hayvanlarla ilgili atasözü deyim

KÖPEK

1- Aç it fırın (duvarı) deler (yarar)
2- Akılsız iti yol kocatır
3- Al it, kara it, hepsi bir it
4- Bakmakla usta olunsa, köpekler kasap olurdu
5- Çoban köpeği ne yer, ne yedirir
6- Düğün kemiğiyle köpek tavlanmaz
7- Eceli gelen it cami duvarına işer
8- Gönülsüz köpeği davara koyarsa (sürüye gidenit) uluya uluya kurt getirir
9- Havlamayı beceremeyen köpek (Ürmesini bilmeyenit ) sürüye kurt getirir
10- Isıracak it (köpek )dişini göstermz
11- İt güt para kazan
12- İt ite buyurur, it kuyruğuna
13- İt iti ısırmaz
14- İt kağnı gölgesinde yürür, kendi gölgesi sanırmış
15- İt ol, ana olma
16- İt utansa don giyer
17- İt ürür kervan yürür
18- İtin (Köpeğin) duası kabul olsa(ydı) gökten kemik yağar(dı)
19- İtin de atın da soylu olanı aranır
20- İtten kuzu doğmaz
21- Köpeğe dalaşmaktansa çalıyı dolaşmak yeğdir
22- Köpeğe gem vurma kendini at sanır
23- Köpek yattığı yeri eşerek yatar
24- Kurt kocayınca köpeğin maskarası olur
25- Malını it bağrını bit yer
26- Pire itte bit yiğitte olur
27- Sirke büyür bit olur, enik büyür it olur
28- Yal yiyecek enik gözünden belli olur

AT

29- At alacaksan yazın al, kız alacaksan güzün al
30- At binenin kılıç kuşananın(dır)
31- At kadın silah yiğidin şanıdır
32- At (at) oluncaya kadar sahibi mat olur
33- At ölür meydan kalır, yiğit ölür şanı kalır
34- At sahibine göre kişner
35- At yedi günde, it yediği günde belli olur
36- Ata binmek bir ayıp, inmek iki ayıp
37- Atımın alnı sakar, lakabını ele takar
38- Atın iyisini Pazar, insanın iyisini mezar bilir
39- Atın ölümü arpadan olsun
40- Atına bakan ardına bakmaz
41- Atınki arpa yiğidinki pilav
42- Bahşiş (Bele) atın dişine bakılmaz

EŞEK

53- Acemi nalbant ahmak eşeğinde usta olur
54- Adam hacı mı olur ulaşmakla Mekke’ye, eşek
derviş mi olur taş çekmeyle tekkeye
55- Alçak eşek binmeye, öksüz oğlan dövmeye kolay
56- Altın eğer vursan eşek at olmaz
57- Canı yanan (Kamçıyı yiyen) eşek attan (yürük olur) hızlı gider
58- Dam otu(ynan) ile eşek beslenmez
59- Dirgeni yiyen sıpa bir daha gelir mi sapa
60- El elin eşeğiniçağırarak (söyleyerek) arar
61- El terazi göz mizan, eşek bir kg sıpa 100 gram
62- Eşeğe altın semer (vursan) giydirsen eşek yine eşektir
63- Eşeği ahıra bekçi edenler, ahırdaki gürültüden şikayet edemezler
64- Eşeği ne kadar döversen döv katır yapamazsın
65- Eşeği sahibinin dediği yere bağla da varsın kurt yesin
66- Eşeğin semeri eşeğe ağır gelmez
67- Eşeğini sağlam bağla, komşunu hırsız tutma
68- Eşek hoşaftan ne anlar
69- Hacı hacı olmaz gitmeyle Mekke’ye, eşek at olmaz taş taşımakla tekkeye
70- Herif ile eşek çeker cefayı, avrad ile köpek sürer sefayı
71- Kardan gelen eşeğin sudan olur ölümü
72- Ölmüş eşek kurttan korkmaz
73- Önceden gerek idi bu tımar, öldü eşek kaldı semer
74- Yorgun eşeğin çüş” canına minnet

KOYUN

75- Ak koyunu gören, içi dolu yağ sanır
76- Bir (koyundan) ayıdan iki post çıkmaz
77- Buldun bir koyun, ye de doyun
78- Karamanın koyunu sonra çıkar oyunu
79- Koç olacak kuzuya bıçak atılmaz
80- Her koyun kendi bacağından asılır
81- Kasap et (derdinde), koyun can derdinde
82- Koyun can derdinde kasap et derdinde
83- Koyunu köpeğe teslim eden kebabı ele yedirir
84- Sayılı koyunu kurt kapmaz
85- Sürüden ayrılanı (koyunu) kurt kapar

TAVUK

86- Aç tavuk kendini buğday ambarında görür
87- Aç tavuk rüyasında darı görür
88- Her horoz kendi çöplüğünde (küllüğünde) öter
89- Horozu çok olan köyün sabahı geç olur
90- Kırk gün tavuk gibi yaşamaktansa bir gün horoz yaşamak daha hayırlıdır
91- Mart martlanır, tavuğu yumurtlanır
92- Komşunun tavuğu komşuya kaz görünür
93- Tavuk giderse pisliği de gider
94- Vakitsiz öten horozun başını keserler
95- Zenginin horozu bile yumurtlar

kaynak : Erciyes Üniv Vet Fak Derg 3(2) 117-121, 2006