Arama


canan ö - avatarı
canan ö
Ziyaretçi
8 Şubat 2009       Mesaj #4
canan ö - avatarı
Ziyaretçi

Asya Hun Devleti

Ad:  Büyük_Hun_İmparatorluğu.JPG
Gösterim: 3386
Boyut:  23.9 KB
  • Kurulduğu Yer: Hunlar, Orhun-Selenga ırmakları ve Ötüken bölgesinde yaşamışlardır.
  • Kapladığı alan: Kuzeyde Sibirya; güneyde Tibet, Keşmir; doğuda Büyük Okyanus; batıda Hazar Denizi (18.000.000 km2).
  • Başkent: Ötüken
  • Kurucusu: Hunlar’ın bilinen ilk hükümdarı Teoman’dır (Tuman). Teoman MÖ 220 tarihinde Hun devletini kurdu.
  • Yükselmesi: Teoman’dan sonra yerine oğlu Mete (Mau-cun) geçti (MÖ 209). Onun teşkilatçılığı sayesinde devlet kuvvetlenmiş ve genişlemiştir. Mete, Hunlar arasında birliği sağladıktan sonra Moğolları ve diğer kavimleri itaat altına almıştır. Mete, Çinlileri de vergiye bağlamıştı.
Not: Mete Han; Devleti en geniş sınırlarına ulaştırmıştır, tüm Türkleri tek bir bayrak altında toplamış, orduyu onlu sisteme göre düzenlemiştir.
UYARI: Mete Han, Çinin kalabalık bir nüfusa sahip olmasından dolayı burayı işgal edip yerleşmenin Türkleri asimile edeceğini düşünerek vergiye bağlamayı tercih etmiştir.
  • Zayıflaması: Mete Han’dan sonra yerine oğlu Ki-ok geçti. Ki-ok’un Çinli bir prensesle evlenmesi ve devletin ileri gelenlerin Çin ipeklerine düşkün olmaları, lükse dalmaları nedeniyle devlet zayıfladı. Bu durum Çinlilerin Hun devleti üzerindeki etkilerini artırdı.
  • Yıkılışı: Nihayet Hun devleti MÖ 58 yılında güney ve batı Hunları olmak üzere ikiye ayrıldılar. Batı Hunları MÖ 35 yılında Çinlerin egemenliğine girdi. MS 48 yılında güney Hunlar, kuzey ve güney olmak üzere ikiye ayrıldılar. Kuzey Hunları MS 150 yılında Sien-pi’ler tarafından yıkıldı. Güney Hunları ise MS 220’da Çin egemenliğine girdi.
Not: Kuzey Hunlarından bir grup, Çin egemenliğine girmektense göç etmeyi tercih ederek Avrupa’ya gittiler.
UYARI:
1-
Çinliler ile Türkler arasındaki mücadelenin temel konusu ipek yolunun egemenliğidir.
2- Hunlar, tarihte ilk defa bütün Türkler’i tek bir bayrak altında toplamışlardır.
3- Hunlarla ilgili ilk bilgiler, MÖ: 318 yılında Çin ile yapılan bir antlaşmaya dayanmaktadır.
4- Çinliler, Hun akınlarını durdurmak için MÖ:214 yılında Çin Seddini yaptılar.
5- Mete Han ilk defa orduda onlu sistemini oluşturdu.
6- Türklerin bilinen ilk teşkilatlı devletidir.

Büyük Hun İmparatorları

  • Yabgu Teoman - Karahan (Tou-Man Tovman) (?-M.Ö. 209)
  • Mete Bagatır (M.Ö. 209 - Ö. 174)
  • Lao - Şang (M.Ö. 174 - 161)
  • Çun - Çen Yabgu (Kün) (161 - 126)
  • İ-Çin-Hsien (İçihise) Yabgu (M.Ö.126 -114)
  • Wu-Weri (Uvey) Yabgu (M.Ö. 114 - 105)
  • Wu-Şih-Lu-Erh (U-Su-Liu-Usilu) Yabgu (M.Ö. 105 - 102)
  • Çü-Li-Hu (Hiü-Li-Hu-Güylihu) Yabgu (M.Ö. 102 - 101)
  • Çü-Ti-Hu (Tsie-Ti-Heu-Tsüydiheu) Yabgu (M.Ö. 101 - 96)
  • Hu-Lu-Ku-(Hu-Lo-Ku = Hulugu) Yabgu (M.Ö. 96 - 85)
  • Khuandi Yabgu (M.Ö. 85 - 68)
  • Khuyluy Yabgu (M.Ö. 68 - 60)
  • Uven-Güydi Yabgu (M.Ö. 560 - 58)
  • Khukhasie Yabgu (M.Ö. 58 - 56)
  • Çiçi Yabgu (M.Ö. 56 - 36)
  • Joti Yabgu (M.Ö. 31 - 20)
  • Seuse - Joti Yabgu (M.Ö. 20 - 12)
  • Çeya - Joti Yabgu (M.Ö. 12 - 8)
  • Üçjolu - Joti Yabgu (M.Ö. 8 - M.S. 13)
  • Uluyjoti Yabgu (13 - 18)
  • Şikao-Joti Yabgu (18 - 46)
  • Vutatiho Yabgu (46)
  • Panu Yabgu (46 - 83)
  • Sanmuldutzu Yabgu (83 - 84)
  • Yuliu Yabgu (84 - 89)
  • Yuçukien Yabgu (89 - 93)
  • Ankuo Yabgu (93 - 94)
  • Tingtoşi - Suyheuti Yabgu (94 - 98)
  • Vanşiçi - Suyti Yabgu (98 - 124)
  • Vuçihu - Şihço Yabgu (124 - 127)
  • Tejoşi - Suytsieu Yabgu (127 - 140)
  • Çenieu Yabgu (140 - 143)
  • Hulanjoşi Suytsieu Yabgu (143 - 147)
  • İlingşi - Suytsieu Yabgu (147 - 172)
  • Totejoşi - Suytsieu Yabgu (172 - 177)
  • Huçing Yabgu (177 - 179)
  • Kiangkiu Yabgu (179 - 188)
  • Teçişi - Suyheu Yabgu (188 - 195)
  • Huçutsiuen Yabgu (195 - 220)
Son düzenleyen Baturalp; 4 Kasım 2016 17:49