edilmiþ durumdadýrlar.

Özellikle Bulgaristanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Romanyahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Sýrbistanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Macaristan gibi ülkelerdeki eserlerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Eski Yugoslavya'da bulunanlara göre çok daha kötü durumdadýr. Türk kültür mirasýnýn bir parçasý olan bu önemli eserlerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yok olma tehlikesiyle karþý karþýyadýrlar. Ýhmal ve bakýmsýzlýðýn yaný sýra yýkýlmayan bazý önemli tarihi binalarýn farklý amaçlarla kullanýlmasýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bilinçsiz bir þekilde tadilat çalýþmalarýnda bulunulmasýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif eserlerin ideolojik olarak tahrip edilmesi bu mimari yapýlarýn tükenmesine yol açmaktadýr. Türkiye'nin bu eserlerin restorasyonu ve korunmasý için giriþimde bulunmasýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Balkan ülkeleriyle bu konuda iþ birliði imkanlarý aramasý son derece isabetli bir politika olacaktýr.

Macaristan'da Osmanlý'dan kalan en büyük mimari eser olan Gazi Kasým Paþa Camii þu anda kilise olarak kullanýlýyor. can kubbesihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Hunyadi Yanoþ heykeliyle yüz yüze Peç'in en kalabalýk meydanýna bakýyor.17. Yüzyýlda Osmanlý Mimari Eserleri

Macaristan'ýn her yerinde Osmanlý'nýn izlerine rastlamak mümkün. Ýþtehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Kanuni döneminde kuþatýlmasýna raðmenhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kýþýn bastýrmasý sebebiyle alýnamayanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif 1596 yýlýnda III. Mehmed tarafýndan fethedilen Eðri Kalesi'nden bir görünüm. III. Mehmedhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bu zaferden dolayýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý tarihinde "Eðri Fatihi" olarak anýlýr.


Edebiyat Mirasý

Balkanlar'dahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý yönetimi tarafýndan sürdürülen imar faaliyetlerihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bilimhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kültür ve sanat konusunda önemli ilerlemelere yol açmýþtýr. Özellikle bu dönemde inþa edilen medresehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif mektephttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif tekke ve zaviyelerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yeni bilim ve sanat insanlarýnýn yetiþmesini saðlamýþtýr. Nitekim II. Beyazýd döneminden itibaren yazýlý metinler üreten sanatçýlara rastlanmaya baþlanmýþtýr. Balkanlarhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý Ýmparatorluðu içindehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif sanatçýhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bilim ve devlet adamý üreten bir merkez haline gelmiþtir. 16.-17. yüzyýllar arasýndahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif devlet içinde görev alan 22 sadrazam Bosnalý'dýr. 16. yüzyýla gelindiðindehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Osmanlý edebiyat eserlerinin büyük bir kýsmý da Balkanlar'da üretilir olmuþtur.

Bu konuda önemli eserler veren Kültür ve Turizm Bakanlýðý Müsteþarý Mustafa Ýsen yaptýðý araþtýrmalara dayanarak bu konuyu þöyle açýklamaktadýr:

"Osmanlý sarayýndan baþlanarak taþrada þehzade sancaklarý ve beylerhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif kendi konumlarýna uygun bir sanatçý kadrosunu maiyetlerinde bulunduruyorlardý. Böyle bir kadrohttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif yöneticiliðin þartlarýndan sayýlýyordu. Osmanlý Rumelisi özel konumu nedeniyle çok sayýda akýncý ailesinin de barýnma yeriydi. Bu yüzdendir ki akýncý beylerihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif çevrelerinde maiyetlerindeki serdengeçtileri sürekli istim üzerinde tutacak derviþ-meþrep þairlere ihtiyaç duyarlar ve onlarý himaye ederlerdi. Bu ve buna eklenecek baþka sebepler yüzünden Rumeli adeta þairler ocaðýdýr.."

Ayrýca Ýsen'in araþtýrmasýndahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif þair tezkirelerine dayanarak Bulgaristanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Yunanistanhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Makedonyahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Yugoslavya gibi Balkan ülkelerinde yaþamýþ çok sayýda Osmanlý þair ve edebiyatçýsýný da tanýtýlmaktadýr.

Balkanlar'da Türk edebiyatýnýn tasavvuftan halk edebiyatýna kadar her türünde önemli eserler verilmiþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bu edebi anlayýþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif bölgede kök salmýþ ve yerel halklarýn kültürüyle kaynaþmýþtýr. Balkan ve Türk gruplarýn arasýndaki kültür alýþveriþihttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif ortak bir kültürün temelini oluþturmuþtur. Bölgede konuþulan Slav ve Türk dilleri alýþveriþe girmiþhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif sayýsýz Türkçe kökenli kelimehttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif çok sayýda atasözühttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif deyimhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif fýkra Balkan kültüründe yerini almýþtýr. Bunun en güzel örneklerinden biri Nasrettin Hoca'dýr. Anadolu'dan göç eden Türkmenlerle Balkanlar'a ulaþan Nasrettin Hoca fýkralarý yerel halk tarafýndan benimsenmiþ ve kendi halk kültürlerine maledilerek sahiplenilmiþtir:

Sýrpça-Hýrvatça'da Türkçe kökenli kelimelerin sayýsýnýn 7000 dolayýnda olduðu yýllar önce tespit edilmiþtir. Bulgarca'da bunlarýn sayýsýnýn 5000 dolayýnda olduðu B.Tsonev tarafýndan ortaya atýlmýþtý. Ancak yapýlan en yeni araþtýrmalar Bulgarca'daki Türkçe kökenli kelimelerin 6500'ün üzerinde olduðunu göstermektedir .

Ünlü Bulgar mizah yazarý Radoy Ralinhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Bulgarca'da kullanýlmakta olan Türkçe kökenli atasözlerinin sayýsýnýn 500 olduðunu söylüyor. Bulgarlar arasýnda bilinen Nasrettin Hoca fýkralarýnýn 900http://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif çeþitleriyle birlikte 2000 dolayýnda olduðunu yazýyor Sava Popov.
Türk edebiyatýnýn Balkanlar'da geniþ olarak özümsenmiþ olduðunu gösteren örnekleri artýrmak mümkündür. Bu konuda yapýlmýþ çok sayýda bilimsel araþtýrmahttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Slav ve Türk kültürünün kaynaþarak ortak ve zengin bir edebi kültür oluþturduðunuhttp://www.maxihayat.net/maxiforum/images/smilies/virgs.gif Balkan kültüründe Türk izlerini takip etmenin kolay olduðunu ortaya koymaktadýr.
:):):):):):)derscalismak:):):):):):)