Bülent Ecevit

Bülent Ecevit (1925 - 2006)
Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi & MsXLabs.org

Mustafa Bülent Ecevit (28 Mayıs 1925; İstanbul – 5 Kasım 2006; Ankara), siyaset adamı, şair, gazeteci ve yazar. İstanbul Robert Kolej'i bitirdikten sonra (1944) bir süre Ankara Dil ve Tarih-Coğrafya Fakültesi'ne devam etti. Basın Yayın Genel Müdürlüğü'nde ve Londra'da Basın Ataşeliği'nde kâtip olarak çalıştı. 1950 yılında Türkiye'ye döndükten sonra Ulus ve Halkçı gazetelerinde çalıştı. 1957 yılında Rockefeller bursu ile ABD'ye gitti ve Harvard Üniversitesi'nde incelemelerde bulundu. 1957 yılında, üyesi bulunduğu Cumhuriyet Halk Partisi'nden Ankara milletvekili seçildi. 1961 seçimlerinde Ankara'dan milletvekili seçildikten sonra, 1965 ve 1969 seçimlerinde Zonguldak milletvekili oldu. Bu arada 27 Mayıs'tan sonra Kurucu Meclis üyeliğinde bulundu. 1961-1965 yıllarında kurulan CHP'li koalisyon hükümetlerinde çalışma bakanlığı yaptı. Milliyet gazetesinde fıkra yazarlığı yaparken, 1966 yılında CHP genel sekreteri oldu. CHP içinde liderliğini yaptığı "Ortanın Solu" hareketi parti içinde bölünmeye kadar vardı. 12 Mart 1971 tarihinde Süleyman Demirel hükümetinin iktidardan ayrılmasına neden olan "Muhtıra"ya karşı çıkan Ecevit, "Muhtıra"yı destekleyen Parti başkanı İsmet İnönü ile çatıştı. Bunun sonucunda Ecevit genel sekreterlikten ayrıldı. Toplantıya çağrılan CHP Kurultayı Ecevit'i yeniden genel sekreterliğe seçince İsmet İnönü parti genel başkanlığından ve üyeliğinden istifa etti. Yapılan olağanüstü kurultayda Bülent Ecevit, CHP'nin genel başkanı oldu. 1973 yılında yapılan genel seçimlerde, AP oy kaybına uğrarken, CHP tek başına çoğunluğu sağlayamadı, ancak Meclis'te en fazla üyeye sahip parti oldu. Partilerüstü hükümet denemelerinden sonra Ecevit, CHP ve MSP'nin ortak olduğu koalisyon hükümetinin başbakanı oldu (1974 Şubat). Ecevit'in bu ilk başbakanlığı sırasında en önemli olay 1974 Temmuzu'nda Kıbrıs'ta Makarios'un devrilmesi üzerine, Kıbrıs'a yapılan barış harekâtıdır. Ecevit, erken seçimlere gitmek amacıyla 1974 sonunda başbakanlıktan ayrıldı. Ancak diğer partiler bir koalisyon hükümeti kurarak erken seçimlerin yapılmasını engellediler. 1977 seçimlerinde salt çoğunluğa yakın milletvekili çıkartan CHP, tek başına hükümet kuramayınca 1978 yılı başlarına kadar AP-MSP-MHP koalisyonu kuruldu. Bu arada AP'den istifa eden 11milletvekilinin desteğiyle Ecevit ikinci kez başbakan oldu, ancak ülkeyi saran ekonomik bunalım ile gittikçe artan terör olayları karşısında Ecevit hükümeti başarılı olamayınca, 14 Kasım 1979 Senato üçte bir yenileme seçimlerinde CHP büyük oy kaybına uğradı ve Ecevit başbakanlıktan ayrıldı. 12 Eylül 1980 tarihinde Türk Silâhlı Kuvvetleri'nin yönetime el koymasından sonra, diğer partiler gibi faaliyeti durdurulan CHP'nin genel başkanlığından istifa etti. 1981 ve 1982 yıllarında çeşitli yazı ve demeçlerinden dolayı MGK'nin çeşitli bildirilerine aykırı davrandığından hapis cezasına mahkûm oldu; bir kısmından beraat etti. 1983'ten sonra Demokratik Sol Parti'nin kurulmasında parti çalışmalarını destekledi. 6 Eylül 1987'de yapılan halkoylamasıyla siyaset yasağı kaldırılınca Demokratik Sol Parti genel başkanı oldu. 1991 erken genel seçimlerinde yüzde 10'luk barajı aşan DSP, altı milletvekilliği kazandı ve Ecevit de Zonguldak milletvekili seçildi. Sol partilerin birleştirilmesi çalışmalarına katılmadı ve DSP'nin ayrı bir parti olarak kalması gerektiğini savundu. 1995 genel seçimlerinde yeniden milletvekili seçilen Ecevit, 1997'de kurulan DSP-Anavatan Partisi koalisyon hükümetinde başbakan yardımcısı oldu. Ocak 1999'da azınlık hükümeti kurdu ve meclisten güvenoyu aldı. Ecevit, Özgür İnsan (1972-1978) ve Arayış (1981) dergilerinin başyazarlığını yaptı.

Başlıca yapıtları:

"Ortanın Solu" (1966),
"Bu Düzen Değişmelidir" (1968),
"Atatürk ve Devrimcilik" (1970),
"Kurultaylar ve Sonrası" (1972),
"Perdeyi Kaldırıyorum" (1972),
"Demokratik Sol ve Hükümet Bunalımı" (1974),
"Demokratik Solda Temel Kavramlar ve Sorunlar" (1975),
"Dış Politika" (1975),
"Dünya-Türkiye-Milliyetçilik" (1975),
"Toplum-Siyaset-Yönetim" (1975),
"İşçi-Köylü Elele" (1976),
"Türkiye; 1965-1975" (1976),
"Şiirler" (1976),
"Umut Yılı; 1977)" (1977).

Ayrıca birçok şiir çevirileri bulunan Ecevit'in bu alandaki en önemli çalışmaları Tagore'dan yaptığı çeviriler ve T. S. Eliot'un "The Cocktail Party" (Kokteyl Parti) adlı yapıtının çevirisidir.

Bir şiiri

Yarın

bir şeyler olacak yarın
duruşundan belli
kırdaki atların
bulutların koşuşundan belli
kazışından köstebeklerin

karıncaların telaşından belli
bir şeyler olacak yarın
belki bir tomurcuk
belki bir ağacın düşen yaprağı
belki de bir çocuk

pek o kadar göremesek de uzağı
kuşların uçuşundan belli
birşeyler olacak yarın
öbürgünden önemsiz
bugünden önemli

1975

MsXLabs Üye Girişi