Lokman Hekim

Sözlerine Kuran’da yer verilen bilge kişi.

Kuran, kendisine hikmet verildiğini bildirdiği Lokman'ın öğütlerinin bir bölümünü aktarmış, bu sözlerin yer aldığı 31. sureye Lokman adı verilmiştir. Lokman, Arabistan’da İslam öncesinde de bilgin ve bilge bir kişi olarak anılırdı. O dönemde yaşayan İmruül-Kays, Lebîd, Aşa ve Tarafa gibi bazı şairler şiirlerinde ondan söz etmişlerdir. Aynı dönemde Lokman’m sözlerinden oluşan Sahife-i Lokman adlı bir külliyatın olduğundan da söz edilmektedir.

Tarihsel açıdan Lokman'ın kimliği tartışmalıdır. Bazı rivayetlere göre Ad kavminden bir Yemen melikidir. Bu kavim Tanrı'nın gazabına uğradığında, Hz. Hud ile birlikte kurtulmuştur. Başka bir rivayete göre Mısırlı, Habeş ya da Nübyeli bir köledir. Medyen ve Akabe yörelerinde yaşamış, hikmetli sözleri de bu nedenle Arabistan’da yayılmıştır. Başka bir rivayete göre Ebu Eyyub el Ensari'nin kız kardeşinin ya da teyzesinin oğlu olan Azer’in soyundan gelen Baura’nın oğludur. Bin yıl yaşamış, Hz. Davud’a yetişmiş ve ondan bilgi almıştır. Lokman'ın Aisopos ile aynı kişi olduğu da söylenir. Çünkü onun, Kuran yorumlarına kadar giren bazı öyküleri, Aisopos’un öyküleriyle çok benzeşmektedir.

Yorumculara göre, Lokman'ın oğluna verdiği öğütler Kuran’a, İslamm bir geleneğin uzantısı olduğunun, yeni ve bütünüyle yabancı bir öğreti getirmediğinin gösterilmesi amacıyla alınmıştır. Gerçekten de Lokman’ın öğütleri islamm temel öğretileri ile özdeştir.

Halk arasında Lokman’ın çok uzun yaşadığı, bütün dünyayı dolaştığı kabul edilir. Kırlarda gezerken çeşitli otların, çiçeklerin ve ağaçların ona kendi dilleriyle hangi bitkinin hangi hastalığı iyileştireceğini haber verdiği söylenir. Böylece ölüme çare bulan Lokman'ın öğrendiklerinin hepsini kâğıtlara yazdığı, ama bir gün birden çıkan bir rüzgârın bunların çoğunu dereye uçurduğu, bazı ilaçlarla birlikte ölümün çaresinin kaybolduğu anlatılır.