Doğal Destan ve Yapma Destan Özellikleri

Yapma Destan

Bir şairin, toplumu etkileyen herhangi bir olayı tabii destanlara benzeterek söylemesi sonucu oluşan destanlardır. Yazarı belli olan,daha yakın zamanda yazılan ve olağanüstü durumlara az yer veren bir destan türüdür.

Yapma destanlara örnek:

• Virgilius - Aeneit
• Dante - İlahi Komedi
• Tasso - Kurtarılmış Kudüs
• Milton - Kaybolmuş (Kaybedilmiş) Cennet
• Firdevsi - Şehnâme

Doğal Destan

Doğal Destanlar anonim (yazarı belli olmayan),ilkel dönemde yaşanmış olayları konu alan ve sözlü destan türüdür. Türk edebiyatında doğal destanlar İslamiyet öncesi ve İslami dönem olmak üzere ikiye ayrılır. Bu destanların çoğu destan döneminde yani İslamiyet öncesi dönemde ortaya çıkmıştır. Destan dönemi çok eski dönemlerde mitolojilerin ortaya çıktığı dönemdir. İnsanların evreni, yaradılışlarını, yaşanılan tüm doğa olaylarını sorguladıkları, adlandırmaya çalıştıkları dönemdir.

Doğal destanlara örnek:

• İliada, Odysseia -Yunanlıların (Homeros)
• Kalevala - Finlilerin
• Nibelungen - Almanların
• Ramayana, Mahabarata - Hintlilerin
• Cid - İspanyolların
• Chanson de Roland - Fransızların
• Gılgamış - Sümerlerin

Doğal destan ve Yapma destan arasındaki farklar

Yapma destanlar;
- Yazarı bellidir
- Yazılı destan türüdür
- Yakın zamanda yer alan olaylar ele alınır
- Olağanüstü olaylara ve kahramanlara az yer verilir

Doğal destanlar;
- Yazarı belli değildir
- Sözlü destan türüdür
- Eski dönemler yada ilkel dönemleri konu alan olaylar anlatılır
- Olağanüstü olaylara ve kahramanlara yer vilerek abartılı üslup kullanılır

Doğal destan ve Yapma destan arasındaki benzerlikler

- Milletlerin hayatında büyük yankılar uyandırmış olayları konu edinir
- Uzun manzum eserler olmaları
- Her ikiside olağanüstü öğeler (benzetmeler) taşıyabilir.

Destan ve masal arasındaki benzerlikler ile farklılıklar

FARKLILIKLAR

1.Destanlarda sonradan aslı bozulsa bile bir yaşanmışlık söz konusudur. Masal ise tamamen hayal ürünüdür.
2.Masallar tekerlemeyle başlayıp tekerlemeyle biterken destanlarda böyle bir durum söz konusu değildir.
3.Destanlar genel olarak yer adları ve kişilerin davranışları üzerinde oluşmuşken masallarda böyle bir şey yoktur.
4.Destanlar belli bir yere , tarihe dayanırken masallarda böyle bir durum söz konusu değildir.
5.Destanlarda genel olarak gerçek kişiler kullanılırken masallarda cin ,peri, dev vb. hayali kahramanlara sıkça yer verilir.
6.Destanların bazıları din kavramı üzerinde dururken masallarda böyle bir durum yoktur.
7.Destanlar genel olarak masallara göre daha kısa yazı türleridir.
8.Destanlar bazen hatta çoğu zaman kötü bir sonla biterken masallar mutlu sonla biter.
9.Bazı destanlar belli bir yöreye ait olup sadece o yöreye ait izler taşırken masallar yöreselden ziyade genele hitap eder.

BENZERLİKLER:

1.Her iki tür de sözlü edebiyat geleneğine bağlı bir türdür.
2.Olağanüstü olaylara her iki türde de rastlanır.
3.Her iki türde de zaman kavramına çok önem verilmez.
4.Her iki tür de ait olduğu toplumun kültürel özelliklerini yansıtması bakımından çok önem taşır.
5.Her iki tür de nesir yani düz yazı şeklinde yazılmaktadır.
6.Her iki türü de kimin oluşturduğu belli değildir. Halkın ortak ürünü olup anonim eserlerdir.
7.Her iki türde de bazı kahramanlar ortak olabilmektedir.