Üye Ol
Giriş
Hoş geldiniz
Misafir
Son ziyaretiniz:
03:55, 1 Dakika Önce
MsXLabs Üye Girişi
Beni hatırla
Şifremi unuttum?
Giriş Yap
Ana Sayfa
Forumlar
Soru-Cevap
Tüm Sorular
Cevaplanmışlar
Yeni Soru Sor
Günlükler
Son Mesajlar
Kısayollar
Üye Listesi
Üye Arama
Üye Albümleri
Bugünün Mesajları
Forum BB Kodları
Your browser can not hear *giggles*...
Your browser can not hear *giggles*...
Sayfaya Git...
Perşembe, 25 Nisan 2024 - 03:55
Arama
MaviKaranlık Forum
Osmanlı Kurumları - Medrese Teşkilatı
-
Tek Mesaj #2
okçu_diana
Ziyaretçi
19 Mart 2012
Mesaj
#2
Ziyaretçi
Medrese
,
Müslüman
ülkelerde orta ve yüksek öğretimin yapıldığı eğitim kurumlarının genel adı. Medrese kelimesi
Arapça
ders
(
درس
) kökünden gelir. Medreselerde ders verenlere
müderris
, onların yardımcılarına
muid
, okuyanlara
danışmend
,
sohta
veya
talebe
adı verilir.
Tarihçe
Türk İslam devletlerinde medrese geleneği
Karahanlılarla
başlar. Ayrıca Karahanlılar medrese geleneği ile birlikte burslu öğrencilik sistemini başlatmışlardır. F. Reşit Unat'a göre ise İslam'da ilk medrese
Büyük Selçuklu Devleti
zamanında
Alparslan
'ın veziri
Nizamülmülk
tarafından açılan ve yine onun ismiyle anılan
Nizamiye Medreseleri
'dir.[1] Necdet Sakaoğlu ise ilk medresenin kurucusu olarak,
Nişabur
hâkimi Emir Nasır bin Sebüktekin'i göstermektedir.
Medreseler Selçuklular'la zirve yapar. En kapsamlı çok yönlü medreseleri Büyük Selçuklular açmıştır. Selçuklu veziri Nizamülmülk tarafından
Bağdat
'a kurulmuştur. Budizm'deki dinsel eğitim kurumu Vihara'lardan etkilenilerek medreseler açılmıştır. İlk medreselerde ağırlıklı olarak Kuran, kıyas, icma, fıkıh, kelam gibi dini dersler okutulurken, Nizamiye medreselerinde hem pozitif bilimler hem de dini bilimler birlikte okutulmuştur. Bu eğitim sisteminde batinilik ve şiilik arasında fikri mücadele amaçlanmıştır.
Selçuklular Anadolu'ya geldikten sonra çeşitli şehirlerde çok sayıda medreseler inşa etmişlerdir. Anadolu'da açılan ilk medrese
Danişmentliler
döneminde
Tokat
Niksar
'da açılan Yağbasan Medresesi'dir.
Osmanlı Devleti
'nin devrinde ilk medrese
Orhan Bey
zamanında 1330 yılında Orhan Gazi Medresesi olarak
İznik
'te kurulmuştur. Daha sonra Osmalı Devleti'nin sınırları genişlemesiyle beraber Bursa ve Edirne başta olmak üzere pek çok şehirde medreseler açıldı. İstanbul'un fethinden sonra üst seviyedeki eğitim kurumları başkentte yoğunlaştı.
1331-1451 yılları arasında 82 adet medrese kurulmuştur.
1463-1471 yılları arasında kurulanlara Fatih medreseleri ya da Sahn-ı seman medreseleri denilir (Bu medreselerle birlikte süreye dayalı eğitim, ders geçme sistemine dayalı eğitime dönüştürülmüştür.).
1550-1557 yılları arasında kurulanlaraysa Süleymaniye medreseleri denir. Osmanlı Devleti'nin ilk tıp okulu Darüttıp Süleymaniye medreselerinde yer almıştır. Tıbbi bilgilerin uygulamalarının yapıldığı Darüşşifa ve diğer bazı bölümler olan Darülakakir (Eczane), Darüzziyafe, Tabhane ve İmarethane ilk kez Süleymaniye medreselerinde yer almıştır.
Başlangıçta bütün eğitim faaliyetlerinin yapıldığı kurum olan medreseler,
Tanzimat Döneminde
yeni mesleki okulların açılması ile sadece
din
eğitimi verilen okullar haline getirildi. Osmanlı devletinin son döneminde medreselerin ders programında ve teşkilat yapısında yeni düzenlemeler yapıldı. 1914 yılında
Darü-l hilafeti-l Aliyye
adı altında birleştirilen medreseler, Millî Mücadeleden sonra 03.03.1924 tarih ve 430 sayılı
Tevhid-i Tedrisat Kanunu
’nun birinci maddesi olan "
Türkiye dahilindeki bütün müessesat-ı ilmiye ve tedrisiye Maarif Vekaleti’ne merbuttur
" ifadesi ile
Millî Eğitim Bakanlığı
’na bağlanmış ve zamanın Millî Eğitim Bakanı Vasıf Bey de 13.03.1924 tarihli genelgesiyle medreseler üzerindeki tasarruf hakkını kullanarak medreseleri kapatmıştır.
Mimari Anadolu'da bulunan medrese yapıları
kubbe
li ve
eyvan
lı olmak üzere iki tip gelişim göstermiştir. Bu süreç içinde sürekli bir yenilik ve gelişim arayışı izlenebilmektedir. Esasları değişmeyen bir plan şemasından hareketle bu denli varsıl bir mimarinin çeşitliliğinin ortaya konulması, Türk sanatının büyük dinamizmini ve köklerinin sağlamlığını göstermektedir (Aslanapa, 1973).
Kubbeli Medreseler Medreselerde avlunun üzeri büyük bir kubbe ile örtülünce, kubbeli medrese planı ortaya çıkmıştır. Anadolu'da başlayan kubbeli medreseler devamlı bir gelişme göstererek, toplu mekân anlayışıyla Osmanlı'nın büyük camileri mimarisine bir hazırlık olmuştur (Aslanapa, 1973).
Caca Bey
Medresesi-Kırşehir
Ertokuş Medresesi-Isparta Atabey
Karatay Medresesi-Konya
İnce Minareli Medrese-Konya
Eyvanlı Avlulu Medreseler Çifte Medrese - ERZURUM
Sırçalı Medrese-Konya
Taş Medrese-Akşehir
Huand Hatun Medresesi-Kayseri
Avgunu Medresesi-Kayseri
Gök Medrese-Sivas
Çeşitli Medreseler
Genel medrese (Arapça: مدرسة عامة,
Medrese-i âmeh
),
Özel medrese (
Arapça
:
مدرسة خاصة
,
Medrese-i hassa
),
Dini medrese (
Arapça
:
مدرسة دينية
,
Medrese-i diniyye
),
İslâmî medrese (
Arapça
:
مدرسة إسلامية
,
Medrese-i islamiyye
),
Üniversite
Medrese-i cemi'a
.
Medreselerde verilen dersler
Sarf, Nahv (Morfoloji, cümle bilgisi)
Mantık
Hadis
Tefsir
(Kuran yorumu)
Adab-ı bahis (Konuşma adabı)
Vaaz
Belagat
(Güzel konuşma, retorik)
Kelam
Hikmet
Fıkıh
( İslam Hukuku )
Faraiz (
Miras hukuku
)
Akaid (İnanç esasları)
Usul-ü fıkıh
İlm-i heyet (Astronomi ve astroloji)
İlm-i hesap
Medreselerde ağırlıklı olarak Kuran, kıyas, icma, fıkıh, kelam gibi dini dersler okutulurken, Nizamiye medreselerinde hem pozitif bilimler hem de dini bilimler birlikte okutulmuştur. Bu eğitim sisteminde batinilik ve şiilik arasında fikri mücadele amaçlanmıştır
BEĞEN
Paylaş
Paylaş
Bu mesajı
1
üye beğendi.
Cevapla
Kapat
Saat: 03:55
Hoş Geldiniz Ziyaretçi
Ücretsiz
üye olarak sohbete ve
forumlarımıza katılabilirsiniz.
Üye olmak için lütfen
tıklayınız
.
Son Mesajlar
Yenile
Yükleniyor...