Evrende 600 Yeni Gizem
NASA’nin Fermi ekibi, 2 hafta kadar önce LAT (Large Area Telescope) teleskobu ile yapılan tarama sonucunda evrendeki gama ışını kaynakları ikinci kataloğunu açıkladı.Katalogda yer alan 1873 gama ışın kaynağının 600 kadarının ne olduğu şimdilik tam bir bilinmezlik oluşturuyor. Bunun nedeni bu ışınların geldiği yerlerde görünür veya bilinir bir gök cisminin bulunmaması.

Gama ışınları evrende görülen çok yüksek şiddette enerji kaynaklarını haber verir. Karadelikler veya patlamakta olan süper kütleli yıldızlar gibi büyük enerji kaynaklarından gelen süper enerjili elektromanyetik dalgalardır. Gama ışınlarını algılayabilmek için özel düzenekli teleskoplar gerekir. Bunların da çözünürlükleri optik teleskoplar kadar olamamaktadır.

Katalogdaki yeni kaynakların yaklaşık üçte ikisinin, pulsar veya balazar gibi bilinen gök cisimlerinden geldiği kuvvetle tahmin edilmektedir. Diğer üçte birinin ise hangi gök cismi ile ilgili oldukları şu anda tam bir gizem perdesi arkasında kalıyor. Bir spekülasyon bunların karanlık maddeden geldiği yolunda.

Karanlık madde, adından da belli olacağı üzere, görünmüyor, ışık saçmıyor, ışık yansıtmıyor, ama kendisini çekim kuvveti ile gösteriyor. Buna karşılık evrendeki çekim kütlesinin % 85’ini oluşturuyor. Fakat belki de karanlık madde kendisini gama ışınları olarak gösteriyor olabilir.

Bazı astronomlar iki karanlık madde ve antimadde parçacığının çarpışması ile birbirlerini yok ederken yoğun gama ışınları yayacağını öne sürmektedir. Eğer bu doğruysa Fermi ekibi belki de ilk kez karanlık maddeyi dolaylı da olsa “görebilen” ekip olmuştur.

Gizemli gama ışığı kaynakları için başka bir muhtemel açıklama çarpışan gökadalar olabilir. Böyle bir çarpışmada ortaya çıkabilecek süper şok dalgalarının hızlandıracağı parçacıklar, gama ışınları üretebilir. Ya da gökada merkezlerindeki süper karadeliklerle ilgili bilinen veya henüz bilinmeyen bir doğal olay durumu açıklayabilir.

Fermi ekibi gizemli gama kaynaklarını izlemeyi sürdürecek. Şu ana kadar toplanan verilerin kesin sonuçlara ulaşmak için yetersiz olduğu düşünülmektedir. Fermi her 3 saatte bir gökyüzünü taramakta ve yeni verileri gama ışınları veritabanına eklemektedir. Eninde sonunda acaba bu kaynakları bilinen olaylarla mı? açıklayacağız, yoksa karanlık maddeyi bulduk mu? diyeceğiz. Bu sorunun yanıtı belki de çok uzakta değildir.