İntibah - Namık Kemal

İntibah
Vikipedi, özgür ansiklopedi

İntibah, diğer adıyla Sergüzeşt-i Ali Bey, Namık Kemal'in, ilk kez 1876'da yayımlanan bir romanı.

Romanın Yazılışı

Namık Kemal, İntibah romanını 1873-1876 yılları arasında sürgünde bulunduğu Kıbrıs'taki Magosa kalesinde kaleme almıştır. Amacı, Osmanlıca'nın roman yazımına uygun olduğunu göstermektir. Yazar, romana "Son Pişmanlık" başlığını koymuştur. Dönemde yapılan yayınları denetleyen Maarif Vekâleti, romanın başlığını yazara danışmaksızın "İntibah: Sergüzeşt-i Ali Bey" (Uyanış: Ali Bey'in Macerası) olarak değiştirmiş, bazı kısımları sansürlemiştir. Romanın özgün metni günümüze ulaşmamıştır.

Konusu

Ali Bey, zengin bir ailenin tek çocuğudur. İyi bir öğrenim görür, on yaşına gelinceye kadar birkaç dil öğrenir. Ancak aldığı bilgilerin kişiliğinin gelişmesinde etkisi olmaz. Yirmi yaşlarında iken babası ölünce, keyfine göre yasamaya başlar. Romanın başlangıcında yirmi bir-yirmi iki yaşlarında bir gençtir, annesi ile yaşamakta, Bâbıâli'de kâtip olarak çalışmaktadır. Bir gün Çamlıca'da Mehpeyker adlı güzel, fettan bir kadınla tanışır, ona âşık olur. Durumu öğrenince uzaklaşmaya çalışır. Ama Mahpeyker ona aşık olduğunu söyler. Bir geceyi Mahpeyker’in yalısında beraber geçirirler. Daha sonraları Ali Bey sık sık Mahpeyker'le birlikte olur.
Ali Bey'in annesi Fatma Hanım, Ali Bey'in davranışlarından kuşkulanır ve hafif meşrep bir kadınla ilişki içinde olduğunu öğrenir. Bu durumu öğrenince çok üzülür. Ali Bey'i Mehpeyker'den vazgeçirebilmek için eve Dilâşûb adında bir cariye alır. Ali Bey Dilâşûb’un güzelliği karşısında etkilense de, Mahpeyker’e olan ilgisinden vazgeçmez.
Bir gün, Mahpeyker daha önceden ilişki içinde bulunduğu Abdullah Efendi’yi ziyarete gider. Abdullah Efendi Suriye’de çirkin işler yaparak zengin olmuş yetmiş yaşlarında, çirkin bir ihtiyardır. Mahpeyker, Abdullah Efendi’ye Ali Bey’le ciddi bir ilişki içinde olduğunu söyler ve bir daha kendisiyle görüşmeyeceğini belirtir. Geceyi Abdullah Efendi’nin evinde geçirir, ancak ayrı bir odada uyur. Mahpeyker’in başka bir yerde geceyi geçirdiğini anlayan Ali Bey, sevgilisine hakaret eder ve yüzüne bir tomar para fırlatır.
Ali Bey olayların etkisiyle yıkılmış durumdadır. Dilaşub onu teselli eder. Ali Bey de bir süre sonra Dilaşub'la evlenir. Ancak Mehpeyker, Ali Bey'in Dilâşûb'la evlenmesini gururuna yediremez. Ali Bey'e çeşitli mektuplar yazar ve kendisiyle yeniden bir araya gelmek istediğini bildirir. Ali Bey bu isteği sert bir mektupla reddeder. Mahpeyker, Ali Bey’den intikam almak için çeşitli planlar yapmaya başlar. Abdullah Efendi'den, Ali Bey ile Dilâşûb'u ayırması için yardım ister. Abdullah Efendi, kızı hamamda gören Mahpeyker’den, vücudundaki benler hakkında bilgi edinir. Bir takım erkekler ağzından bunu Ali Bey’e duyurur. Dilâşûb’un hafifmeşrep bir kadın olduğuna inanan Ali Bey, kızgınlıkla Dilâşûb'u döver, kendisi de bir sinir hastalığı geçirerek yatağa düşer. Dilâşûb Ali Bey’in isteğiyle bir esirciye satılır. Dilaşup’u Mehpeyker satın alır. Düşkün kadın kızın ahlakını bozmak için çok uğraşırsa da başaramaz. Ali Bey, kendisini artık tamamen sefahate verir, serveti elden çıkar, annesi bir kira evinde sefalet içinde ölür. Ali Bey’in durumunu haber alan arkadaşı Atıf Bey, kendisine para yardımı yapmaya başlar. Mahpeyker, Ali Bey’i yeniden elde etmek istemektedir, ancak Ali Bey bu durumu gururuna yediremez. Ali Bey’i tekrar ele geçiremeyen Mahpeyker, deliye döner. Ali Bey’i ortadan kaldırmayı düşünür. Hile ile Ali Bey Üsküdar’da bir bağ evine eğlence için çağırılır. Mahpeyker Dilâşûb’u da oraya götürür. Dilaşup, Mehpeyker’in konuşmasından Ali Bey için hazırlanan komployu öğrenir. Olup, bitenlerden habersiz davete gelen Ali Bey’e bildirir. Genç adam pencereden çarşafa sarınıp inerek kaçar. Karakola haber verir. Bu esnada onun paltosunu giymiş olarak bekleyen Dilâşûb, Ali Bey zannedilerek bıçaklanarak öldürülür. Zaptiyelerle dönen Ali Bey ise hiddetten kendisini kaybederek Mahpeyker’i öldürür ve hapse girer. Annesinin Dilâşûb’un ölümünden derin bir pişmanlık duyar, hapiste kahrından ölür.

Karakterler

Ali Bey: Yirmi bir yaşında, İstanbullu bir genç adam. Babıâli'de kâtip olarak çalışmaktadır.
Mahpeyker: Hafifmeşrep bir genç kadın.
Dilâşûb : Genç, güzel, ahlaklı bir cariye.
Fatma Hanım: Ali Bey'in annesi.
Atıf Bey: Ali Bey'in çalışma arkadaşı.
Mesut Bey dayısı: Atıf Bey'in dayısı.

Değerlendirme

İntibah, Türk Edebiyatı tarihinde ilk edebi roman olarak değerlendirilir. Romanda romantizm akımının etkisi görünür. Özellikle romanın başında yer alan uzun Çamlıca tasviri, romantizm etkisinin örneklerindendir.
Bununla birlikte, roman boyunca Osmanlı kültürüne de sıkça atıf yapılır, her bölümün başında Divan edebiyatı şairlerinden bir beyitin yer alması bu durumun örneklerindendir. Romanın konusu, Türk halk edebiyatının eski meddah hikayelerinden "Hançerli Hanım"ın öyküsünden esinlenmiştir.

Romanın Farklı Basımları

Romanın 1876 yılında yapılan ilk baskısı, Namık Kemal'in sürgünde olması nedeniyle, yazar adına yer verilmeden yapılmıştır. 1944 yılında romanın latin harfleriyle baskısı yapılmıştır.

Ayrıca Bakınız.=)Namık Kemal (Namık Kemal Kimdir? - Namık Kemal Hakkında)

MsXLabs Üye Girişi