1 . Bir bütünün veya kuralýn dýþýnda olan, kural dýþý, þaz.

2 . Benzerlerinden üstün olan, benzerleri az bulunan:
"Kendisi bu resimlerin hepsinden daha sevimli, daha canlý, daha müstesna bir simaydý."- Y. K. Karaosmanoðlu.

3 . Kural dýþý.

4 . zarf Dýþýndaki, ayrý tutularak, hariç:
"Bir iki gazete müstesna, bütün Ýstanbul basýný da Serbest Fýkra taraflýsý idi."- F. R. Atay

MÜSTESNA sýf. (ar. müstesna).
1. Bir bütünün ya da bir kuralýn dýþýnda olan kimse ya da þey için kullanýlýr: Müstesna bir durum.
2. Benzerlerinden üstün olan, benzeri az bulunur; seçkin: Müstesna bir kiþilik. Müstesna bir kadýn.
3. Müstesna olmak, bir bütünün ya da kuralýn dýþýnda bulunmak, benzerlerinden farklý ve üstün olmak; seçkin olmak.

—Kur. tar. Müstesna evkaf, hükümet tarafýndan mütevellisi, ya da mütevellilerinçe yönetilme ayrýcalýðý tanýnmýþ olan vakýf. (Bk. ansikl. böl.) || Müstesna eyaletler, OsmanlI imparatorluðu’nda yönetim biçimi bütünüyle merkezi yönetime baðlý olmayan bazý eyaletler. (Bk. ansikl. böl.)

♦ be. Bir bütünün, bir kuralýn dýþýnda: iki kiþi müstesna, hepimiz oradaydýk.

—ANSÝKL. Bu tür vakýflar iki gruba ayrýlýrdý: kuruluþundan beri bu ayrýcalýða sahip bulunanlar (örn. Celalettin Rumi, Hacý Bektaþ Veli, Hacý Bayram Veli, Gazi Evrenos vb. vakýflarý), ayrýcalýk durumuna sonradan sahip olanlar (örn. Zaðnos Paþa, Þeyh Sinan Erdebili, Tur Ali Bey, Germiyanzade Yakup Çelebi vb. vakýflarý), ikinci gruptakiler de kendi aralarýnda üçe ayrýlýrdý. Birinci sýnýftakiler doðrudan doðruya vakfý kuranlarla onlarýn aile bireyleri, akraba ve yakýnlarý tarafýndan yönetilirken, Ýkinciler meþruta olarak verilir, üçüncülerse emaneten yönetilmek üzere ihaleye çýkarýlýrdý. Müstesna evkaf, devlet tarafýndan yalnýzca muhasebe kayýtlannýn düzenli tutulup tutulmadýðýna ve vakýf koþullarýna uyuiup uyulmadýðýna bakýlarak denetlenirdi. Her iki grupta yer alan vakýflara “Evkafý mülhaka", "Evkafý gayri mazbuta" da denilirdi. 1908 meþrutiyeti'nden sonra ilk grupta yer alan sekiz vakfýn ayrýcalýðý korunmuþ, ötekilerinki kaldýrýlmýþtýr.

• Müstesna eyaletler. Yönetsel düzenlemeye göre Sayda (Beyrut ve Suriye), Halep, Baðdat, Basra, Musul, Trablusgarp, Bingazi, Hicaz ve Yemen birer müstesna eyaletti. Buralarý fethedildiklerinde týmar ve zeamet uygulamasý kapsamýna alýnmamýþ, mali iþleri ve vergi yükümlülükleri olduðu gibi býrakýlmýþ, arazilere yönelik hükümlerde deðiþiklik yapýlmamýþtýr. Yine bu eyaletlerden Hicaz’la Basra “arazii öþriyeden, ötekilerse "arazii hariciye”den sayýlýyordu. Müstesna eyaletlerden her birinin "müfrez ül-kalem" diye adlandýrýlan kendilerine özgü bir hâzinesi de bulunuyordu. Trablusgarp ve Bingazi'deyse "kul oðullan" denilen bir sýnýf vardý; bunlar vergi ve aþar ödemezler, ama askere alýndýklarý takdirde ücretsiz hizmet görürlerdi. Devlet adýna alýnan yýllýk vergilerse her eyaletin özelliðine göre belirlenirdi. "Haremeyn” denilen ve tarýma elveriþli olmayan bir bölgeyi içerdiði için, Hicaz halkýndan vergi de alýnmazdý.

müstesna
(ara.)
1. istisna edilen, kural dýþý býrakýlan, býrakýlmýþ.
2. bütün.
3. ayrý tutulan, ayrýk.
4. benzerlerinden baskýn. - erkek ve kadýn adý olarak kullanýlýr.
5. kural dýþý, ayrý, sýra dýþý.

müstesna ingilizcesi

1. with the exception of, except for, excepted: Ýstanbul müstesna with the exception of Istanbul.
2. exceptional, extraordinary.
3. supernormal