Arama


Keten Prenses - avatarı
Keten Prenses
Kayıtlı Üye
7 Ocak 2009       Mesaj #7
Keten Prenses - avatarı
Kayıtlı Üye

Ali Tegin ve Karahanlı Devleti'nin Bölünmesi


Gazneli Sultan Mesut tahta geçmeden önce Ali Tegin'den yardım istemiş, buna mukabil ona Huttal'i vadetmişti. Ancak Mesut Gazneliler tahtına çıktıktan sonra sözünde durmadığı gibi, Maveraünnehr'i Ali Tegin'den alarak oraya Buğra Han Mahmut b. Yusuf'u yerleştirmeye karar verdi. Ali Tegin'e karşı Harezmşah Altuntaş idaresinde bir kuvvet gönderdi.

Altuntaş, Ali Tegin'le Debusiye'de savaştı ve ağır bir şekilde yaralanmış olmasına rağmen müsait bir anlaşma yapmayı başardı (1032). Diğer taraftan Altuntaş'ın halefi Harun ise Sultan Mesut'a karşı Ali Tegin ile anlaştı (1034).

Ali Tegin'in aynı yıl içinde ölümünden sonra, yerine oğlu Yusuf geçti. Yusuf Harezmşah Harun ile birleşerek Tirmiz'i muhasara etti, fakat Harun'un bir suikast sonucu ölümü, onun geri çekilmesine sebep oldu (1034). Bu sırada müttefiki Selçukluları da darıltmıştı. Yusuf bundan sonra anlaşmak için Sultan Mesut 'a müracaat etti.

O Huttal'dan vazgeçiyor ve kendisini Arslan Han Süleymen b. Yusuf ile barıştırması için Mesut'un aracı olmasını istiyordu. Ayrıca iki hanedan arasında tekrar evlenme yolu ile akrabalık tesis edildi. Yusuf'un durumunu tehliye sokan, Nasr b. Ali'nin iki oğlu Muhammet ve Böri Tegin İbrahim'in meydana çıkışı olmuştu.

Muhammed b. Nasr 428/1036-37'de Özkentte sağlam bir şekilde yerleşmeye muvaffak oldu. Böri Tegin İbrahim'in Vahş ve Huttal gibi şehirlere akınlar yapması üzerin, Sultan Mesut ona karşı kuvvet sevketti, ancak bir netice elde edemeden geri döndü (1038-1039).

İbrahim Türkmenlerden de yardım alarak Ali Tegin-oğullarını elinde bulunan Kiş, Soğd ve Buhara'yı zaptetti. Ali Tegin-oğulları ise Yusuf Kadır Han'ın oğullarının yanına sığındılar. Muhammet büyük hakan unvanı alarak kardeşi İbrahim ile kendilerini Yusuf Kadır Han kolundan ayırmışlar ve bu suretle aşağı yukarı 1041-1042'den itibaren doğu ve batı olmak üzere iki Karahanlı Devleti ortaya çıkmıştır.

Batı Hanlığı; Maveraünnehr ve Hocend'e kadar batı Fergana'yı içine almakta idi. Büyük kağanın baş şehri önceleri Özkent, sonra Semerkand olmuştu. Doğu Hanlığının hudutları içinde Talas, İsficap, Şaş, Doğu Fergana, Yedi-su ve Kaşgar bulunmakta idi. Bu hanlığın başkenti Balasagun idi. Doğu Hanlığının din ve kültür merkezi Kaşgar idi.
Son düzenleyen Baturalp; 17 Kasım 2016 17:37
Quo vadis?