Sincan - Uygur Özerk Bölgesi (Doğu Türkistan)

Cumhuriyetin kuruluşu

Alihan Töre

Eylül 161944'te binlerce SSCB'li Kazaklar isyanı çıkarmış ve 8 Ekim1944'te Nilka (尼勒克)'yı işgal etmiştir. 12 Kasım1944 (Çin kaynaklarına göre 7 Kasım: Ekim Devrimi kutlama günü) tarihinde isyancılar İli bölgesini (bugünkü İli Kazak özerk ili 伊犁哈薩克自治州) işgal etmiştir. 1945'de SSCB destekli Kazak birlikleri Altay (阿勒泰) ve Tarbagatay (塔城) bölgelerini işgal etmiş ve İli bölgesindeki Doğu Türkistan Cumhuriyetine iştirak etmiştir.
Abdülkerim Abbasov gibi SSCB yanlısı Uygur aydınları isyanın önderleri arasındaydı ve bu cumhuriyete sadece Uygurlar değil Doğu Türkistan'da ikamet eden bütün Türk-müslümanı çatısı altına toplamayı amaçlıyordu.
Devlet başkanı Alihan Töre Saghuniy (Uygurca: Elihan Tore Shakirjan Khoja ogli, Çince: 艾力汗吐烈 àilì hàn tǔliè) ve başkan yardımcısı Gulca'lı Akimbeg Hoca ve Buğra Han (包爾漢 bāoěr hàn)ler getirilmiştir. Ancak SSCB vatandaşlığına sahip olan çekildek kadroları tarafından yönetiliyordu ve bir müdet sonra Ahmetcan Kasimi (Uygurca: Ehmetjan Qasimi; 阿合买提江哈斯木 pinyin：āhémǎidījiāng hāsīmù) egemenliğine sahip olmuştur.

Urumçi'ye ilerleme

Osman Batur

Yeni oluşturan Doğu Türkistan Cumhuriyeti ordusu (İli Millî Ordusu: yaklaşık 25.000 nefer) ve Osman Batur komutasındaki Kazak Kerei boyuna bağlı (yaklaşık 20.000 atlı), Eylül 1945'te Urumçi'ye doğru ilerlemeye başlamış ve Manas Nehri'nin kıyılarında Kuomintang ordusu ile karşı karşıya gelmiştir.
Bu durumda Kuomintang Şincan Eyaleti Hükûmeti, SSCB'ye başvurarak aracı olmasını istemiştir. SSCB savaş yanlısı Alihan Töre 'yi SSCB'e kaçırmış ve böylece bir çatışma patlak vermemiştir.

Şincan Eyalet Birleşik Hükûmeti

1946'de SSCB'nin isteğiyle Doğu Türkistan Cumhuriyeti ile Kuomintan Şincan Eyalet Hükûmeti birleştirilerek Şincan Eyalet Birleşik Hükûmeti (新疆省連合政府 xīnjiāng shěng liánhé zhèngfǔ) kurulmuştur. Başkanlığına Zhang Zhizhong (張治中 zhāng zhìzhōng), Ahmetcan Kasimi ise başkan yardımcısı olmuştur. Fakat bir yıl sonra Birleşik Hükûmeti bölünmüş ve Ahmetcan Kasimi ve yandaşları Üç bölgeye geri dönerek tekrar Kuomintang'ın kontrolunden çıkmıştır.

Çin Halk Cumhuriyetine ilhak

1949'de Çin İç Savaşını kazanan Çin Komünist Partisi Şincan'ı ilhak etmek için Deng Likun (鄧力群 dèng lìqún) 'yı yollayarak müzakereyi başlattı. Mao da mektubu göndererek Pekin'de düzenlenecek olan Halk Siyasi Danışma Konfransına davet etmiştir. Ancak 27 Ağustos1949 tarihinde Amhetcan Kasimi, Abdülkerim Abbasov, Derilhan Sugurbayov, İshak Beg Mononov başta olmak üzere cumhuriyetin önderlerini taşıyan uçak Alma Ata'dan kalkışarak Pekin'e doğru uçarken kaybolmuştur (daha sonra düştüğü anlaşılmıştır).

Aralık 1949'da Halk Kurtuluş Ordusu bölgeye girerek konuşlandırılmış ve Doğu Türkistan, Çin Halk Cumhuriyeti'ne ilhak edilmiştir.

MsXLabs Üye Girişi