[KK] Kalay Nedir?

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)

- X-S�zl�k (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/)

- - Kalay Nedir? (https://www.msxlabs.org/forum/x-sozluk/359232-kalay-nedir.html)

KALAY

1. G�m�� beyazl��nda, kur�undan daha az yo�un ama daha sert metal. (Simgesi Sn olan kimyasal element.)
2. Kalaylanm�� bir kab�n, �zellikle bak�r kab�n �zerine s�r�lm�� beyaz ala��m tabakas�: Bu kaplar�n hepsi de kalay isler.
3. Bir kimsenin �z�nde olmayan sahte g�zellik ya da iyilik; aldat�c� g�r�n��: G�zelli�i ve iyili�i bir kalaydan ibaret.
4. Arg. S�vme, k�f�r.
5. Kalay� basmak, adamak�ll� iyice s�vmek, k�fretmek: Adam�n gelmi�ine ge�mi�ine kalay� bas�yordu.

�Metal�r,

Kalay vebas�, kalaydan yap�lan cisimlerde d��k s�cakl�klarda g�r�len par�alanma olay�.
�izgi kalay, �ok ince k��k �eritler halinde yeni ve ar� kalay.
Peru kalay�, Peru'dan d�� lkelere sat�lan, k��k kaps�ller bi�iminde �ok de�erli kalay.

�Miner.

Kalay ikizi, kasiterit kristallerinin girintili a��lar�. (Kalay ikizi kasiterit ikizlenmesinin s�k rastlanan bir sonucudur.)
Beyaz kalay, tungstenin eski ad�.
Odun kalay�, do�al kalay oksitin (Sn02) ya da kasiteritin bi�imsiz ya da ta�la�m�� k�tleler halinde bulunan t�r�.

♦ s�f. Bal�k�. Kalay bal�k, bal�k avlamada yararlan�lan madensel yem.

Kaynak: B�y�k Larousse

BAKINIZ Elementler - Kalay

kalay

isim, kimya

1 . Atom numaras� 50, atom a��rl�� 118,7, yo�unlu�u 7,29 olan, 232 �C'de eriyen, g�m�� beyazl��nda, kolay i�lenebilen, yumu�ak bir element (simgesi Sn).
2 . Kalaylanm�� bir kab�n �zerindeki ala��m tabakas�:
"Pencereye, elinde yeni kalaydan ��km�� bir bak�r sahanla orta ya�l� kad�n geldi."- O. C. Kayg�l�.
3 . mecaz Aldat�c� g�r�n��.
4 . argo S�vme, k�f�r.

Atas�z�, deyim ve birle�ik fiiller

kalay� basmak

Birle�ik S�zler

kalaybal�kkalayhane

KALAY II

s�f. Kim. Ikide�erli kalay bile�ikleri i�in kullan�l�r.

KALAY IV

s�f. Anorg. kim. D�rtde�erl� kalay bile�ikleri i�in kullan�l�r.

Kaynak: B�y�k Larousse

Kalay Nedir?

Kalay, periyodik cetvelde atom numaras� 50 olan elementtir. Simgesi Sn olup Latince stannum dan gelir. G�m��ms� gri renktedir. Havada kolayl�kla okside olmaz, korozyona kar�� diren�lidir. Bu �zelli�inden �t�r� di�er metallerin (korozyondan korumak amac�yla) kaplanmas�nda kullan�l�r. Tarih�esi M.�. 3000 y�llar�na dayan�r. M�s�r�da ve Mezopotamya�da bronz ala��m�nda kalay kullan�lm��t�r.D�nyada 35 �lkede kalay madencili�i yap�lmaktad�r. Malezya, Bolivya, Tayland, Endonezya, Nijerya, Demokratik Kongo Cumhuriyeti ve �in�de i�letilmesi ekonomik kalay yataklar� vard�r. Yerkabu�unda bulunma oran� 2 ppm olup, �inko (94 ppm), bak�r (63 ppm), ve kur�un (12 ppm) ile kar��la�t�r�ld��nda olduk�a nadirdir. Kalay cevherinin b�y�k �o�unlu�u plasiyer yataklardan elde edilir ve bunlar�n en az yar�s� g�ney do�u Asya�da bulunur. Ticari �neme sahip kalay minerali kasiterit�tir (SnO2).

Ancak, k��k miktarlarda kalay, stannit, silindirit, frankeit, kanfieldit, teallit gibi di�er kompleks s�lf�rl� cevherlerden de elde edilebilir. Kalay hurdas� da �nemli bir kalay kayna��d�r.Kalay d�v�lebilir ve s�nek bir metaldir. Kolayca tel ve levha haline getirilebilir. Kuvvetli asitlerden, alkalilerden ve asit tuzlar�ndan etkilenir. Havada �s�t�ld��nda SnO2 olu�turur. Klor ve oksijenle birle�erek seyreltik asitlerden hidrojeni uzakla�t�r�r. Oda s�cakl��nda d�v�lebilir olmas�na kar��n �s�t�ld��nda k�r�lganla��r.Metalik kalaya 100�C�den y�ksek s�cakl�klarda halojenler ve hidrojen s�lf�r etki eder. Sulu hidroklorik ve hidroflorik asit yava�, hidrobromik ve nitrik asit ise h�zl� olarak kalayla reaksiyona girer. Bir�ok alkali ��zeltiler kalaya etki eder. Yiyeceklerdeki organik asitler kalaya etki etmez.

Kalay�c� Nedir?

KALAYCI

1. Metal par�alan s�v� kalay banyosuna dald�rarak kalaylayan ��i.
2. Dald�rma kalaylama i�inde uzmanla�m�� sanayici.
3. Geli�ig�zel, �st�nk�r� i� yapan kimse; sahtek�r.
4. Kalayc� k�r�� gibi nefes almak, soluk al�p verirken g��s�n h�zl� h�zl� kalk�p inmesini belirtmek i�in kullan�l�r.

Kaynak: B�y�k Larousse

KALAYLAMA

Metalleri kalayla kaplama.

�Tekst. Boyaya kar�� ilgiyi yer yer de�i�tirmek i�in, bir kuma�a k�smen kalay tuzu emdirmeye dayanan i�lem. (Daha sonra, se�ilmi� boyarmaddelerle boyanarak, iki ya da �okrenkli dokumalar elde edilir.)

�ANS�KL Metal�rj. Kalaylama kimi metalleri y�zey temizleme i�leminden sonra ince bir kalay katman�yla kaplamaya dayan�r; i�lemin amac� s�zkonusu metalleri atmosfer etkenlerinin ya da di�er etkenlerin y�kseltgen etkisinden korumakt�r. S�v� kalay banyosuna dald�rmayla uyguland�� gibi kalay II (s�lfat, fluoroborat) ya da kalay IV (sodyum ya da potasyum stannat) banyolar�nda elektrolitik y�ntemle de ger�ekle�tirilebilir. Genellikle demir ve bak�r kalaylan�r. Banyonun t�r�ne g�re mat ya da parlak kaplamalar yap�labilir. �ok yumu�ak �elik sac� kalaylama yoluyla "teneke� denilen �r�n elde edilir. Sac� elektrolitik yolla kalaylama, kalay tasarrufu, d�zg�n kaplamalar ve s�rekli bir �retim sa�lad�� i�in dald�rma y�nteminin yerini alm��t�r Bak�r� kalaylama i�lerpi �zellikle mutfak gere�lerine ve iletken elektrik tellerine uygulan�r (bak�r�n, yal�tkan�n k�k�rt korozyonuna kar�� korunmas� ve ba�lant� yap�l�rken kaynak yapma kolayl��). �zel uygulamalar i�in kalay ala��mlar�ndan (kalay-kur�un, kalay-bak�r, kalay-�inko, kalay-nikel) kaplamalar ger�ekle�tirilebilir.

Kaynak: B�y�k Larousse

Kalaylamak Nedir?

KALAYLAMAK

1. Oksitlenmesini �nlemek i�in metalik bir par�an�n, �zellikle bak�r kaplar�n �zerini eritilmi� kalay tabakas�yla kaplamak.
2. Bir �eyi kalaylamak, onun kusur ve eksiklerini saklamak i�in d�� y�zeyini aldat�c� bir bi�imde s�slemek; O arabay� boyay�p kalaylamaya gerek yok, nas�lsa sat�l�r.
3. Bir kimseyi kalaylamak, ona k�fretmek; onu a��r bir dille azarlamak, paylamak.

�Metal�rj. Bir metal par�ay� y�kseltgen- meden korumak amac�yla bir kalay kat man�yla kaplamak.

♦ kalaylanmak edilg. f. Kalaylamak eylemi yap�lmak ya da kalaylamak eylemine konu olmak: Bak�r kaplar�n t�m� kalayland�.

♦ kalaylatmak ettirg. f. Bak�r bir kab� kalaylatmak, onlar�n kalaylanmas�n� sa�lamak: Tencereleri kalaylatmak.

Kaynak: B�y�k Larousse

Kalayl� Nedir?

KALAYLI

1. Kalaylanm��, �zeri kalayla kaplanm�� ey i�in kullan�l�r: Kalayl� kap.
2. i�inde kalay bulunan.
3. Tkz. Sahte s�slerle g�steri�li hale getirilmi� �ey i�in kullan�l�r: Kalayl� s�zler.
4. Kalayl� kaptan su i�mek, s�zkonusu erkekse, �ok yak�ndan tan�d�� biriyle ya da akrabas�yla evlenmek,

�El sant. Kalayl� k��t oyas�, kalayl� k��tlar� kesip katlayarak �e�itli motifler olu�turduktan sonra aralar�n� t�� ve iplikle birle�tirerek yap�lan oya. (Kalayl� k��ttan yap�lm�� motifler aras�na de�i�ik oya �rnekleri uygulanarak yap�lanlar� da vard�r.)

Kaynak: B�y�k Larousse

kalayc� ingilizcesi

tinman, tinner

kalaylama ingilizcesi

tinning.

kalaylamak ingilizcesi

to tin; to swear (at), to curse, to swear like a trooper

kalayl� ingilizcesi

tinned; containing tin; sham, deceptively ornamented

kalaylamak
(-i durum ekiyle kullan�lan fiil)

1 . Oksitlenmeden korumak i�in bir metal par�as�n� veya kab� kalay tabakas� ile kaplamak.
2 . mecaz Eksiklikleri, kusurlar� g�r�n��te gizlemeye �al��mak.
3 . argo s�z �ok s�vmek:
"Y�k�l�r kal�rsam senin de, seni besleyenin de gelmi�ini ge�mi�ini kalaylar�m, anlad�n m�?"- M. �. Esendal.

kalayl�
s�fat

1 . Kalaylanm�� (kap):
"Bir salep�inin kalayl� g��m� t�t�yordu."- S. F. Abas�yan�k.
2 . ��inde kalay bulunan.
3 . mecaz G�steri�i ve s�s� yapay olan.