Arama


_KleopatrA_ - avatarı
_KleopatrA_
Ziyaretçi
28 Kasım 2009       Mesaj #4
_KleopatrA_ - avatarı
Ziyaretçi
Fiiller, anlattıkları hareketin niteliğine göre değişik özellikler gösterir.Bunları üç grupta inceleyebiliriz:
a)Kılış fiilleri
b)Durum fiilleri
c)Oluş fiilleri.

Bunları birbirinden ayırt etmek için pratik olarak şu bilgiyi kullanabiliriz.:

Eğer bir fiil geçişli ise (yani ‘neyi’, ‘kimi’ sorularını sorabiliyorsak) kılış fiilidir.

*Kırmak ,atmak , dikmek, içmek, ezmek,delmek,yolmak,dizmek….

Görüldüğü gibi yukarıdaki fiillere ‘neyi kırmak?, neyi atmak…’sorularını yöneltebiliyoruz.
Öyleyse bu fiiller geçişlidir ve geçişli olduğu için de kılış fiilidir.
Fiil, öznenin kendi iradesi dışında geçirdiği değişimi anlatıyorsa ve bir hareket bildirmiyorsa o fiil oluş fiilidir.

*Sararmak ,Yaşlanmak,Uzamak, Paslanmak,büyümek,solmak,acıkmak…

Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller geçişli olmadığı için kılış fiili olamaz.Bir hareket olmadığı için ve eylem öznenin kendi isteği dışında gerçekleştiği için bu fiiller oluş fiilidir.

Fiil, öznenin kendi iradesinde yani kendi isteği ile gerçekleşiyorsa ve fiil bir hareket ifade ediyorsa o fiil durum fiilidir.
*Yürümek, oturmak, gitmek, çıkmak,ağlamak…

Görüldüğü gibi yukarıdaki fiiller , bir hareket bildirmektedir ve bu hareket kişinin kendi isteğiyle gerçekleşmektedir bu yüzden yukarıdaki fiiller durum fiilleridir.

Not: Durum fiilleri de oluş fiilleri de geçişsiz fiillerdir.

Demir suya batınca paslandı.(oluş fiilli cümle)
Camları tek tek kırararak büyük bir rekora imza attı(kılış fiilli cümle)
Gözlerinden adeta kan gelircesine ağladı(durum fiilli cümle)

Ayşe okula yarım saat geç geldi
Çocuk simit satıyor.
Tren saat dokuzda istasyona geldi.
Ali tahtayı sildi.
Okulun bahçesinde toplandık.
Duvarlar boyandı.
Babam çabucacık giyindi.
Çocuk biraz geriye çekildi.
havalar soğumaya başladı
dün bulduğum yavru serçecik bugün öldü
vsvs....

Oluş Cümleleri
-Oluş cümlelerinde kendine kendine olma söz konusudur
-Kırlar yeşillendi
-Yağmurun etkisiyle baraj taşmış
-Yapraklar sararmaya başladı
-Güneş doğdu
-Rüzgar deli gibi esiyor
-Dün yaptığımız kardanadam bugün erimiş
-Havalar soğumaya başladı
-Dün bulduğum yavru serçecik bugün öldü
Altı çizili sözcükler oluş fiilidir

Hareket cümleleri,varlıkların yaptıkları işi belirten cümlelerdir.İş,oluş ve hareket bildiren kelimeler (fiiller) zaman ve kişi eki alırlar.Varlıkların yaptığı işi(hareket) bildiren kelimeler genellikle cümle sonunda bulunur.
-Mehmet futbol oynuyor
-Yere düşen kitapları,itinayla kitaplığa dizdi
-Çantamı akşamdan hazırladım
-İki gün önce bir konferansta konuşma yaptım
Son düzenleyen Safi; 1 Aralık 2017 01:13