Türkiye'deki deltalar hangileridir? Sakarya Nehri neden delta oluşturmaz?

KUŞ GÖLÜ

Koordinatlar : 40o 10' Kuzey
28o 00' Doğu

Marmara Denizinin güneyinde, İnegöl Ovası ile Gönen Ovası arasında kalan çöküntü çukurları dizisi içinde oluşan iki gölden biridir. Diğer göl olan Ulubattan alçak bir eşikle ayrılmaktadır.

İdari olarak Balıkesir İlinin Bandırma ve Manyas ilçeleri sınırları içinde bulunmaktadır.

Gölün barındırdığı kuş varlığı ve ekolojik değerleri yönünden taşıdığı önemi ve ünü ülke sınırlarını aşmıştır. Dünyaca tanınan kuş alanlarından biridir.

Göl suları tatlıdır. Sığ bir göldür. En derin yeri 4 metre civarında olup, ortalama derinliği 1-2 metredir. Kolaidal kil ihtiva ettiği için suyu devamlı bulanıktır. İlkbaharda göl suları yükselir ve kıyıları kaplar. Yaz aylarında ise geri çekilir. Bu ritmik olay her yıl düzenli olarak tekrarlanmaktadır. Gölün normal su seviyesindeki alanı 16800 hektar civarındadır.

Gölün beslenimi; güneyden gelen Kocaçay ve kuzeyden gelen Sığırcı Deresi ve göl alanına düşen yağışlarla olmaktadır. Boşalımı ise; buharlaşma, sulama amacıyla çekilen sular ve güneydoğudan çıkan (Kara dere) göl ayağının Susurluk çayına taşıdığı sularla gerçekleşmektedir.

Göl kıyıları yer yer sazlık ve kamışlık, yer yer de çayırlıktır. Koca çay ve Sığırcı derelerinin Göle karıştığı yerlerde söğüt toplulukları bulunmaktadır.

Yaz aylarında suların çekildiği yerlerin bir kısmında sebze tarımı yapılmakta, bir kısmı ise çok çeşitli ve gür bitki örtüsü ile kaplanmaktadır. Gölün, bitki örtüsü ve hayvan varlığı yönünden en zengin olduğu yer Sığırcı Deresinin oluşturduğu deltadır.

Deltada binlerce kuşun gübresiyle zenginleşen topraklar, yazın suların çekilmesiyle gür ve yüksek otlarla kaplanarak sayısız küçük canlının üreyip gelişmesine olanak sağlamaktadır. İlkbaharda göl sularının yükselmesiyle birlikte bu canlılar göl suyuna karışmaktadır. Bu nedenle, Kuş Cenneti kuşlar için olduğu kadar, balıkların beslenmeleri ve üremeleri için de ideal ortam oluşturmaktadır.

Su ürünleri yönünden de ülkemizin en zengin göllerinden biridir. Gölde Sazan, Yayın, Turna ve Tatlı Su Kefali gibi ticari değeri olan balıkların yanında, Çamşak, Kavinne, Acı balık, Kızılkanat gibi kuşların beslenmesinde önemli yer tutan küçük balıklarda bulunmaktadır. Ayrıca bol miktarda Tatlı Su İstakozu mevcuttur. Çeşitli yılanlar, kurbağalar, kaplumbağalar ve yumuşakçalar gölde ve çevresinde yaşayan diğer hayvan türlerinden bazılarıdır.

Kuş cennetinin varlığı, 1938 yılında Prof. Dr. Curt Kosswig ve eşi Leonore Kosswig tarafından keşfedilmiştir. Yapılan araştırmalar ve tespitler sonunda 1959 yılında sahanın 64 hektarlık bölümü önce orman rejimine alınmış ve bilahare Bakanlar Kurulu Kararı ile Milli Park ilan edilmiştir.

Kuş gölü adandan da anlaşılacağı üzere, kuş toplulukları yönünden yurdumuzun en zengin göllerinden biridir. Anadolu'ya kuzeybatıdan giren Batı Paleartik Bölgedeki en önemli kuş göç yollarından biri üzerinde bulunmaktadır. Her yıl değişik türden 3 milyona yakın kuşun uğrak yeridir.

Bu güne kadar yapılan gözlemler neticesinde, Milli Park ve çevresinde 255 kuş türü tespit edilmiştir. Bunlardan 22 tür bazı yıllar, 66 tür ise her yıl muntazam olarak kuluçkaya yatmaktadır. Diğer türler ise göç esnasında uğramaktadırlar.

Ilıman bir iklime sahip olması, böcek, solucan, kurbağa, balık ve diğer besin maddelerince zengin oluşu, kuşların beslenmesi, barınması ve kışlaması için ideal bir ortam oluşturmaktadır. Ayrıca, ilkbaharda suların yükselerek ağaç gövdelerinin su içinde kalması, kuşların insanlardan ve yırtıcı hayvanlardan uzak güven içinde kuluçka yapmalarına olanak sağlamaktadır. Milli Park sınırları içerisinde, nesli tehlikede türlerden tepeli pelikan, kaşıkçı ve çeltikçinin büyük üreme kolonileri bulunmaktadır. Yaklaşık yarım kilometrekarelik bir alanda, 3000-4000 çift kuş kuluçkaya yatmakta ve bu dönemde yavruları ile birlikte sayıları 15.000-20.000'e ulaşmaktadır.

Kuş Cenneti Milli Parkı, 1976 yılında Avrupa Konseyince iyi korunan ve yönetilen koruma alanlarına verilen "A" sınıfı diploma ile ödüllendirilmiştir. Diploma 1981, 1986 ve 1991 yıllarında beş yıllık periyotlarla üç kez yenilenmiştir.

KORUMA STATÜSÜ

Sığırcı Deresinin oluşturduğu Delta (64 hektar) 27.7.1959 tarihinde Milli Park, gölün tamamını içerisine alan 25.000 hektarlık saha ise 1977 yılında Su Kuşları Koruma ve Üretme Sahası ilan edilmiştir.

30.12.1993 tarihinde TBMM'nce Ramsar Sözleşmesi listesine dahil edilmiştir.

cevreorman.gov

MsXLabs Üye Girişi