Bir rivayete göre, banyosunu yaparken suyu ağzına kadar doldurup içine girmiş ve vücudunun suyu taşırmasıyla çok ilgilenmiştir. Bunun üzerine su gibi bir sıvı içine konulan her şeyin yukarı doğru itildiğini ve bu itme kuvvetinin yer değiştiren yani taşan sıvının ağırlığına eşit olduğunu söylemiştir. Archimadas yüzen cisimler isimli eserinde şu prensibi ortaya koymuştur. Bir sıvının veya gazın içine batırılmış bir cisim, batan bölümünün hacmi kadar yukarıya doğru itilir. Cismi kaldıran bu kuvvet yer çekiminin ağırlığı da kuvvet miktarı kadar azalır. Arşimed bu prensibinden cisimlerin hacminin hesabında istifade etti. Suyun yoğunluğu bir gram/cm3 olduğundan su içine daldırılan bir cisim hacmi kadar ağırlıkla suyu taşırır. O halde taşan suyun ağırlığı cismin hacmini verecektir. Denizaltıların çalışması Arşimed prensibinin doğruluğunu deneyler gösterdi. Örneğin banyodan çıktıktan sonra kol ve bacaklarımızı kurşun gibi ağır hissederiz. Bunun sebebi banyo içindeyken vücudun ağırlığını hemen hemen kaybetmesi su tarafından “kaldırılması” dır. Her sıvı ya da gaz, içine konan eşyaya kaldırma gücü uygular. Bir eşya bir sıvı ya da gaz içine konduğu zaman iki şey olur. Eşya bir kısım sıvı ya da gazın yerini değiştirir ve bir kısım ağırlığını da kaybeder. Deneyler ise yer değiştiren sıvı veya gazın ağırlığının eşyanın ağırlık kaybına eşit olduğunu gösterir. Bir denizaltı yer değiştirdiği suyun ağırlığını safra tankları vasıtasıyla kontrol eder. Safra tankları boşken (su basınçlı havayla dışarı atılmış olarak) denizaltı kendi ağırlığındaki sudan fazlasına yer değiştirir ve bir gemi gibi denizin üstünde yüzer. Safra tankları dolunca ağırlığı, suyun kaldırma gücünden fazla olduğu için dolar. Ya da suyun içine, iple bağladığımız bir demir parçasını sarkıtarak, demiri su içinde kolaylıkla aşağı yukarı hareket ettirebiliriz ama sudan çıkardığımız vakit demir çok daha ağırlaşmış gibi gelir. Arşimed bunun nedenini açıklamıştır: Su gibi bir sıvı içine konulan her şeyin yukarı doğru itildiğini ve bu itme kuvvetinin yer değiştiren yani taşan sıvının ağırlığına eşit olduğunu söylemiştir.
BAKINIZ
Archimedes / Arşimet
Suyun Kaldırma Kuvveti (Arşimet Prensibi) Son düzenleyen Safi; 31 Mart 2017 03:28
