Salep ve Sağlık için Faydaları

Vikipedi, özgür ansiklopedi






Salep, Orchidaceae (orkideler) ailesinin birçok türünün toprakaltı yumrularından elde edilen içecek. Ayrıca orkide türlerine Anadolu'da verilen genel ad. Sahlepgiller familyasından; tel köklü otsu bir bitkidir. Kökünde 2 tane yumru vardır. Gövdesi, dik ve silindirimsidir. Çiçekleri salkım veya başak şeklindedir.
Kullanılan yeri köklerindeki yumrularıdır. Yurdumuzda bir çok çeşidi vardır. Salep yumruları müsilaj, glikoz ve uçucu bir yağ taşır. İçerdiği en önemli madde glikomannandır. Su ve sütle birlikte kullanıldığında şiştiği için yaygın bir şekilde dondurma hammaddesi olarak kullanılır.
Özellikle Maraş Dondurması olarak bilinen dondurmaya tat ve koku kazandıran, dünyada sadece Kahramanmaraş'ın dağlarında yetişen bir orkide türünden elde edilen saleptir. Kahramanmaraş'ın dağlarında toplanmadan dolayı orkide türleri son derece azalmıştır.
Anadolu orkideleri aşırı toplamadan dolayı tükenme tehlikesiyle karşı karşıyadır. Bilinçsizce yapılan toplama yakında bu içeceğin, Orkidelerin tükenmesinden mütevellit içilememesine ya da çok ama çok pahalı olmasına sebep olacaktır. Doğal dengenin bozulmaması ve bir canlı grubumuzun daha silinip gitmemesi için gereken duyarlılığı göstermemiz gerekmektedir.


Faydası : Göğsü yumuşatır. Öksürük ve bronşitte faydalıdır. Kabızlığı giderir. Basur memelerinde faydalıdır. Zihni çalışma gücünü arttırır. Kalbi kuvvetlendirir. Aybaşı kanamalarının düzenli olmasını sağlar. Bağırsak solucanlarının düşürülmesine yardımcı olur. Vücudun ısınmasını sağlar. Cinsel gücü artırır. Osmanlıdan bu yana yukarıda sayılan etkilerin varlığı söylenegelse de içerdiği müsilaj yapısında maddelerden kaynaklı öksürük dindirici etkisi dışında tıbben kanıtlanmış bir etkisi yoktur. Özellikle afrodizyak(cinsel istek arttırıcı) etkisi kesinlikle bilimsel bir söylem olamaz. Müsilaj (suyla şişen maddeler) içeren her gıda kabız engelleyici olarak düşük bir etkiye sahiptir.
Salep borsası Burdur'un Bucak ilçesindedir. Tüm Türkiye'deki salepler burada alınıp satılmaktadır.


Hazırlanışı: Salep bitksinin kökü mevsiminde toplanır.Bir süre kurutulduktan sonra toz haline getirilir.Daha sonra isteğe göre tarçınla harmanlanır.Sütle birlikte kazanlarda uzun süre kaynatılır ve hazır hale getirilir.

Salep
MsXLabs.Org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Salepgillerden otsu bitki (Orchis); bu cinsten kimi bitkilerin yumru köklerinin dövülmesiyle elde edilen toz ve bu tozdan yapılan sıcak içecek. Salep her yerde yetişen yaygın bir bitkidir. Gövdesi silindirimsi, çiçekleri erdişi, salkım ya da başak durumundadır. Kök yumruları karbonhidratça zengindir. Besin olarak, ayrıca tıpta müsilaj, dokumacılık ve boyacılıkta da tespit maddesi olarak kullanılır.

Salep (Orchis)
Gövdesi dik ve silindir şeklinde olan, yumru köklü, kırmızı çiçekli, 70-80 cm boylarında, otsu bir bitkidir. Sahlep olarak da bilinir. Uçucu yağ, nişasta, glikoz ve müsilaj içerir.

Salebin Faydaları ve Tıbbi Etkileri
Bedeni ve zihni kuvvetlendirir. Cinsel gücü ve isteği arttırır. Kabızlığı giderir ve ishali keser. Aybaşı kanamalarını düzenler. Göğsü yumuşatıcı ve balgam söktürücü etkileri ile öksürük ve bronşitte faydalıdır. Vücut ısısını arttırır. Bağırsak solucanlarını düşürmeye yardımcı olur. Basur şikayetlerini azaltır. Sindirimi kolaylaştırır ve mideyi rahatlatır.

Salep Nasıl Kullanılır?
Bitkinin kullanılan kısımları kökleridir. Kök yumruları suda kaynatılıp kurutulduktan sonra toz haline getirilen salep ile su ya da süt kullanılarak içecek hazırlanır. Ayrıca, dondurma hammaddesi olarak da kullanılmaktadır.