Osmanl� Ku� Saraylar�

Ku� Saraylar� ...

Ku� Evleri, Ser�e Saraylar tarihi bina ve mimari eserlerde yer al�rken, g�n�m�ze gelen ince bir zevkin g�stergesi olarak yap�lar� s�sl�yor.

http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/11.jpg

Geleneksel mimarinin ��eleri aras�nda dikkat �eken ku� saraylar� veya ku� evleri ba�ta ser�e, saka, k�rlang�� gibi ku�lara bar�nak olmas� i�in yap�lm�� zarif mimarileri ile g�z ok�uyor. �nce bir zevkin yans�t�ld�� minyat�r yap�lardaki Ku� evleri kullan�m amac� ve yerinin d��n�lerek se�ilmesi bu t�r yap�lara verilen �nemi de yans�t�yor. Ge�mi�i 16. y�zy�la kadar uzanan ku� ev ve saraylar�na genellikle camii, medrese, han, ev, k�pr�, k�t�phane, t�rbe gibi ta� ve tu�la kullan�larak yap�lm�� b�y�k eserlerde rastlan�yor. �nsan elinin ula�amayaca�� ve ku�lar�n kendilerini g�vende hissedebilecekleri uygun yerlere yap�lan bir t�r estetik yuvalar, sert esen r�zgarlardan korunakl� yap�lar�n g�ne� alan d�� cephe y�zlerine konarak cephe esteti�inin yan� s�ra ku�lar�n ya�ant�lar�na da uygunlu�u d��n�lm��. Osmanl� �mparatorlu�u'nun s�n�rlar� i�inde yer alan eserlerde g�r�len ku� evlerine �stanbul ba�ta olmak �zere Edirne den Do�u Beyaz�t'a kadar bir �ok yerdeki yap�larda rastlan�yor. �rnekleri Filibe ve T�rnovada da g�r�len ��eler sade olanlar ile daha g�steri�li yap�lanlar nedeniyle iki grupta toplan�yor.

http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/14.jpg

Cedid Valide Camii
Birka� delikten meydana gelen bu t�r sade ku� evlerine S�leymaniye, Yeni Cami ve Sokulu Mehmet Pa�a K�pr�s� gibi �stanbul'da bulunan eserlerde g�r�l�rken daha s�sl� ve g�steri�li olanlara yine �stanbul'da ki �nemli eserlerden biri olan Topkap� Saray�n�n d�� avlusu eski Darpane'nin i� avlusunda yer alan binan�n d�� duvar y�z�nde rastlan�yor

http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/17.jpg

Eminsultan Camii Bursa
�zenle yap�lm�� ince ve usta bir i��ili�in sergilendi�i ku� saray�nda ser�elerin korunaca��, i�inde dola�abilece�i, inip ��kabilece�i yollar, g�zler estetik b�t�nl�k i�inde sergilenmi�. Bir �ok yap�da farkl�l�klar g�steren ku� evleri ve ser�e saraylar�nda konsollar �zerine kurulmu� cumba bi�imli ��k�nt�lar, balkonlar s�tun kabartmalarla y�kselirken, �n y�zleri kemerli pencerelerle tamamlan�p, �at�larla, kubbelerle kapat�lm��. T�rklerin hayvan, �zellikle ku�lara verdikleri de�erin ve sevginin bir ifadesi olarak da yorumlanabilen ku� saraylar�n�n ve i�inde bar�nan ku�lar�n baz� inan�lar� da beraberinde ta��d��na inan�l�yor. T�rkler kumrular�n sevdal�lar� korudu�una, k�rlang��lar yuva yapt�klar� evleri yang�ndan muhafaza ettiklerine, leylek, deniz k�rlang�c� gibi g��men ku�lar�n kutsal alanlara gittikleri d��n�p, onlar� himaye ederek beslemi�ler. Kentle�menin a��r� yap�la�man�n art�� g�stermesine ra�men g�n�m�zde kent ku�lar� hala �stanbul da t�m olumsuzluklara ra�men ya�amlar�na devam ediyorlar.

http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/02.jpg

Laleli
Cami ve medreselerde g�r�lenlerin d��nda 18 ve 19. yy lar da baz� ev ve k��klerde ku� evleri g�rmek m�mk�n oluyor, baz� yap�lara ise restorasyon ve tamirat �al��malar� s�ras�nda sonradan ilave oluyor. �stanbul Taksimde bulunan �ehir suyunun kente taksim edildi�i Taksim Maksemi'nde sonradan eklenmi� bir �ift ku� evi �rne�ine rastlanabiliyor.
�zenli i��ili�i ile dikkat �eken ku� k��klerinden bir ba�kas� da �sk�dar Selimiye de bulunan Selimiye Camisi d�� y�zeyinde g�r�l�yor. 19 yy da ta�tan oyularak yap�lm�� ku� k��klerinin iki yan�na konulmu� olan minareleri ile adeta k��k bir cami maketini and�rmas� ile dikkatleri �zerinde topluyor. G�n�m�zde bir �o�u ya��lar d�� hava etkenlerinin yaratm�� oldu�u etki ile tahrip olan ku� evleri, ser�e saraylar ilgisizlik ve biriken g�brelerin temizlenmeme bak�ms�zl�k gibi nedenlerle su giderlerinin t�kanmas� sonucu �atlamalarla k�r�lma ve d�k�lmelerle kar�� kar��ya kal�yorlar. Y�llar �nce ah�ap malzeme kullan�larak yap�lanlar�n izlerine ise hi� rastlanm�yor.

�zerlerinde ku� evi ve saraylar� bar�nd�ran mimari eserler:
�stanbul: S�leymaniye, Bali Pa�a, Yeni Cami, Nuruosmaniye, Fatih, Laleli, �sk�dar, Ayazma, Selimiye camileri, B. �ekmece Sokulu Mehmet Pa�a K�pr�s�, Kara Mustafa Pa�a, Amcazade H�seyin Pa�a, Seyyid Hasan Pa�a, Feyzullah Efendi Medreseleri, Rag�p Pa�a, Amcazade H�seyin Pa�a, I. Mahmut, �ebsefa Hatun, �ah Sultan S�byan Mektepleri, I. Mahmut k�t�phanesi, 3. Mustafa T�rbesi, B�y�k Yeni han, �ukur�e�me Han�, Hasan Pa�a Han�, Eski darpane, Taksim Maskemi, Balat Ahrida Sinegogu, Yahudi Gasilanesi. Tokat ve Antakya da Ulu Cami, Ni�de K��l� Camisi, Amasya Sultan Beyaz�t camisi, Do�u Beyaz�t �shak Pa�a Saray� Camisi, Hayrabolu �orumi Mustafa Efendi Camisi, Nev�ehir Damat �brahim Pa�a K�t�phanesi, Merzifon Kara Mustafa pa�a Han�,

http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/27.jpg
http://www.sihirlitur.com/belgesel/kus_saraylari/images/10.jpg