Arama

Linux İşletim Sistemi - Tek Mesaj #2

Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
11 Eylül 2008       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
LINUX’UN KURULMASI
Bilgisayar Ag Isletimcisi veya Unix ortaminda tecrübe sahibi bir kullanici degilseniz, Linux kurmaya size birçok kolayliklar saglayan bir dagitimin CD-ROM’ u ile baslamalisiniz.
GÜVENLI BIR LINUX KURULUMU IÇIN

Ise baslamadan önce sabit diskinizde program dosyasi olmayan, yazi, resim, muhasebe kaydi, veri tabani gibi size ait verileri içeren dosyalari mutlaka yedekleyin. Windows için gerekli ve asli Windows kurulum Cd’ sinde olmayan, Internet’ ten download ettiginiz veya daha sonra güncellesmis sürücü dosyalarini mutlaka disketlere alin. Bu tür dosyalar diskete sigmayacak kadar büyükse, çesitli programlari kullanarak bunlari disketlere yükleyebilirsiniz. Ücretsiz dagitilan FileSplit bu tür programlardan biridir.

Elinizde, özellikle mevcut donaniminizi sizin için taniyacak araçlar bulunan bir Linux dagitimi yoksa, komut satirindan Linux ayarlarini yapmaniz, en hafif ifadesiyle güç olabilir. Mevcut sisteminizde Windows kurulu ise, sabit diskinizde Linux için bir bölüm (partisyon) açmaniz gerekir.
Fakat önce Linux için gerekli asgari donanim gereklerinden söz edelim. Bir Intel veya Intel uyumlu CPU bulunan bilgisayara Linux kurarken, grafik arabirim (Windows-vari masaüstü programlari) kullanmayacaksaniz, 4 MG RAM bol bol yeterli olacaktir. Linux’ un yayilmasi için çaba gösteren gruplar ve kisiler, Linux’ un
KURULUMA BASLAMADAN ÖNCE

Linux kurmaya baslamadan önce su bilgileri derlemis olmalisiniz:

1. Disk kontrol türü: Sabit diskleriniz IDE veya SCSI türü olabilir. Modern anakartlarda genellikle iki IDE baglantisi bulunur ve bu baglantilarin her birine iki sabit disk takilir. Ayrica bilgisayarda CD-ROM okuyucular da IDE veya SCSI türü olabilir.

2. Sabit diskler: IDE veya SCSI türü kaç sabit diskiniz var; C:, D:, E:, F: ve bunlarin büyüklükleri nedir?

3. CD-ROM: Bilgisayariniza nasil bagli; IDE, SCSI? Markasi ve modeli nedir?

4. RAM: Bilgisayarinizda kaç MB fiziki hafiza var?

5. MOUSE: Bilgisayara bagli Mouse’ un tür nedir; PS/2, Bus Mouse, Seri Mouse? Seri mouse’ unuz varsa, bagli oldugu COM kapisi hangisi:COM1, COM2; ve hangi protokolü kullaniyor; Microsoft veya Logitech.

6. Network Karti: Bilgisayarinizda Network karti varsa, markasi ve modeli nedir; hangi bir ag standardina uygundur? Bilgisayariniz bir ortamina bagli ise, sabit IP adresiniz, ag maskeniz, Ag Sunucusu’ nun IP adresi, bagli oldugunuz Etki Alani’nin (domain) veya Is Grubu’ nun (Workgroup) adi nedir?

7. Windows sisteminde masaüstünün özelliklerini ayarladiginiz kontrol kutusunda gösterilen renk sayisi ve masaüstü alaninin genisligi ile Ileri dügmesi ile ulasacaginiz kutuda grafik kartinizin türü, RAM’ i gibi bilgileri kaydedin.

8. Yazicinin markasi, türü, bagli oldugu kapi gibi bilgileri yazin.

9. Ses kartinizin ve modeminizin kesme istedigi (IRQ) ve giris-çikis araligi (I/O address) bilgilerini yazin.

daima Windows’ dan az hafiza ve sabit disk alani istedigini vurgularlar. Ancak, Linux sisteminizin de Windows gibi bir grafik masaüstü sahip olmasini istiyorsaniz, örnegin X Windows programi kullanacaksaniz, asgari RAM miktarinin 8 MB olmasi gerekir. Yeni ve X Windows’ a göre daha çok kaynak isteyen grafik arabirimler için bu miktar en az 16 MB’ tir. 32 MB hafiza ile Linux hem grafik arabirimine sahip programlari çok hizli çalistirabilir; hem de ayni anda daha çok program çalistirma imkaniniz olur.
Grafik arabirimi istemiyorsaniz, Linux 40 MB sabit disk alanina sigacaktir. Linux 40 MB sabit disk alanina sigacaktir. Windows’ u da kurarsiniz, Linux’ un aldigi alan 120 MB’ i bulur. Herhangi bir ticari Linux dagitimindaki bütün donanim, araç ve kolaylik programini kurmaniz halinde, ortalama 680 MB alana ihtiyaç duyabilirsiniz.
Hemen hemen bütün ticari ve ticari olmayan Linux dagitimlarinin CD-ROM’ larinda disket yapma programi bulunur ve bu programlar çogunlukla Dos ve Windows ortaminda çalisirlar. Ne var ki, en hayati asgari bölümlerini bile almaya kalksaniz, Linux’ u kurmaniz için gerekli programlar ve dosyalar rahatçi 150 disketi doldurur. Bu yüzden Linux’ u en rahat ve kolay sekilde CD’ den kurabilirsiniz.
Bunanla birlikte bir ya da iki adet, bilgisayarinizi çalistirmaniz için gerekli Boot-up disketlerine ihtiyaciniz olacaktir. Linux dagitim dosyalari bir ag merkezinde ise, kurma islemini ag baglantisi yoluyla da yapabilirsiniz.
Asgari sartlari karsilayan bir sisteminiz varsa ve CD-ROM, disket veya ag yollarindan biriyle, elinize Linux dagitim dosyalarini geçirdi iseniz, ikinci adima geçebilir ve bilgisayarinizin bölüm ve parçalari hakkinda, biraz sonra size gerekli olacak bilgileri toplayabilirsiniz.
Bu bilgiler genellikle ve en kolay sekilde bilgisayariniz (varsa ve hala kaybolmamissa) elkitabinda bulunur. Fakat bilgisayarinizda DOS veya Windows kurulu ise, bu bilgileri DOS ve Windows 3.1 ortaminda MSD.EXE programi araciligiyla, Windows 95 ve 98 ortamlarinda Baslat menüsünden Programlar/Donatilar/Sistem Bilgisi maddesini seçerek bulabilirsiniz.
Linux’ u, RedHat veya Caldera firmalarinin dagitim CD-ROM’ larindan kuruyorsaniz, muhtemelen bu bilgilerin sabit disk ve grafik karti ile ilgili olanlarina ihtiyaciniz olmayacaktir; ancak Linux kurulduktan sonra ag bilgilerine gerek duyacaksiniz.

Linux kurulum için ön hazırlık

Linux kurmak için elinizde herhangi bir “dagilim” CD-ROM’ u bulunmasi gerekir. Bu örnekte, Linux’ u RedHat firmasinin dagilimindan kuracagiz. Diger firmalarin kurulumlari arasinda önemli farklar bulunabilir. Ancak hemen hemen bütün firmalarin CD-ROM%larinda bir DOSUTILS dizini ve içinde bilgisayarinizi floppy disket sürücüsünden açmanizi saglayacak disketi hazirlamakta kullanacaginiz programlar ve veri dosyalari vardir.

BOOT VE EK DISKETLERI YAPILMASI

Linux Dagilim CD-ROM’ unda DOSUTILS veya DOS/UTILS dizininde RAWRITE.EXE adli bir dosya göreceksiniz; bu dosyayi, biraz sonra bilgisayari A: sürücüsünden çalistirmak için kullanacagiz. Iki adet, biçimlendirilmis ve bos HD (1.4 MB) floppy disketi hazirlayin. Windows 95/98/NT’ nin DOS komut istemcisini (DOS Prompt) çalistirin, ve CD-ROM sürücüsünde, DOSUTILS dizinine gidin, ve sirasiyla su komutlari verin (burada koyu harfle gösterilenleri siz yazacaksiniz, D: yerine kendi CD-ROM sürücünüzün harfini yazin)
C:\>D:\DOSULTILSI\rawrite
Eter disk image source file name:
D: \images\boot.img
Enter target diskette drive: a:
Please insert a formatted diskette into
drive A: and press -ENTER-:

Rawrite programi, Linux kurulum CD-ROM’ undaki disk görüntü dosyasindan alacagi bilgilerle, Linux kurulumunda bilgisayari A: sürücüsünden açmanizi saglayacak Boot Disketi’ni olusturacaktir. Bu disketin üzerine “Linux Kurulumu Için Baslangiç Disketi yazin ve bir kenara koyun. Çogunlukla gerekmeyecektir, ancak Linux’ un CD-ROM’ daki dosyalarini sabit diske kaydetti iseniz ve kurma islemini sabit diskten yapacaksiniz ek sürücü bilgilerini içeren bir diskete ihtiyaci olabilir. Bunu da yukaridaki örnekte oldugu gibi, su sekilde yazdirabilirsiniz:
C: \>D: \DOSUTILS\rawrite
Enter disk image source file name:
D: \images\boot.img
Enter target diskette drive:a :
Please insert a formatted diskette into
Drive A: and press-Enter-:
Bu disketin üzerine de “Linux Kurulumu Için Ek Disket (Supplemental)” yazin. (Gerektigi taktirde Linux programi bu disketi “Supplemental disketi” adiyla isteyecektir.
Bitmedi! Biraz sonra Linux’ a sabit diskinizde yer açmak için kullanacaginiz bir programi, FIPS.EXE’ yi, Linux CD-ROM’ undan sabit diskinize aktarin.
C: \copy D: \DOSUTILS\fips.exe. c: \ /v

Hazirliklariniz bittigine göre, simdi sabit diskinize yer açarak, Linux’ u kurmaya baslayabilirsiniz.
LINUX’ A YER AÇALIM
Birçok Windows kullanicisi, Linux’ u sinamak için kurar, kimi daha sonra Linux daha çok begenir ve kalir, kimi Windows’ a geri döner. Bu arada her iki isletim sistemini de zaman zaman kullananlar bulunabilir. Burada, Linux’ u Windows sistemini koruyarak ve daha sonra bilgisayari baslangiçta size hangi isletim istemini istedigini soracak tarzda kuracagiz. Önce Windows’ un Disk Birlestiricisi (defragmenter) kullanarak, sabit diskinizdeki bütün dosyalarin diskin ön tarafina toplanmasini saglayin.

Linux, Windows’ un kullandigi “DOS partisyonu” denen disk alanina kurulamaz, Linux, Unix sistemlerinin kullandi dosya sistemini kullanir ve bu sistemle yazilacak dosyalar, Windows’ un FAT16 veya FAT32 türü dosya alanina yazilamaz. Bu yüzden sabit diskinizde Linux’ un kurulabilecegi bir bos alan açmaniz gerekir. Sabit diskinizde su anda sadece Windows varsa, büyük bir ihtimalle, sabit diskinizin tümü FAT16 veya FAT32 olarak ayrilmis ve biçimlendirilmisti.
Sabit diskte Linux ’a yeni alan açabilmek için DOS partisyonunun küçültülmesi gerekir. Bu is için, bugüne kadar sabit diskinizi kullanilmaya hazir hale getirmekte yararlandiginiz DOS’ un FDISK.EXE programini kullanmaya kalkarsaniz, sabit diskinizdeki her seyi kaybedebilirsiniz, bu amaçla elinizde varsa Partition Magiç veya benzeri özel amaçli bir partisyon programi kullanabilirsiniz, ya da biraz önce sabit diskinize kopya ettiginiz FIPS programini.

Bu noktada biraz teknik ayrintiya girmemiz gerekiyor. DOS zamanla daha çok sabit disk alanina erisebilir oldu, ama özel bir yardim olmadan 2 GB’ in üzerindeki sabit disk alanini hiçbir zaman kullanamadi. Oysa Windows 95/98 bu siniri ortadan kaldirdi. FIPS, sabit diskinizdeki mevcut partisyonu daraltirken, Windows’ un Genis Sabit Disk Destegi’ni de yok ederek, Windows’ un isgal ettigi alani, 2 GB’ a indirecektir. Bu alanin disinda kalan bölüm ise oldugu gibi Linux alani olarak ayrilacaktir. Sabit diskinizde Windows ve Windows programlari 2 GB’ tan fazla yer tutuyorsa, sabit diskinizde Linux’ a yer açmak için mutlaka Partition Magic veya RedHat firmasinin Linux kurma programi olan Druid’ i kullanmaniz gerekir.
Bu üç program, FIPS’ ten farkli olarak, DOS-Windows partisyonunun ne kadar olmasini istediginiz size soracaktir. Linux’ u Caldera firmasinin dagitimindan kuracaksiniz, Partition Magic’ in özel bir sürümü, CD-ROM’ da bulunmaktadir; diger tür Linux dagitimlarinda bu programi kullanmak isterseniz, satin almaniz gerekir. Simdi bu üç yöntemi ayri ayri görelim:
FIPS

Linux’ u Kurmaya hazir oldugunuzda, Windows 95/98/NT’ yi kapatmak üzere harekete geçin; ancak “Bilgisayari Kapat” maddesini degil, “MS-DOS kipinde baslat” seçenegini seçin. Bilgisayar, Dos ile açilinca, kök dizine kopya ettiginiz FIPS’ i çalistirin:
C: \> fips
FIPS programi, çalistiginda sabit disklerinizi tarayacagini bildirecektir; devam etmek için bir tusa basin; sonra sabit disklerinizi tarayarak, size bir partisyon listesi sunacaktir. Devam etmek için tekrar bir tus basin.
Program, size sabit diskinizin o andaki vektör dagilimi denen temel bilgisinin yedegini çikartmak isteyin istemediginizi soracaktir; Evet anlamina Y tusuna basin ve A: sürücüsüne biçimlendirilmis ve bos bir disket koyun. FIPS, bu bilgiyi diskete yazdiktan sonra, size üç sütunlu bir tablo sunacaktir. Bu tabloda, Old Partition sütununda, sabit diskinizde su anda mevcut bölümlenme, New Partition sütununda ise sabit diskte hangi bölüme ne kadar yer ayrilacagi gösterilmektedir. Asagi-yukari oklara (imleç tuslarina) basarak, bu listede degisiklik yapabilirsiniz.
Gerçi Linux sadece 40 BM’ lik bir alana kurulabilir; ama X-Windows adi verilen Linux adi verilen Linux grafik kullanici arabirimini ve CD-ROM’ daki programlarin çogunu bilgisayariniza kuracaksiniz, Linux en az 680 MB yer isteyecektir.
Son düzenleyen Blue Blood; 11 Eylül 2008 12:03 Sebep: Başlık...