Afrika Kültürü ve Yaşam Tarzı

Afrika Halkları
MsXLabs.org &Temel Britannica

Ad: Afrika.jpg
Gösterim: 3879
Boyut: 20.2 KB

Çağdaş Afrika: Kenya'nın canlı ve kalabalık başkenti Nairobi 1899'da bir demiryolu şantiyesi olarak kurulmuştu

İnsan soyunun Afrika'nın doğusunda evrimleştiğine ilişkin güvenilir kanıtlar vardır. Tanzanya'nın Olduvai Boğazı yöresinde ve Etiyopya'da yapılan kazılarda, iki-üç milyon yıl öncesinden kalma,
alet yapan en eski insan kalıntıları ortaya çıkarılmıştır. Büyük bir olasılıkla toplu yerleşim ilk önce Afrika'da gerçekleşmiş, daha sonra dünyanın öteki bölgelerine yayılmıştır (bak.İNSANIN KÖKENİ).

Afrika'nın bugünkü nüfusu genellikle dört ana gruba ayrılır. Birincisi, çoğunluğu Afrika-Asya (Hami-Sami) dil ailesinden Arapça, Berberi ve Amhara dillerini konuşan Kuzey Afrika halklarıdır. Bunlar bin yılı aşkın bir süredir o topraklarda yaşayan, Kopt Kilisesi' ne bağlı Hıristiyanlar ile Müslüman halklardır. Kültürel ve tarihsel bakımdan Ortadoğu' nun bir uzantısı sayılan bu halklar, binlerce yıldır kervanların gidip geldiği Sahra üzerinden Batı Afrika ile de bağlantılıdır. Arap ticaret dünyasının bir parçası olan Doğu Afrika kıyılarında konuşulan Svahili dili, Arapça sözcükler ile Bantu dilbilgisinin bir bileşimidir(bak. AFRİKA DİLLERİ).
İkinci grup, Sahra'nın güneyinde en kalabalık nüfusu oluşturan ve geleneksel olarak "zenci" diye adlandırılan insanlardır. Kuzey Afrikalılar'dan çok daha koyu renkli olan bu halklar oldukça yakın bir zamana kadar küçük siyasal birimler halinde, toprakla uğraşarak ve birbirinden farklı dinsel geleneklere bağlı olarak yaşıyorlardı. Dilleri Ortadoğu dillerinden çok değişiktir. Tropikal Afrika halklarının büyük bölümü Kongo-Kordofan grubuna bağlı dilleri konuşur.

Üçüncü grup avcılık ve toplayıcılıkla geçinen halklardır. Bu halkların en tanınmışları Kalahari'de yaşayan Buşmanlar (Sanlar) ile Zaire (Kongo) yağmur ormanında yaşayan Pigmeler'dir. Bazı arkeologlar, genellikle çok ufak tefek olan bu insanların Afrika'ya ilk yerleşenlerin soyundan geldiklerine inanırlar. Buşmanlar ve Pigmeler yüzyıllar boyunca Bantu dilleri konuşan çiftçilerle yakın ilişki içinde olduklarından yaşamları da birbirinden etkilenmiştir.

Son olarak, 19. yüzyılın sonunda İngiltere, Fransa, Portekiz, Belçika ve Almanya'dan gelerek Afrika'ya yerleşen Avrupalı sömürgeci göçmenler sayılabilir. Bunlardan başka, ticaret yapmak için Hindistan'dan ya da Ortadoğu'dan gelmiş insanların soyundan olanlar da vardır. Bugün Afrika ülkelerinin çoğunda, siyasal etkileri az olan Avrupalı ya da Asyalı göçmenlere yerleşik halk gözüyle bakılmaz. Yalnızca Güney Afrika'da beyaz bir azınlık bugün de siyasal gücü elinde tutmaktadır (bak. Güney AFRİKA).Alanlarda yerleşim çok seyrektir. Oysa Mısır, Göller Bölgesi, Nijerya'nın güneyi gibi yerler yüzyıllardan beri yoğun bir yerleşmeye sahne olmuştur. Geçen yüzyılda Zaire, Zambia ve Güney Afrika'daki bakır ve altın madeni çevresinde nüfus yoğunlaşmıştı. Eski sömürge yerleşmelerinden bazıları, örneğin Zaire'nin başkenti Kinşasa, Kenya'nın başkenti Nairobi, Nijerya'nın başkenti Lagos ve Güney Afrika'nın başkenti Johannesburg zamanla büyük kentlere dönüştü. Gene de Afrikalılar'ın büyük bölümü hâlâ kırsal kesimde yaşamaktadır.

Afrika nüfus sayımlarından elde edilen veriler çok güvenilir ve güncel değildir. Bu nedenle doğum ve ölüm oranları doğru hesap-lanamamaktadır. Bununla birlikte Afrika nüfusunun bütün öbür kıtalardan daha hızlı arttığı varsayılır. Bunun bir nedeni hastalıklarla savaşta kullanılan yeni ilaçların etkisidir. Gene de birçok Afrika ülkesinin ekonomisi nüfusunu besleyecek güçte olmadığı için, zaman zaman korkunç bir açlık tehlikesiyle yüz yüze gelinmektedir.

Afrika Devletleri
19. yüzyıldan önce Afrika'nın büyük bir bölümü küçük devletlere ayrılmıştı. Her birinin kendi bağımsız hükümeti, değişik bir dili, yasaları ve töreleri vardı. Bunların bir bölümü Avrupa ve Asya'da olduğu gibi karmaşık yönetsel yapıları olan krallıklardı. Eski Mısır, Meroe (bugünkü Sudan), Gana Krallığı, Mali ve Songay (Batı Afrika otlaklarının bulunduğu yer), Bunyoro, Buganda, Ruanda, Burundi (Doğu Afrika'da büyük göllerin dolayları) bu krallıklar arasında sayılabilir. Bazı toplulukların ise esnek ve basit bir örgütlenme biçimi vardı. Nijerya'daki Tiv, Afrika'nın doğusundaki Kikuyu ve Masai gibi bu .tür toplumlarda, aynı soydan gelen krallar, meslekten yargıçlar ve askerler yoktu. Siyasal kararlar ve anlaşmazlıklar kabile toplantılarında tartışılarak sonuçlandırılırdı. Günümüzde de hâlâ eski yöneticilerin soyundan gelme kralların egemenliğinde bazı topluluklar bulunmaktadır.

Eski Afrika toplumlarından çoğunun yazı dili yoktu. Özel olarak seçilmiş kişiler gelenekleri, töreleri, yasaları, ülkenin tarihini ezberler ve bunları başkalarına öğretirlerdi. Bu kişilerin bellekleri kitapların yerini tutardı. Birçok gelenek bu yöntemle yüzyıllarca korunabilmiştir.

Kaynak: MsXLabs.org &Temel Britannica

MsXLabs Üye Girişi