TÜRK TARİH KURUMU
Türk Tarih Kurumu'nun yeniden düzenlenmesi Madde 53 - "Atatürk'ün emir ve isteği üzerine, yüksek koruyuculuğu altında" kurulmuş olan Türk Tarih Kurumu, tüzelkişiliğe sahip, bilimsel hizmet ve faaliyette bulunacak bir kurum olarak Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumunun kuruluşuna dahil edilmiş ve yeniden düzenlenmiştir.
Türk Tarih Kurumu'nun amacı
Madde 54 - Türk Tarih Kurumu'nun amacı, Türk tarihini ve Türkiye tarihini ve bunlarla ilgili konuları, Türklerin medeniyete hizmetlerini, ilmî yoldan incelemek, araştırmak, tanıtmak, yaymak ve yayımlar yapmak, bunlara dayanarak da Türk tarihini ve Türkiye tarihini yazmaktır.
Türk Tarih Kurumu'nun görevleri
Madde 55 - Bu Kanunun ilkeleri doğrultusunda, Türk Tarih Kurumu'nun görevleri şunlardır :
a) Türk tarihinin ve Türkiye tarihinin kaynaklarını araştırmak,incelemek, bu konularla ilgili bilimsel değerdeki araştırmaları ve eserleri yayınlamak,
b) Türk ve Türkiye tarihine ilişkin kaynakları toplamak, incelemek, gerekli görülenleri Türkçe’ye çevirmek, yaymak ve yayımlamak,
c) Türk ve Türkiye tarihini aydınlatmaya yarayacak belge ve malzemeyi toplamak, arşiv ve dokümantasyon merkezleri kurmak, niteliği belirlenen belge ve malzemeyi elde etmek için gerekli araştırmaları, incelemeleri, kazıları yapmak ve yaptırmak,
d) (a) (b) ve (c) bentlerinde belirlenen kaynaklara dayanarak Türk tarihi ve Türkiye tarihini yazmak ve yayımlamak,
e) Yeni buluşları ve bilimsel konuları yaymak ve tanıtmak üzere bilimsel toplantılar yapmak, kongreler, sergiler ve geziler düzenlemek,
f) Millî varlığımızın devamında temel unsurlardan biri olan tarih sevgisini ve bilincini kökleştirecek, geliştirecek ve yaygın hale getirecek, tarihî araştırmaları ve çalışmaları özendirecek, destekleyecek her türlü tedbiri almak, gerekli çalışma plan ve programlarını yapmak,
g) Amaç ve görevleriyle ilgili olarak, yurt içinde ve yurt dışında Türk veya Türkiye tarihi üzerinde çalışan, araştırma ve yayın yapan kurum, kuruluş ve araştırma merkezleriyle, arşivlerle işbirliğinde bulunmak, kitap, yayın ve orijinallerinden çoğaltılmış belge mübadele etmek,
h) Yüksek Kurulun onayı ile yerli veya yabancı bilimsel kuruluşlara üye olmak, temsilci göndermek, kongrelere katılmak, bu kuruluşlarla ortak araştırmalar ve çalışmalar yapmak,
ı) Yüksek Kurulun, Yüksek Kurumun ve bu Kanunun verdiği diğer görevleri yerine getirmek.
Türk Tarih Kurumu'nun üyeleri
Madde 56 - Türk Tarih Kurumu'nun üyeleri, bu Kurumun organlarını oluşturan, hizmet ve faaliyetlerinde görev alan kişilerdir.
Türk Tarih Kurumu'nun üç türlü üyesi vardır :
a) Asli üye,
b) Şeref üyesi,
c) Haberleşme üyesi
Türk Tarih Kurumu'nun aslî üyeleri
Madde 57 - Türk Tarih Kurumu'nun kırk aslî üyesi vardır. Aslî üyeler; bu Kanunda belirlenen amaç ve ilkeleri benimsediğini tutum ve davranışları, bilimsel eserleri, çalışma ve faaliyetleri veya eğitim ve öğretim hizmetleri ile kanıtlamış;
a) Yükseköğrenim görmüş, idarî tecrübeye ve Devlet memuru olabilmek için gerekli niteliklere sahip adaylar arasından Yüksek Kurulca seçilen yirmi, Üyeden ibarettir.
b) Türk Tarih Kurumunun amaçlarının gerçekleştirilmesinde yararlı olabilecek öğretim elemanları arasından Yükseköğretim Kurulunca seçilecek yirmi, Üyeden ibarettir.
Aslî üyelik süresi altı yıldır. Süresi biten üyenin yeniden seçilmesi mümkündür. Herhangi bir sebeple belirtilen süreden önce üyelik sıfatlarının sona ermesi halinde, yeni seçilen üye eski üyenin süresini tamamlar. Aslî üyeler; birden fazla bilim ve uygulama kollarında veya komisyonlarda görev alabilirler.
Türk Tarih Kurumu'nun şeref üyeleri
Madde 58 - Türk Tarih Kurumu'nun şeref üyeleri şunlardır :
a) Ulu Önder Gazi Mustafa Kemal Atatürk,
b) Türk Tarih Kurumu'nun kuruluşu için dilekçe ile başvuran ve bu kurumun kurucuları olan üyeler,
c) Türk Tarih Kurumu'nun kuruluş amaçları doğrultusunda üstün hizmet, çalışma ve faaliyetlerini; eserleri, eğitim ve öğretim veya diğer alanlardaki hizmetleriyle kanıtlamış veya bu amaçlar doğrultusunda yapılan çalışmalara önemli maddî veya manevî destek sağlamış, Türk veya yabancı uyruklu kişiler arasından Türk Tarih Kurumu Başkanının önerisi, Yürütme Kurulunun oluru ve Bilim Kurulunun kararı ile şeref üyeliğine seçilen kişiler.
Hayatta olan şeref üyeleri, Türk Tarih Kurumu'nun Bilim Kurulunun toplantılarına iştirak ederler, ancak oylamaya katılamazlar.
Türk Tarih Kurumu haberleşme üyeleri
Madde 59 - Türk Tarih Kurumu'nun haberleşme üyeleri şunlardır :
a) Türk Silahlı Kuvvetleri ve emniyet teşkilatına bağlı olanlar dahil yükseköğretim kurumlarında anabilim dalı Türk tarihi olan veya bu konu ile ilgisi bulunan eğitim ve öğretim alanında görevli öğretim elemanları
b) İlköğretim ve ortaöğretimde görevli tarih öğretmenleri,
c) Türk ve Türkiye tarihi konularında çalışmaları, eser ve yayınları ile katkıda bulunan Türk veya yabancı uyruklu kişiler arasından,
Türk Tarih Kurumu Başkanının önerisi, Yürütme Kurulunun oluru ve Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun kararı ile haberleşme üyesi olarak seçilen kişiler, Haberleşme üyeleri, Türk Tarih Kurumunun yurt içi ve yurt dışı hizmet ve faaliyetlerinde yardımcı olurlar.
Türk Tarih Kurumu'nun organları
Madde 60 - Türk Tarih Kurumu'nun organları şunlardır:
a) Türk Tarih Kurumu Başkanı,
b) Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu,
c) Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulu,
d) Türk Tarih Kurumu Sekreteri
e) Türk Tarih Kurumu Bilim ve Uygulama Kolları.
Türk Tarih Kurumu Başkanının nitelikleri ve Başkan Yardımcısının atanmaları
Madde 61 - Türk Tarih Kurumu Başkanı, aslî üyelerde bulunması gereken niteliklere sahip adaylar arasından, Yüksek Kurulun görüşü alınarak, Başbakanın önerisi üzerine müşterek kararla atanır.
Türk Tarih Kurumu Başkanının, çalışmalarında kendisine yardımcı olmak üzere aslî üyeler arasından önerdiği bir üye, Başkan Yardımcısı olarak ikili müşterek kararla atanır. Türk Tarih Kurumu Başkanının bulunmadığı durumlarda, Başkanın görevlerini yardımcısı yerine getirir.
Türk Tarih Kurumu Başkanının görevleri
Madde 62 - Türk Tarih Kurumu Başkanı, Kurumun temsil ve yürütme organı ve ita amiridir. Görevleri şunlardır :
a) Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu ile Yürütme Kurulunun kararlarım uygular,
b) Türk Tarih Kurumunu yönetir, Yüksek Kurumla ve diğer bağlı kuruluşlarla ilişkilerini düzenler,
c) Türk Tarih Kurumu'nun, kısa, orta ve uzun vadeli çalışma plan ve program taslaklarını ve yıllık bütçe taslağını hazırlar, yetkili organların görüşlerine sunar,
d) Türk Tarih Kurumu ile ilgili tüzük, yönetmelik ve çalışma düzenine ilişkin yönerge taslaklarını hazırlar ve ilgili organların görüşlerine sunar,
e) Yurt içinde ve yurt dışında Türk Tarih Kurumunu temsil eder,
f) Türk Tarih Kurumu'nun yurt içindeki ve yurt dışındaki kurum ve kuruluşlarla, gerçek ve tüzelkişilerle, araştırmacı ve bilim adamları ile ilişkilerini düzenler,
g) Bu Kanunla ve Yüksek Kurumca verilen diğer görevleri yerine getirir.
Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu
Madde 63 - Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu, Türk Tarih Kurumu Başkanının başkanlığında, Başkan Yardımcısı ve aslî üyelerin katılması i1e oluşur. Başkanın bulunmadığı hallerde Bilim Kuruluna, Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı başkanlık eder. Türk Tarih Kurumu Sekreteri, Bilim Kurulunun toplantılarına iştirak eder ancak oylamaya katılamaz.
Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun görevleri
Madde 64 - Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun görevleri şunlardır :
a) Türk Tarih Kurumu'nun amaçlarını gerçekleştirilmesi, görevlerinin tam ve etkin biçimde yerine getirilmesi için ilke kararlan almak,
b) Tüzük ve yönetmelik taslakları ile Türk Tarih Kurumu Başkanı veya Yürütme Kurulunun sunacağı hususlar hakkında görüş bildirmek veya karar vermek,
c) Türk Tarih Kurumu'nun, kısa, orta ve uzun vadeli çalışma plan ve programlarını incelemek, görüşleri ile birlikte Yüksek Kurum Başkanlığına sunmak,
d)Yürütme Kurulunun üyelerini seçmek,
e) Bilim ve Uygulama Kolları ile komisyonlar hakkında gerekli kararları vermek, bunların çalışma düzenleri ile ilgili görüş bildirmek, gerekli seçimleri yapmak,
f) Kurum basımevinin çalışma, idare ve hesaplarının görüşülüp incelenmesinde görüş bildirmek,
g) Türk Tarih Kurumu'nun hizmet ve faaliyetlerinin gerektirdiği hususları ile baskı ve yayın gibi konularda karar almak veya bu konularda alt çalışma grupları oluşturmak,
h) Türk Tarih Kurumu'nun yıllık bütçe ihtiyaçlarını belirlemek, bu husustaki görüşleriyle birlikte Yüksek Kurum Başkanlığına sunmak,
ı) Bu Kanunun verdiği diğer görevleri yerine getirmek.
Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun çalışma esasları
Madde 65 - Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu yılda iki defa toplanır; ayrıca Kurum Başkanının çağrısı üzerine olağanüstü toplantılar yapar. Toplantı gündemi Türk Tarih Kurumu Başkanı tarafından hazırlanır ve toplantıdan en az bir ay önce üyelere gönderilir.
Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulu
Madde 66 - Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulu, Türk Tarih Kurumu Başkanının başkanlığında, Başkan Yardımcısı ile Bilim Kurulunun kendi aslî üyeleri arasından seçtiği altı üyeden oluşur. Seçilen üyelerin görev süresi üç yıl olup müşterek kararla atanırlar. Başkanın bulunmadığı hallerde, Yürütme Kuruluna Türk Tarih Kurumu Başkan Yardımcısı başkanlık eder. Türk Tarih Kurumu Sekreteri veya gerektiğinde toplantıya çağrılacak Bilim ve Uygulama Kolları ve Komisyonların başkanları oylamaya katılamazlar.
Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulunun görevleri
Madde 67 - Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulunun görevleri şunlardır :
a) Bu Kanunun esasları ve Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun kararlan uyarınca Kurumun bilimsel,idarî ve mâli işlerini yürütmek, bu görevin gerektirdiği uygulamaya yönelik kararlar almak,
b) Türk Tarih Kurumu'nun bilimsel çalışmalarının düzenlenmesine; Bilim ve Uygulama Kolları ile Komisyonların kurulmasına, belirli konularda yurt içi veya yurt dışı araştırma ve incelemeler için uzman ekiplerinin oluşturulmasına ve bunların çalışma esaslarına ilişkin kararlar almak ve Bilim Kurulunun görüşüne sunmak,
c) Türk Tarih Kurumu'nun kısa; orta ve uzun vadeli çalışma plan ve programlarını hazırlatmak, incelemek ve Bilim Kurulunun görüşüne sunmak,
d) Türk Tarih Kurumu'nun çalışma düzenine ilişkin yönetmelik taslaklarını hazırlamak ve Bilim Kurulunun görüşüne sunmak,
e) Türk Tarih Kurumu'nun amaçlan doğrultusunda, basımevinin yönetimi ve faaliyetleri ile ilgili karar almak,
f) Türk Tarih Kurumu'nun yıllık bütçe tasarısını hazırlamak ve Bilim Kurulunun görüşüne sunmak,
g) Türk Tarih Kurumu'nun bütçesinin uygulanmasına ilişkin kararlar almak,
h) Türk Tarih Kurumu Başkanının önerilerini görüşüp karara bağlamak,
ı) Bu Kanunun ve Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulunun verdiği görevleri yerine getirmek.
Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulunun çalışma esasları
Madde 68 - Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulu, ayda en az iki kere toplanır. Türk Tarih Kurumu Başkanının veya Yürütme Kurulunda bulunan en az dört üyenin yazılı talebi üzerine olağanüstü toplantılar yapabilir. Toplantı gündemi Türk Tarih Kurumu Başkanınca hazırlanır.Yürütme Kurulu kararları, Yüksek Kurum Başkanlığına sunulur.
Türk Tarih Kurumu Sekreteri
Madde 69 - Türk Tarih Kurumu Sekreteri, yükseköğrenim görmüş, idarî tecrübeye ve Devlet memuru olabilmek için gerekli niteliklere sahip adaylar arasından, Türk Tarih Kurumu Başkanının önerisi üzerine ve genel hükümlere göre atanır.
Türk Tarih Kurumu Sekreteri, Kurumun idarî ve malî işlerinin yürütücüsü ve koordinatörüdür. Türk Tarih Kurumunun idarî hizmet ve faaliyetlerini yürütür ve bu Kanunda gösterilen diğer görevleri yerine getirir.
Türk Tarih Kurumu Bilim ve Uygulama Kolları
Madde 70 - Türk Tarih Kurumu'nun Bilim ve Uygulama Kolları şunlardır :
a) Eskiçağ Bilim ve Uygulama Kolu,
b) Ortaçağ Bilim ve Uygulama Kolu,
c) Yeniçağ Bilim ve Uygulama Kolu,
d) Yakınçağ Bilim ve Uygulama Kolu.
Türk Tarih Kurumu'nun bilimsel çalışmalarını ve uygulamaya yönelik hizmet ve faaliyetlerini yerine getirmek için kurulması öngörülen diğer kollar; Türk Tarih Kurumu Yürütme Kurulunun önerisi üzerine Bilim Kurulunun kararı ve Yüksek Kurum Başkanının onayı ile geçici veya daimî olarak kurulurlar. Gerektiğinde, bu kollar üniversitelerde de oluşturulabilir.
Bu kolların çalışma konuları ve çalışma düzenleri Türk Tarih Kurumu Bilim Kurulu kararında ayrıca gösterilir. Türk Tarih Kurumu Bilim ve Uygulama Kolları Başkanları, Kurumun aslî üyeleri arasından Bilim Kurulunca seçilir ve aynı Kurulca görevlerine son verilebilir. Bu kolların ilişkilerini Başkanları düzenler, çalışma ve faaliyetlerin den ve görevlerinin yerine getirilmesinden Başkanlar sorumludur. Kolların faaliyet raporları her üç ayda bir Türk Tarih Kurumu Başkanlığına sunulur.
Türk Tarih Kurumu komisyonları
Madde 71 - Türk Tarih Kurumu'nun yayın, kitaplık, arşiv ve dokümantasyon merkezi işlerini ve basımevinin faaliyetlerini düzenlemek ve gözetmek üzere, Yürütme Kurulunun önerisi, Bilim Kurulunun kararı ve Yüksek Kurum Başkanının onayı ile aşağıda gösterilen komisyonlar kurulur :
a) Yayın Komisyonu,
b) Kitaplık Komisyonu,
c) Arşiv ve Dokümantasyon Komisyonu
d) Basımevi Komisyonu.
Her komisyon, Bilim Kurulunca kendi aslî üyeleri arasından seçilmiş bir başkan ve iki üye ile yeteri kadar kadrolu elemanlardan oluşur. Komisyon Başkan ve üyelerinin çalışma süreleri üç yıldır. Aslî üyelikleri devam ettiği sürece yeniden seçilebilirler. Komisyonların ilişkilerini başkanları düzenler, faaliyetlerinden, çalışma ve hizmetlerinden başkanları sorumludur. Komisyonların faaliyetlerine ait raporlar her üç ayda bir, Türk Tarih Kurumu Başkanlığına sunulur.
