MsXLabs

MsXLabs (https://www.msxlabs.org/forum/)
-   Bilim ww (https://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/)
-   -   Jean-Baptiste Lamarck (https://www.msxlabs.org/forum/bilim-ww/99408-jean-baptiste-lamarck.html)

KisukE UraharA 10 Ocak 2008 21:50

Jean-Baptiste Lamarck
 
1 ek
Jean-Baptiste Lamarck
Alıntıdaki Ek 46959

Jean-Baptiste Lamarck
MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

(1744 Bazentin, Picardie - 1829 Paris)
Fransız doğabilimci. "Flore Française" (Fransa Florası, 1778) adlı yapıtıyla adını duyurdu. 1783 yılında bir arkadaşıyla "Encyclopédie Botanique et L'İllustration des Genres"ı (Botanik Ansiklopedisi ve Türlerin Resimleri) yayımladı. Bu yapıt çok beğenildi. Paris Muséum'da, "Omurgasız Hayvanlar Kürsüsü"nde göreve çağrıldı (1793) ve ölene dek görevini sürdürdü. Göreve başladığı yıl "Recherches sur les Causes des Principaux Phénomènes Physiques" (Fiziksel Olayların Ana Nedenleri Üstüne Araştırmalar) adlı yapıtı ve 1802 yılında da "Recherches sur l'Organisation des Etres Vivants" (Canlı Varlıkların Yapısı Üstüne Araştırmalar) ile "Hydrologia" (Subilimi) adlı yapıtlarını yayımladı. Diğer araştırmaları şunlardır: "Philosophie Zoologique", (Zooloji Felsefesi, 1809), "Système Analytique des Connaissances de L'Homme" (İnsan Bilgisinin Analitik Sistemi, 1820).

En büyük ürünü olarak kabul edilen "Histoire Naturelle des Animaux sans Vertèbres"in (Omurgasız Hayvanların Tarihi) yayımına 1815'te başladı, 1822'de tamamlayabildi. Araştırmalarında hayvanların ve bitkilerin yaşadıkları ortamda ortaya çıkan değişmelerin, onların yapılarında da değişmelere neden olduğunu ileri sürdü. Lamarck'ın kuramını benimseyenler Lamarckçılık ekolünü yarattılar. Lamarck'ın ileri sürdüklerinin bir bölümü 20. yüzyıl başında kanıtlandı
.


Rower 28 Temmuz 2012 00:24

Jean-Baptiste Lamarck (Jean-Baptiste Lamarck Hakkında)
 
Jean-Baptiste Lamarck
Büyük Fransız doğa bilimcisi Lamarck, İngiliz bilim adamı Charles Darvin in doğduğu yıl Philosophie Zoologique adlı ünlü yapıtını yayımlamıştı. Evrim konusunda yaptığı çalışmalarla bilinir. "Kazanılmış karakterlerin iletimi" tezi oldukça büyük tartışma yaratmış, genetik aktarım prensiplerinin ortaya konmasıyla görüşleri geçerliliğini yitirmiştir. Lamarck kendi döneminin ilk büyük botanikçisidir.
Bitki ve hayvan örneklerinin bilgili uzmanlarının kontrolünde sınıflandırılmasını ileri süren modern müze koleksiyonculuğu kavramını ilk ortaya atanlardandı. Omurgasızların sistematiği ile ilgilenerek temel organların fonksiyonlarını ve yapısını incelemiş, çeşitli solucanlar ve yumuşakçalar arasındaki yüzeysel benzerliklerin altındaki farkları göstermiştir.

Bu yapıtında bazı evrim kurallarını açıklamıştır.Fransa'nın Picardie bölgesindeki bir köyde doğan Lamarck çocukluğundan beri asker olmayı düşünürken,babasının isteğine uyarak papaz olmak üzere din eğitimine başladı. Ama 1760 da babasının ölmesiyle orduya yazıldı ve 7 yıl savaşlarında kahramanca çarpıştı. Sağlığı nedeniyle 1768 de ordudan ayrılmak zorunda kaldı. Sonraki yıllarda Paris'te tıp eğitimi görürken bir yandan da botanik alanında incelemeler yaptı ve 1778 da Fransa'nın doğal bitki örtüsüne ilişkin değerli çalışmalar yayımlayınca Fransız bilimler akademisine seçildi.
Flore Françoise (1778) adlı eserinde Fransa'da yetişen bitkileri sınıflandırdı. Lamarckizm teorisinde çevrenin, bitkilerin değişmesindeki önemi anlatılır.

1788 Sparis botanik bahçesinde göreve seçildi. Beş yıl sonra bu kuruluş ulusal doğa tarihi müzesi adıyla yeniden örgütlendiğinde zooloji bölümünün yöneticiliğine atanan Lamarck o tarihten sonra bütün ilgisini zooloji ye yöneltti. Bu bilim dalındaki çalışmalarına 50 yasından sonra başlamasına ve gözlerinin neredeyse korluk derecesinde bozulmuş olmasında karsın böcekler ile solucanlar konusunda en yetkili kişi olarak tanındı. Ömrünün son yıllarına doğru da omurgasız hayvanlar biyolojisinin en önemli yapıtlarından birini yayımladı.


Misafir 5 Kasım 2012 16:00

Lamarck kimdir, hayatı ve çalışmaları hakkında bilgi verir misiniz?
 
1 ek
Alıntıdaki Ek 46960
Jean-Baptiste Lamarck

En ülnü fransız doğabilimci (Bazentin, 1744-Paris, 1829).
1783 yılında bir arkadaşıyla "Encyclopédie Botanique et L'İllustration des Genres"ı (Botanik Ansiklopedisi ve Türlerin Resimleri) yayımladı. Bu yapıt çok beğenildi. Paris Muséum'da, "Omurgasız Hayvanlar Kürsüsü"nde göreve çağrıldı (1793) ve ölene dek görevini sürdürdü. Göreve başladığı yıl "Recherches sur les Causes des Principaux Phénomènes Physiques" (Fiziksel Olayların Ana Nedenleri Üstüne Araştırmalar) adlı yapıtı ve 1802 yılında da "Recherches sur l'Organisation des Etres Vivants" (Canlı Varlıkların Yapısı Üstüne Araştırmalar) ile "Hydrologia" (Subilimi) adlı yapıtlarını yayımladı. Diğer araştırmaları şunlardır: "Philosophie Zoologique", (Zooloji Felsefesi, 1809), "Système Analytique des Connaissances de L'Homme" (İnsan Bilgisinin Analitik Sistemi, 1820).

En büyük ürünü olarak kabul edilen "Histoire Naturelle des Animaux sans Vertèbres"in (Omurgasız Hayvanların Tarihi) yayımına 1815'te başladı, 1822'de tamamlayabildi. Araştırmalarında hayvanların ve bitkilerin yaşadıkları ortamda ortaya çıkan değişmelerin, onların yapılarında da değişmelere neden olduğunu ileri sürdü. Lamarck'ın kuramını benimseyenler Lamarckçılık ekolünü yarattılar. Lamarck'ın ileri sürdüklerinin bir bölümü 20. yüzyıl başında kanıtlandı.

Din adamı olarak yetiştirilen, ama ba­basının ölümü üstüne askerlik mes­leğini seçen Lamarck şövalyesi jean Baptiste de Monet, daha sonra asker­lik mesleğinden de ayrılarak kendini tümüyle doğa bilimlerine verdi. 1793’te Doğa Bilimleri Müzesi’nde Omurgasız Hayvanlar kürsüsüne çağrıldı ve bu tarihten ölümüne kadar ay­nı görevde kaldı. Dönüşümcülüğün, oriama uyarlanma ve türlerin değişimlerinin temelini attı.

Lamarck, meteorolojiyle, özellikle de bulutlarla ügüendi; 1802 yüı için 3 nu­maralı meteoroloji yıllığında, bir yıl sonra Howard’m gerçekleştireceğine oldukça yakın bir bulut sınıflaması yaptı. Başlıca yapıtları arasında La Flöre française (Fransa’daki Bitki T opluluğu, 17 78), Philosophie zoologique (Hayvanbilim Felsefesi, 1809), Histoire Naturelle Des Animaux Sans Vertebres (Omurgasız Hayvanların Doğa Bilimi, 1815-1822) sayılabilir.

Lamarkizm nedir ?

Lamarkizm veya Lamark kalıtımı, Fransız doğa bilimci Jean Baptiste Lamarck (1744–1829) tarafından öne sürülen bir varsayım olup buna göre bir canlının yaşamı boyunca meydana gelen değişikliklerin (örneğin kullanım sonucu kasların büyümesi gibi) döllerine aktarılarak kalıtıldığını ileri sürer. Örneğin Lamarck’a göre kullanılan organlar gelişirken kullanılmayan organlar ise köreliyordu. Yeni kazanılan bu özellik ise gelecek nesillere kalıtım yoluyla aktarılabiliyordu. 1809 yılında yayınlanan ”Philosophie Zoologique” adlı eserinde Fransız zooloğu Jean Baptiste Lamarck bunu şöyle tanımlar: ”Eğer bir organ fazla kullanılıyorsa, o organ gelişmesini sürdürerek, daha etkin bir yapı kazanır.” Lamarck'a göre, bu durum canlıların türleşmesine ve türlerin değişimine yol açıyordu. Bunun en tanınan örneği, besin arayışındaki zürafaların boyunlarının yüksek dallardaki yapraklara ulaşabilmek için uğraşmaları sonucunda uzamış olduğu ve bu özelliğin sonraki nesillere aktarılarak o türün özelliği olmasıdır.Lamarck, kitabında hayvanları karmaşıklıklarına göre düzenlemeye çalışırken, yanlışlığı daha sonra kesin olarak saptanan yukarıdaki varsayımı ileri sürmüştü. Canlı türlerinin değişime uğramasının ve çeşitlenmesinin sebebi, Lamarck’ın öne sürdüğü gibi çevre değişiklikleriyle kazanılan özelliklerin ve becerilerin gelecek nesillere kalıtım yoluyla aktarılması değil, herhangi bir türün bireyleri içinde zaten var olan fenotipik farklılıklar ve değişkenliklerden, bu bireylerden çevre şartlarına daha iyi uyum gösterebilenlerin diğerlerinden daha elverişli şartlar bulup daha çok üreyip çoğalabilmesiydi. Charles Darwin’e göre çevreye uyum gösterebilme ve adaptasyondoğal seçilimin sonucu iken, Lamarck’a göreyse çevreye uyum ihtiyacının bir sonucuydu. Bunun gibi Lamarck, mağaralarda yaşayan ve gözleri görme özelliğinin yitiren ve kör olan hayvanların bu ortama uymak zorunda kaldıkları için körleştiklerini söylerken, Darwin ise sadece gözleri kör olanların mağarada yaşayabildiklerini ileri sürüyor, fakat kör olmanın sebebini açıklamıyordu.Her ne kadar tüm bu açıklamalar, kalıtım yasaları ortaya çıkartılmadan önce, çok iyi bir açıklama şekli olarak benimsenmiş olsa da kalıtım konusunda bilgiler gelişince, özellikle, August Weismann tarafından somatoplazma ilegermplazma arasındaki kuramsal farklar bulununca, evrimsel değişmenin, vücut hücrelerinde olmadığı, sadece eşeysel hücrelerdeki kalıtsal materyalin etkisi ile yürütüldüğü anlaşıldı. Böylece Lamarck’ın varsayımı tümüyle geçerliliğini yitirdi.

Lamarckçılık, canlı türlerinin evrimi üstüne Lamarck’ın yürüttüğü düşün­celer bütünüdür. Temel iki görüş, or­ganizmanın ortama kesin olarak uyu­mu ve kazanılmış niteliklerin kalıtımı­dır. İklim, yer, beslenme ve yaşam bi­çimindeki değişiklikler, bireyde yeni hareketler, yeni alışkanlıklar doğurur ve organlarında küçük değişikliklere yol açarlar. Zamanla,incelenen türde yavaş yavaş gereksinimlere göre olu­şan gerçek anlamda yeni organlar be­lirir.

Organlarm büyümesi, kullanım sıklık­larıyla artar; buna karşılık, kullanım azlığı, körelmelerine ve hatta ortadan kalkmalarına yol açar. Sözgelimi, ka­ranlıkta yaşayan köstebeğin çok kü­çük ve çoğunlukla da belli bir işlevi ol­mayan gözleri vardır.

Yiyeceklerini çiğnemeden beslenen karmcayiyen ve balina gibi bazı omur­galılarda dişler körelmiş ya da dişetlerine gömülmüştür. Buna karşılık, yeşilağaçkakan, böcekleri tuzağa düşür­mek için dilini sürekli üeriye doğru fır­latır, bu nedenle de söz konusu orga­nın uzamasına neden olur.
Sonradan Edinilen Niteliklerde Katılım

Bu savlar sonradan edinilen nitelikle­rin kalıtımını içerirler. Gerçekten de bir tür, bir kuşağın edindiği küçük de­ğişiklikleri kendinden sonraki kuşak­lara aktardığı, yeni kuşakların da sırası geldiğinde yeni nitelikler edine­rek bunları kendinden sonraküere ak­tardığı durumlarda dönüşüm geçirir. Bununla birlikte, Lamarck, sonradan edinilen değişikliklerin her iki cinste de ortak olması gerektiğini belirtti. Hayvanın ruhsal davranışı da benzer biçimde açıklanır; içgüdü, hayvanın davranışını ortamına uydurması için birçok kuşaktan sonra tamamlanmış, bir yığın çabanın sonucudur; içgüdü, kısaca bir “kalıtımsal alışkanlık”tır.

Yeni Lamarkçılık
Çatısı böylelikle kurulan lamarckçılık, önce pek başarılı olmadı, özellikle de saptanımcılığın savunucuları Cuvier’yle birlikte başarı kazandüar Ama giderek Darvvin’in evrim kuram­larını ortaya atmasmdan sonra, Lamarck’m görüşleri yeniden ele almdı, belli bir bölgede yaşayan hayvanların tümündeki değişiklik ve ortam değişik­liği arasmdaki üişkiyle çok sayıda pa­leontoloji uzmanı ilgilendi. Ama aralarından bazıları, sözgelimi Edvvard Cope, öğretiye yeni bir düzen verip belli bir yenileşme getirerek, daha çok benimsenen ve daha yeni bir kuram olan yeni lamarckçüığı ortaya attılar. Hocalarının temel görüşlerinin tümü­nü koruyan yeni lamarkçılar (Houssay, Rabaud, vb.), XIX. yy’ın başmda biyoloji bügüerinin bulunduğu durum­dan kaynaklanan sistemdeki bazı ya­nılgı ve yetersizlikleri gidermek iste­diler (sözgelimi, her zaman kusursuz bir uyuma aşırı derecede inanma). İç­güdüye gelince, lamarckçı çaba kav­ramı tersine, korunmuş, hatta açıklı­ğa kavuşturulmuştur.



Saat: 11:30

©2005 - 2024, MsXLabs - MaviKaranlık