ARAFAT, Yaser

(1929 - 2004).
Yaser Arafat Filis­tin halkının 40 yılı aşkın bir süredir sürdürdü­ğü mücadelenin önderidir. Gerçek adı Ab-durrahman Abdürrauf el-Kudva olan Arafat, Filistin Kurtuluş Örgütü (bak. filistin Kurtu­luş Örgütü) içinde, "kurucu" anlamına gelen "Abu Ammar" adıyla anılır.

Arafat'ın çocukluğu doğduğu kent olan Kudüs ile Gazze'de geçti. 1948-49 yıllarındaki ilk Arap-İsrail Savaşı sırasında Filistinliler'in önderi Abdülkadir el-Hüsseyni'nin genel sekreteri olarak savaşçı birlikleri örgütledi. Savaştan sonra yerleştiği Kahire'de mühendislik öğrenimi gördü. 1952'de Filistin Öğrenci Birliği'ni ku­rarak başkanlığını üstlendi ve 1956'da üniver­site öğrenimini tamamlayıncaya kadar bu görevi sürdürdü. Aynı yıl katıldığı Mısır ordusunda Fedayiin adlı gerilla örgütünü kur­du ve yönetti. 1956'daki ikinci Arap-İsrail Savaşı'na patlayıcı madde ve sabotaj uzmanı olarak katıldı. Savaştan sonra Kuveyt'e yerle­şen Arafat, Arap dünyasının her yanına dağılmış Filistinliler'i tek bir örgütte topla­mak amacıyla çalışmalara girişti.

Arafat 10 Ekim 1959'da arkadaşlarıyla bir­likte el-Fetih'i (Filistin Ulusal Kurtuluş Hare­keti) kurdu. El-Fetih'in 1964'te İsrail'e karşı silahlı mücadeleyi başlatma kararı almasından sonra 1 Ocak 1965'te İsrail hedeflerine karşı düzenlenen ilk askeri saldırıyı gerçekleştiren grubu Arafat yönetiyordu. 1967 Arap-İsrail Savaşı'ndan sonra İsrail'in işgal ettiği Batı Şeria'ya geçen Arafat buradaki direnme hare­ketini örgütledi.Filistin Ulusal Konseyi'nin 1969'da yaptığı toplantıda, bütün Filistin gruplarını bir çatı altında toplayan Filistin Kurtuluş Örgütü'nün (FKÖ) kuruluşuna öncülük etti ve örgütün yürütme kurulu başkanlığına getirildi. 1970-71 yıllarında Ürdün'de yaşayan Filistinli geril­laların burayı terk etmek zorunda kalma­sı üzerine Arafat FKÖ'nün siyasal ve askeri merkezini Beyrut'a taşıdı.

1982'de İsrail bir­liklerinin Lübnan'a girerek Beyrut'u kuşat­maları üzerine Filistinli gerillalar kenti boşalt­tılar. Arafat da Beyrut'tan ayrılarak FKÖ'nün yeni merkezini Tunus'ta kurdu. 1969 sonrasında Arafat'ın çalışmalarının ağırlığı askeri alandan siyasal alana kaydı. Filistin halkının haklılığını tüm dünyaya du­yurma ve destek sağlama çabalan 1974'te ilk ürününü verdi. FKÖ'nün gözlemci olarak kabul edildiği Birleşmiş Milletler (BM) Genel Kurulu'nda Arafat bir konuşma yaparak Filis­tin davasını anlattı. Filistin toprakları üzerin­de Müslüman, Hıristiyan ve Museviler'in bir arada yaşayacağı, laik ve demokratik bir Filistin Devleti kurulmasını savundu. Filistin sorununa BM kararları çerçevesinde, görüş­meler yoluyla bir çözüm bulunması yolundaki çabalarını artıran Arafat, FKÖ'nün Filistin halkının tek yasal temsilcisi olarak tanınması konusunda büyük başarı sağladı. FKÖ 100'ü aşkın devletle diplomatik ilişki kurdu.

İsrail işgali altındaki Batı Şeria ve Gazze'de yaşayan Filistinliler'in Aralık 1987'de ayak­lanması dünya kamuoyunun Filistin sorununa ilgisini ve duyarlılığını artırdı. Arafat bu durumdan yararlanarak yoğun bir diplomatik çaba içine girdi. Aralarında Türkiye'nin de bulunduğu birçok ülkeyi ziyaret ederek ba­ğımsız bir Filistin Devleti kurulması konusun­da destek sağlamaya çalıştı. Kasım 1988'de Cezayir'de toplanan Filistin Ulusal Konseyi, Bağımsız Filistin Devleti'nin kurulduğunu ilan etti. Pek çok ülke, bu arada Türkiye de bu devleti tanıdığını açıkladı. Arafat, Filistin sorununu görüşmek üzere aralıkta Cenevre' de toplanan BM Genel Kurulu'nda yaptığı konuşmada İsrail Devleti'nin varlığını sürdür­me hakkına saygılı olduklarını açıkladı. Bü­tün bu gelişmeler ABD ile FKÖ arasında doğrudan görüşmelerin başlaması sonucunu doğurdu. Böylece uluslararası alanda büyük başarı sağlayan Arafat, devlet kurma kararını yaşama geçirmek için yoğun çabalannı sür­dürmektedir.