Cuma günü neden banyo yapılmasın ki şu gün şu saat diye bişey yoktur.

Soru: Cuma günleri ninem elimize süpürge aldırmıyor, şurayı burayı temizlemeye kalkışmayın bugün cumadır, diyor. Çamaşır yıkamak, halı-kilim temizlemek gibi büyük temizliklere hiç izin vermiyor, günah olduğunu söylüyor.
Cuma günü yolculuğa da çıkılmayacağını söylüyor, önce yahut da sonra çıkılmasının gerektiğini ifade ediyor... Biz de konuyu iyi bilmediğimizden sadece itiraz etmekle kalıyor, sağlam bir bilgiyle cevap veremiyoruz. Gerçekten de cuma günü temizlik yapılamaz mı, bir yolculuk gerekirse çıkılamaz mı? Bu konunun aslı nedir, bilgi verebilir misiniz? Şunu da ilave etmeliyim. Ninem kendi devrinin bilgili insanı olarak bilindiğinden sözlerini bilgisizce söylenmiş sözler olarak da görmek istemiyoruz...
---
Cevap: Yaşlı ninenize karşı anlayışlı davrandığınız için sizi tebrik ediyorum. Kendi devrinin bilgili ve kültürlü bir hanımı elbette tümüyle de asılsız hurafelerin peşinde yaşamış olamaz. Söylediklerinin bir aslı ve açıklaması olmalıdır. Nitekim vardır da. Şöyle ki: -Cuma günü gerçekten de iş yapma yasağı vardır. Ama hangi saatte bu yasak? Cuma gününün tümüne ait bir yasak mı, yoksa sadece cuma namazı kılınma saatine mahsus bir yasak mı? Bunun tespiti mühimdir.
-Cuma namazının girmek üzere olduğu saatte yola çıkılamaz. Zira cuma namazı gibi ancak cemaatle kılınan mühim bir ibadetin vakti girmekte, namaza gitme hazırlığı yapılarak cumaya gitmek gerekmektedir. Çünkü cuma namazı tek başına kılınamayan cemaat namazıdır. Öyle ise önce vakti yaklaşan cumaya gidip camide cemaatle cumayı kılmalı, sonra yola çıkılmalı, yapılacak işlere bundan sonra tekrar dönülmelidir.
Nitekim Rabb’imiz Cuma Sûresi’ndeki ayetinde;
“Cuma namazı için çağrıldığınızda, yani ezan okunduğunda alışveriş gibi meşguliyetlerinizi bırakın, camiye koşun, namazdan sonra da yine işinizin gücünüzün başına dönün...” emri vermektedir.
Cumaya gitmeyen hanımlar ise cuma namazına hürmeten cuma namazı saatinde ibadet ve dua ile meşgul olmayı tercih ederler. Çünkü cuma günü duaların kabul olacağı bir (icabe saati) vardır. Bu saatin cuma namazının kılınması anında olacağı düşünülür, o anı herhangi bir dünyevi işle değil de dua ile, ibadetle değerlendirmeyi tercih ederler. Bu da bir mecburiyet değil tercih meselesi olur...
Hatta kendisine cuma farz olan nöbetçi görevliler, yerlerinden ayrılmamaları gerekiyorsa onlar nöbetleri başında kalırlar, icabında hastalara bakar, acil durumlarda vazifelerini yaparlar, cuma yerine öğle namazını buldukları fırsatta kılmak suretiyle mecburiyetlerine bir çıkış yolu bulurlar.
Anlaşılan odur ki, yaşlı ninenin anlatmak istediği cuma yasakları, tüm güne değil sadece cuma namazı saatine mahsus olarak düşünülür... Yoksa cuma namazı vakti girmeden de vakit çıktıktan sonra da yolculuğa da çıkılabilir, temizlik de yapılabilir. Bir yasak ve mahzur söz konusu olmaz.
Halife Harun Reşid, İmam-ı Ebu Yusuf’a:
- Geceleyin tırnak kesilir mi, diye sorduğunda, kesilir cevabı alınca ‘Delilin nedir?’ demiş, Ebu Yusuf şu karşılığı vermiş:
-Tırnak kesmek bir temizliktir. Temizlik ise gece de yapılır, gündüz de. Tehir edilmesinden tacil edilmesi uygun olur...
Nitekim cuma günü cuma namazından önce tırnak kesmek, gusletmek, temiz elbiseler giymek, güzel kokular sürünerek cumaya gitmek sünnetten sayılmıştır. Fıkıh kitaplarında haftada bir tırnak kesilmeli, gerektiğinde de beden temizliği yapılmalı ikazında bulunulmuştur.



kaynak: Ahmed Şahin - Cuma günü temizlik yapılamaz, yolculuğa çıkılamaz mı? | Makale ve köşe