Arama


TUZCUAY - avatarı
TUZCUAY
Ziyaretçi
16 Aralık 2006       Mesaj #4
TUZCUAY - avatarı
Ziyaretçi

Arkhimedes ilkesi

Ad:  Arşimet Prensibi1.jpg
Gösterim: 10083
Boyut:  77.7 KB

kaldırma kuvvetine ilişkin fizik yasası.


İÖ 3. yüzyılda Eski Yunanlı bilim adamı Arkhimedes tarafından bulunmuştur. Bu yasaya göre bütünü ya da bir bölümü, durgun bir akışkanın (gaz ya da sıvı) içine batırılan cisimlere, yukarı doğru yönlenmiş bir kaldırma kuvveti etki eder ve bu kuvvetin büyüklüğü, cismin etkisiyle yer değiştiren akışkanın ağırlığına eşittir. Yer değiştiren akışkanın hacmi, akışkana bütünüyle batırılan cismin tüm hacmine, bir bölümü batırılmış cisminse akışkan yüzeyinin altında kalan kesiminin hacmine eşittir. Sıvı ya da gaz içinde yüzen bir cisme etkiyen kaldırma kuvvetinin büyüklüğü cismin ağırlığına eşit, yönü ise cismin ağırlığının yönüne terstir; bu yüzden de cisim, ne yükselir ne de batar.

Suya indirilen bir gemi, taşırdığı (yer değiştirmesine neden olduğu) suyun ağırlığı kendi ağırlığına eşit olana kadar batar. Gemi yüklendikçe, daha çok su taşırır ve daha derine batar; böylece kaldırma kuvveti, geminin ve yükünün ağırlığını sürekli olarak dengeler.

Eğer cismin ağırlığı yer değiştiren akışkanın ağırlığından küçükse, suya bırakılan bir tahta parçası ya da havaya salıverilen helyum dolu bir balon örneklerinde olduğu gibi, cisim yükselir. Cisim yerini aldığı akışkandan ağırsa, serbest bırakıldığında batar, ama yer değiştiren akışkanın ağırlığına eşit bir ağırlık kaybına da uğrar. Bu yüzden, duyarlı tartımlarda, cismi çevreleyen havanın kaldırma etkisi göz önüne alınarak bir düzeltme yapılmalıdır.

Kaldırma kuvveti, derinlik arttıkça akışkan basıncının da artmasından kaynaklanır. Bu yüzden, cismin daha derindeki bölümlerine etki yapan basınç daha büyüktür. Cisme akışkan basıncıyla uygulanan bütün kuvvetlerin bileşkesi olan kaldırma kuvveti, her durumda yerçekimi kuvvetine ters yönde, yani yukarıya doğrudur.
kaynak: Ana Britannica
Son düzenleyen Safi; 5 Nisan 2017 20:39