Sayısal Bölümü Meslekleri 5
KİMYA
Maddelerin kimyasal nitelikleri, atom yapıları ve bunların ne şekilde değiştirilebileceği konusunda çalışmalar yaparak bu yolla yeni maddelerin üretimde kullanılması gibi alanlarda eğitim ve araştırma yapılır. Hastanelerde, MKEK, MTAE, TSE gibi kamu kuruluşlarında, ilaç ve gübre endüstrisinde görev alınabileceği gibi öğretmenlik formasyonu alındığında liselerde öğretmenlik de yapılabilirler. Kimya programının amacı, kimya endüstrisinde, kimya mühendisleri ve kimyagerlerle işçiler arasında köprü görevi yapacak ara insan gücünü yetiştirmektir. Kimya teknikeri, tüm kimyasal üretim tesislerinde, sağlık merkezlerinde, çevre ve halk sağlığı araştırma ve geliştirme laboratuvarlarında görev alabilir.
KİMYA MÜHENDİSLİĞİ
Programın Amacı
Kimya mühendisliği programı, kimya biliminin sağladığı bulguların endüstriye uygulanması; kimyasal üretim yapacak tesislerin tasarımı; yapımının amaca uygunluk açısından denetlenmesi; kimyasal maddelerin işlenmesinden ürünlerin pazarlanmasına kadar geçen süreçte değerlendirme, denetim ve geliştirme çalışmalarının yapılması gibi konularda kuramsal ve uygulamalı eğitim vermekte ve araştırma yapmaktadır. Kimya mühendisliği bölümleri modern kimya mühendisliğinin temellerini öğretmenin yanı sıra endüstri ve örgütleme problemlerine ilişkin gerek teknik gerekse teknik olmayan bilgilerin eğitimini de üstlenmiştir.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Kimya mühendisliği bölümlerinde eğitim süresi 4 yıldır. Birinci ve ikinci sınıfta verilen temel mühendislik bilgilerinden sonra, öncelikle öğrenciye kimya mühendisliği bilimi öğretilmektedir. Daha sonra bu temel bilgilere dayanarak endüstriyel işlemlerde kullanılan araçların tasarımı incelenir ve tasarım bilgilerinin işlem kontrolü ve ekonomi bilgileri ile sentezi yapılarak endüstriyel tesisler projelendirilir. Kimya mühendisliği bölümlerinde ayrıca öğrencilere kimya sanayini tanıtmak, pratik bilgiler ve beceri kazandırmak amacıyla kimya sanayi kuruluşlarında işletme stajı yaptırılmaktadır.
Gereken Nitelikler
Kimya mühendisliği alanında çalışmak isteyen bir kimsenin, normalin üstünde bir genel akademik yeteneğe sahip, matematik, fizik ve özellikle kimya ve ekonomi konularına ilgili, bilimsel merakı olan, sabırlı ve insanlarla olumlu ilişkiler kurabilen bir kimse olması gerekir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Kimya mühendisliği bölümlerinden mezun olanlar "Kimya Mühendisi" ünvanı almaktadırlar. Kimya mühendisi çalıştığı kurumda mühendislik faaliyetlerinin her çeşidi ile ilgilidir. Kimyasal üretim yapacak fabrika ve araçları planlar, desenini hazırlar, kurar (kurucu mühendislik), bol ve ucuz üretim elde etmek için uygun yöntemler seçer, üretimi denetler (üretici mühendislik), kimyasal maddeler ve üretimler üzerinde araştırmalar yapar (araştırıcı mühendislik). Yapma kauçuk, plastik, antibiyotikler, deterjan vb. kimya mühendislerinin uğraştığı ürünlerdir.
Çalışma Alanları
Teknoloji karşısında kimya mühendisleri edilgen bir duruma düşmekte, üretim sürecinin dışında kalmaktadır. İş alanlarının artması kimya sektöründeki gelişmeye bağlı kalmaktadır.
KİMYA ÖĞRETMENLİĞİ
Eğitim fakültelerinde ortaöğretim (liseler, meslek liseleri, akşam liseleri vb.) öğretmen ihtiyaçlarını karşılamak üzere, eğitim öğretim ve araştırma yapar. Öğretmen olmak isteyen bir kimsenin sözel ifade gücüne sahip, insanlara bir şeyler öğretmekten hoşlanan, sabırlı ve yaratıcı bir kişi olması beklenir. Ayrıca eğitim programının çeşitli alanlarda yürütüldüğü için öğretmen olmak isteyen kişinin, yetenekli olduğu ve ilgi duyduğu bir alanı seçmesi gerekir.
KONTROL SİSTEMLERİ TEKNOLOJİSİ
Programın Amacı
Kontrol sistemleri teknolojisi programının amacı,endüstride kullanılan makinelerde ve motorlu araçlarda hava, ısı ya da basıncı kontrol eden aletlerin bakımı, onarımı ve işletilmesi alanında çalışacak ara insan gücü yetiştirmektir.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Kontrol sistemleri teknolojisi programında başlıca, matematik, bilgisayar, genel-teknik, iletişim elektrik-elektronik ilkeleri, mikro elektronik sistemler, ölçme ve kontrol, ve hidrolik, tesis ve işlem kontrolleri gibi dersler yer almaktadır.
Gereken Nitelikler
Kontrol sistemleri teknolojisi programında okumak isteyen bir öğrencinin matematiğe ve fiziğe ilgili ve bu alanlarda başarılı olması gerekir. Ayrıca kişinin algılama, mekanik ilişkileri görebilme gücüne, el ve parmak becerisine sahip ince ayrıntıları algılayabilen dikkatli bir kimse olması, alet ve makinelerle uğraşmaktan hoşlanması beklenir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Kontrol Sistemleri Teknolojisi programını bitirenlere "Kontrol Sistemleri Teknikeri" ünvanı verilir. Kontrol sistemleri teknolojisi teknikeri, termostat gibi ısıyı ayarlayan aletleri, çeşitli makine ve tesisatlarda havayı, gazı veya basıncı ölçen alet ve sayaçların üretimi işlerinde makine mühendisinin gözetim ve denetimi altında çalışır; bu aletleri monte eder, bakımını ve onarımını yapar.
Çalışma Alanları
Kontrol sistemleri teknikerleri kamu sektörüne veya özel sektöre ait fabrika ve atölyelerde çalışabilirler veya özel işyeri açabilirler.
MADEN MÜHENDİSLİĞİ
Madenlerin bulunması, çıkarılması ve zenginleştirilmesi konularında eğitim ve araştırma yapılır.Ülkemiz yer altı kaynakları bakımından zengin olmasına rağmen madencilikte yavaş bir gelişme kaydetmekteyiz. Önümüzdeki yıllarda madencilik sektöründe patlama olması beklenmektedir.Mezunlar Mta, Enstitüsü, Dsi gibi resmi kuruluşlarda ve özel maden işletmelerinde çalışılabilir.
MAKİNE
Programın Amacı
Makine programının amacı, her türlü makinenin kullanılması, bunlarla ilgili üretim alanlarında imalata konu olan makine parçalarının tasarlanması, teknik resimlerinin çizilmesi ve bunların ilgili tezgâhlarda talaşlı ve talaşsız imalat metotları kullanılarak, işlenmesi ile ilgili konularda çalışacak ara insan gücü yetiştirmektir.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Makine programında daha ziyade atölye çalışması ve imalat teknolojisi, teknik ve meslek resmi, mekanik malzeme, ölçme ve kalite kontrol, makine bilgisi gibi meslek dersleri yanında güzel sanatlar ve genel kültür dersleri ile uygulamalı dersler okutulur. Öğrencilere ayrıca staj da yaptırılır.
Gereken Nitelikler
Bir öğrencinin makine programında başarılı olabilmesi için matematiğe, fiziğe ve özellikle mekanik konusuna ilgi duyması, uzay ilişkilerini görebilme ve mekanik düşünme yeteneğine sahip olması gerekir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Bu programın mezunlarına "Makine Teknikeri" ünvanı verilmektedir. Bu ünvana sahip bir kimse çalıştığı kurumda makine mühendisi ile teknisyen arasında teknik ara eleman olarak görev yapmaktadır.
Çalışma Alanları
Bu programdan mezun olanlar kamu ve özel kuruluşlarda teknik ara elemanı olarak çalışırlar.
MAKİNE MÜHENDİSLİĞİ
Programın Amacı
Makine mühendisliği programı, her türlü mekanik sistemlerin ve enerji dönüştürüm sistemlerinin tasarımı, geliştirilmesi ve üretiminin planlanması konularında eğitim ve araştırma yapar.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Makine mühendisliği programının ilk yılında matematik, fizik, kimya, geometri, teknik resim gibi temel dersler okutulur. Daha sonraki yıllarda, termodinamik, ısı transferi, akışkanlar mekaniği, mekanik, makine elemanları, makine tasarımı, nükleer enerji ve enerji dönüştürüm sistemleri konularında dersler, kuramsal ve uygulamalı olarak verilir.
Gereken Nitelikler
Makine mühendisliği programına girecek ve makine mühendisliği alanında çalışacak kişinin üstün bir akademik yeteneğe, hayal gücüne ve yaratıcılığa, uzay ilişkileri yeteneğine ve el becerisine sahip; matematik, fizik, teknik resim ve tasarı geometri ile ilgili ve bu alanlarda başarılı bir kimse olması gereklidir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Makine mühendisliği bölümünden mezun olanlara "Makine Mühendisi" ünvanı verilir. Makine mühendisi, çalıştığı kurumun yapısına göre, her türlü mekanik sistemlerin, gaz ve buhar tribünlerinin, pistonlu kompresörlerin, nükleer reaktörlerin, içten yanmalı motorların, soğutma, ısıtma, havalandırma sistemlerinin tasarımını yapar, geliştirir. Bunu yaparken kullanışlılık ve ucuzluk faktörlerini göz önünde bulundurur.
Çalışma Alanları
Kalkınma çabasında olan ülkemizde, diğer teknik elemanlar gibi makine mühendislerine de ihtiyaç duyulmaktadır. Ancak ülkemizde teknoloji üretimi henüz yeterli düzeyde olmadığından makine mühendisleri bilgi ve becerilerini kullanabilecekleri iş alanları bulmakta zorluk çekmektedirler.
MATEMATİK
Matematik ilke, yöntem ve sistemlerin analizi, geliştirilmesi ve bunların karşılıklı ilişkileri ile bu ilke ve yöntemlerin bilimsel ve teknolojik olanlara uygulanması gibi konularda eğitim ve araştırma yapılır. Orta öğretim kurumlarında öğretmen, yüksek öğretim kurumlarında öğretim elemanı olarak çalışabilmek için, gerekli temel bilgi ve beceriyi kazandırdığından bazı matematikçiler kamu veya özel kuruluşlarda bilgisayar programcısı olarak çalışabilir. Uygulamalı matematik alanında yetişenler DİE, MTA, TEK, DSİ gibi kuruluşlarda çalışabilirler. Ayrıca bilgi işlem, istatistik, iş-ticaret, sosyal ve temel bilimlerdeki araştırma, alanlarında matematikçilere ihtiyaç duyulmaktadır.
MATEMATİK MÜHENDİSLİĞİ
Programın Amacı
Matematik mühendisliği programı, endüstri, mühendislik ve ekonomi problemlerinin matematiksel çözümü konularında eğitim ve araştırma yapar Programda Okutulan Belli Başlı Derslerin süresi 4 yıl olup başta matematik olmak üzere bilgisayar, mühendislik ve sosyal bilimler alanları ile ilgili dersler okutulmaktadır. Öğrencilere, dörder hafta süren bilgiişlem, araştırma ve işletme konularında yaz stajları yaptırılmaktadır.
Gereken Nitelikler
Matematik mühendisliği alanında çalışmak isteyen bir kimsenin matematikte ve fen derslerinde başarılı, araştırmaya meraklı, bir olayı bütün yönleriyle ele alıp, getirebileceği sonuçları birleştirerek sağlıklı bir çözüm bulabilecek düşünme yeteneğine sahip olması beklenir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Matematik mühendisliği bölümünü bitirenlere "Matematik Mühendisi" ünvanı verilir. Öğrenimleri sırasında aldıkları sosyal bilimler dersleri matematik mühendislerinin çalıştıkları iş yerlerine kolayca uyum sağlamalarına yardımcı olmaktadır. Matematik mühendisleri iş yerindeki problemlere matematiksel çözümler getirmektedir.
Çalışma Alanları
Matematik mühendisi ünvanını alan kimseler TÜBİTAK, MTA gibi kurumlarda, özel ve resmi fabrikalar ile üniversitelerin araştırma laboratuvarlarında, çeşitli kuruluşlarla bankaların bilgiişlem birimlerinde çalışabilmektedirler.
MATEMATİK ÖĞRETMENLİĞİ
Eğitim fakültelerinde ortaöğretim (liseler, meslek liseleri, akşam liseleri vb..) öğretmen ihtiyacını karşılamak üzere, eğitim, öğretim ve araştırma yapar. Orta dereceli okullarda öğretmen olarak çalışmaktadırlar. Hangi ortaöğretim kurumunda çalışacakları, Milli Eğitim Bakanlığınca saptanmaktadır. Ülkemizdeki nüfus yoğunluğu ve eğitime verilen önem arttıkça okullarımızdaki öğretmen açığı büyümektedir. Özellikle matematik ve fen dersi öğretmenlerine de daha çok ihtiyaç duyulmaktadır.
METAL ÖĞRETMENLİĞİ
Temel fen dersleri, talaşlı üretim teknolojisi oksijen gaz kaynak teknolojisi, statik, dinamik, istatistik, elektrik bilgisi, teknik resim, diferansiyel denklemler, elektrik ark ve ileri kaynak teknolojisi, malzeme, cisimlerin dayanımı, metal süsleme sanatı, metalurji termodinamiği, sıcak şekillendirme, kalite kontrol vb. derslerin verildiği bir programdır.
Metal işleri, döküm, dökümcülük ve model modelcilik olmak üzere üç ayrı dalda öğretim yapılır. Genel kontenjan, sadece metal işleri kolu, döküm-dökümcülük, izabe ve metalurji kolu ve makine model/modelcilik kolu çıkışlı adaylara ayrılmıştır. Öğretmen ünvanını alan mezunlar endüstri meslek liseleri ve sanayi kuruluşlarında çalışabilirler.
METALURJİ VE MALZEME MÜHENDİSLİĞİ
Programın Amacı
Metalurji ve malzeme mühendisliği programının,bileşiminde metal bulunan maden filizlerinden metal ve alaşımlarının elde edilmesi ve bunların belli işlemlerden geçirilerek endüstrinin istediği hammadde haline getirilmesi, plastik, seramik gibi metal olmayan maddelerin elde edilmesi ve işlenmesi konularında eğitim yapar.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Metalurji ve malzeme mühendisliği programında eğitim süresi 4 yıldır. Metalurji mühendisliğinin, mühendisliğin diğer bütün dallarında olduğu gibi, fizik, kimya ve matematikle yakın ilişkileri vardır. Öğretimin birinci yılında temel bilimlere ilişkin dersler okutulurken diğer yıllarında demir-çelik ve demirden metal üretimi, toz metalurjisi malzeme muayeneleri, ışıl işlemler, alaşımlar gibi alana özgü konular, kuramsal ve uygulamalı olarak verilir. Ayrıca yaz stajı da zorunludur.
Gereken Nitelikler
Metalurji ve malzeme mühendisliği programına girmek isteyenlerin üstün bir genel akademik yeteneğe özellikle sayısal düşünme, uzay ilişkilerini görebilme, tasarım yeteneklerine sahip; kimya, fizik, matematik ve yerbilimlerine ilgili ve bu alanlarda iyi yetişmiş olmaları gerekir. Metalurji endüstrisi bir ağır endüstri olduğundan iş yerinde erkekler tercih edilmektedir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Bu programı bitirenlere "Metalurji Mühendisi" ünvanı verilir. Metalurji ve malzeme mühendisleri, her hangi bir tür malzemenin üretimi için gerekli planları yapar ve uygulanmasını denetler. Ayrıca, herhangi bir mühendislik tasarım gurubunun üyesi olarak, malzeme seçme, önerme ve malzeme kullanımının denetimini yapar; yeni ve özel amaçlara yönelik malzemeler tasarlar. Metalurji ve malzeme mühendisleri yaptıkları işin türüne göre büroda veya gürültülü, tozlu sıcak fabrika ortamında çalışırlar.
Çalışma Alanları
Metalurji ve malzeme mühendisleri, aşağıda verilen alanlarda faaliyet gösteren kamu veya özel sektör kuruluşlarında çalışabilecekleri gibi kendi işlerini kurma imkânına da sahiptirler. Entegre demir ve çelik fabrikaları; çelik fabrikaları, demir dışı metal ve alaşım fabrikaları; dökümhaneler; haddehane ve metal şekillendirme tesisleri; ısıl işlem tesisleri, makine ve imalat endüstrisi; elektrik ve elektronik endüstrisi; kimya, petrokimya, petrol, maden ve inşaat endüstrisi; askeri amaçlı endüstriler; her türlü mühendislik malzemesinin seçimini, test edilmesini ve gerektiğinde yeni malzemelerin geliştirilmesini gerektiren alanlar; yapısal ve elektronik seramik, refrakter ve cam üretimi veya tasarımı yapan veya bunları kullanan işletmeler; çeşitli araştırma laboratuvarlarıdır.
METEOROLOJİ MÜHENDİSLİĞİ
Programın Amacı
Meteoroloji mühendisliği programı, atmosfer olayları konusunda araştırma ve eğitim yapar.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Meteoroloji mühendisliği programının birinci yılında, matematik, geometri, fizik, kimya, teknik resim, bilgisayar bilimi dersleri okutulur. Öğretimin diğer yıllarında ise meteorolojinin çeşitli uzmanlık alanlarında dersler verilir.
Gereken Nitelikler
Meteoroloji mühendisliği bölümüne girmek isteyen bir kimsenin normalin üstünde bir genel yeteneğe sahip, matematik, kimya, jeoloji, fizik, astronomi ve coğrafyaya ilgili ve bu alanlarda iyi yetişmiş, sabırlı ve dikkatli bir gözlemci olması gerekir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Meteoroloji programını bitirenlere "Meteoroloji Mühendisi" ünvanı verilir. Meteoroloji mühendisi çalıştığı kurumda geniş coğrafi alanlarda ısı, yağış, elektrik basınç, nem, don vb. yönlerden meydana gelen değişmeleri inceler; bölgenin ısı, yağış, basınç, nem haritalarını hazırlar, hava değişikliklerini önceden kestirmeye çalışır. Meteoroloji teknik bir alan olup meteoroloji mühendisleri çeşitli dallarda uzmanlaşabilmektedirler. Örneğin sinoptik meteoroloji bir uzmanlık alanı olup dünyanın çeşitli meteoroloji istasyonlarından gelen gözlem raporlarının yorumlanması, belli bir bölge için kısa ve uzun vadeli hava tahminleri yapılması ile ilgilidir. Klimatolog belli bir bölgenin uzunca bir süre ısı, güneş ışığı, yağış miktarı, rutubet ve yağmur durumuna ilişkin geçmiş kayıtlarını toplar, değerlendirir ve tarım, hayvancılık, ticaret vb. alanlarda kullanılmak üzere hava tahmin raporları hazırlar. Dinamik meteorologlar hava ve akımlarına ilişkin fiziksel kanunları incelerler. Fiziksel meteorolog atmosferin kimyasal bileşimini, elektrik, ses ve ışık özelliklerini inceler. Endüstriyel meteorologlar ise hava kirlenmesi ve duman kontrolü üzerinde çalışırlar. Meteoroloji mühendisleri, hava tahmin istasyonlarında, atmosferdeki değişiklikleri doğru ve ayrıntılı bir biçimde saptayabilmek için günün 24 saatinde çalışma halindedirler. Bu nedenle meteoroloji mühendisleri nöbetleşerek görev yaparlar. Gece ve hafta sonu nöbetleri vardır.
Çalışma Alanları
Meteoroloji mühendislerinin çalışmalarına günümüzde giderek artan bir gereksinme uyulmaktadır. Ulusal savunmamızda, tarım, ulaştırma ve turizm alanında meteorologların vereceği hava tahmin raporlarına gereksinme vardır. Ancak meteoroloji mühendislerinin özel sektörde çalışma olanakları pek olmadığından ve meteoroloji istasyonları sayısı az olduğundan, bu alanda iş bulma olanaklarının da sınırlı olduğu söylenebilir. Meteoroloji mühendisleri devlet kuruluşlarında görev alırlar. Bu nedenle kazançları Devlet Memurları Yasasınca belirlenmiş olup teknik elemanlara ödenen yan ödemelerden yararlanırlar.
MİMARLIK
Programın Amacı
Mimarlık bölümü, her çeşit binanın isteğe ve olanaklara göre plan ve projelerinin hazırlanması, yapımının denetlenmesi konularında eğitim ve araştırma yapar.
Programda Okutulan Belli Başlı Dersler
Mimarlık bölümlerinde genel matematik, bina fiziği, mimari çizime giriş gibi temel mimarlık dersleri verilir. Daha sonraki yıllarda ise temeli daha çok tasarıma, yani plan çizimine dayalı, daha kapsamlı ve ileri düzeydeki mimari bilgileri içeren dersler okutulur.
Gereken Nitelikler
Bu alanda eğitim görmek isteyen lise öğrencileri kendilerini, matematik, fizik, resim ve sosyal bilimler (sosyoloji, tarih, sanat tarihi, insan bilimleri ve kültür) alanlarında iyi yetiştirmelidirler. İyi bir mimar, hem sanat ve sosyal bilimlerle ilgili, hem de iş hayatının özelliklerini tanıyan kişidir. Bu nedenle kişinin üstün bir genel akademik yetenek yanında uzay ilişkilerini görebilme (cisimlerin uzayda alacakları durumları göz önünde canlandırabilme), düzgün şekil çizebilme gücüne sahip, yaratıcı bir kimse olması gereklidir. Ayrıca kişinin iş-ticaret konusunda bilgili, başka insanlarla işbirliği yapabilmek için uyumlu bir kimse olması çalışma hayatında başarısını artırabilir.
Mezunların Kazandıkları Ünvan ve Yaptıkları İşler
Mimarlık bölümünden mezun olanlara "Mimar" ünvanı verilir. Mimar önce, istek ve ihtiyaç sahibinin, yaptıracağı binada bulunmasını istediği özellikleri saptar. Yürürlükteki imar yasasını ve ihtiyaç sahibinin parasal olanaklarını, binanın yapılacağı yerdeki doğal koşulları dikkate alarak binanın planını çizer. Binanın tamamlandıktan sonra alacağı biçimi gösteren ölçekli maketler hazırlar. Mimar, zamanının büyük kısmını proje çizmek, etüt ve proje kontrolü yapmakla geçirir. Belli aşamalarda projenin uygulanmasını denetlemek amacı ile inşaat yerine gider.
Çalışma Alanları
Kamu kesiminde çalışan mimarlar genellikle Bayındırlık ve İskân, Ulaştırma Bakanlıklarında ve belediyelerde görev alırlar. Mimarlık serbest çalışmaya elverişli bir meslektir ve bugün özellikle büyük kentlerimizde mimarların birkaçı bir araya gelerek mimarlık bürosu açmayı tercih etmektedirler. Ülkemizde mimara gereksinme duyulmaktadır. Ancak, son yıllarda mimar yetiştiren okulların çoğalması ile mimar sayısında aşırı bir artma olmuştur. Bununla birlikte yetenekli ve iyi yetişmiş bir mimarın her zaman bol kazançlı iş bulması olanaklıdır.
