Arama


ThinkerBeLL - avatarı
ThinkerBeLL
VIP VIP Üye
24 Haziran 2009       Mesaj #6
ThinkerBeLL - avatarı
VIP VIP Üye
İsim
MsXLabs.org & Temel Britannica

İsim Tamlamaları

İki isim arasında çeşitli yönlerden anlam ilgilen kurmak amacıyla oluşturulan sözcük öbeğine isim tamlaması denilir. İsim tamla­ması iki öğeden oluşur. İlk öğe tamlayan (ya da belirten) ikinci öğe ise tamlanan (ya da belirtilen) adını alır.
Okulun kapısı
tamlayan tamlanan
Anlamları ve kuruluş biçimlerine göre dört çeşit isim tamlaması vardır:

1. Belirtili İsim Tamlaması

Tamlayanla tamla­nan arasında iyelik (ait olma) ilgisi bulunan tamlamalardır.
Tamlayan -in, tamlanan -i eki alır: Ev-in iç-i, çocuğ-un kalem-i.
Orhan'ın ayakkabısı
tamlayan tamlanan
2. Belirtisiz İsim Tamlaması
Tamlayanı tamla­nanın türünü gösteren isim tamlamalarıdır. Tamlayan ek almaz, tamlanan -i eki alır. Belirtisiz isim tamlamaları dilimize çok geniş bir anlam zenginliği katar.
Çiçek kokusu
tamlayan tamlanan
3. Eksiz İsim Tamlaması
Tamlayanı da tamla­nanı da ek almamış olan isim tamlamalarıdır. Bu tür tamlamalarda tamlayan tamlananın neden yapıldığını ya da neye benzediğini gösterir. Eksiz isim tamlamaları sıfat tamla­malarına benzer.
Altın saat
tamlayan tamlanan

tunç yürek
tamlayan tamlanan
4. Zincirleme İsim Tamlaması
Tamlayanı ya da tamlananı, bazen her ikisi, birer isim tamla­ması olan isim tamlamalarıdır.
Televizyonun kutusunun kapağı
belirtili isim tamlaması tamlayan tamlanan
Tanrı varsa eğer, ruhumu kutsasın... Ruhum varsa eğer!