Piri Reis (1465 Gelibolu-1554 Kahire)

MsXLabs.org & MORPA Genel Kültür Ansiklopedisi

Osmanlı denizcisi ve haritacısı. Ünlü Osmanlı denizcilerinden Kemal Reis'in yeğeniydi. Kemal Reis'in yanında denizciliğe başladığı tahmin edilmektedir. Kemal Reis ile birlikte Osmanlı Devleti hizmetine girdi. Kemal Reis'in ölümünden sonra da Osmanlı Devleti donanmasında çalışmaya devam etti. Yavuz Sultan Selim'in Mısır Seferi'ne katıldı; Mısır'ın fethinden sonra Nil Irmağı'nın haritasını çıkardı. Kanunî Sultan Süleyman devrinde Mısır'a giden Sadrazam İbrahim Paşa'yı Mısır'a götüren gemiye kılavuz olarak katıldı. Bundan sonra Kızıldeniz'deki Osmanlı filosuna kaptanıderya oldu. Bu makamdayken Aden Kalesi'ni ele geçirdi. Bir süre sonra 30 gemiyle Umman'da Maska Kalesi'ni aldı. Portekizlilerin elinde olan Hürmüz Kalesi'ni kuşattıysa da ele geçirmeyi başaramadı. Kuşatmayı kaldırarak donanmasıyla Basra'ya çekildi. Ancak bir Portekiz donanmasının yaklaştığını haber alınca filosunu Basra'da bırakarak üç gemiyle Mısır'a döndü. Bu hareketi yüzünden Kanunî'nin emriyle idam edildi. Piri Reis denizciliğinin yanı sıra haritacılığı ve denizcilikle ilgili bir kitabıyla da ünlüdür. Piri Reis'in "Kitabı Bahriye" adlı yapıtı bir coğrayfa kitabı olduğu kadar denizciler için bir elkitabıdır. Ayrıca kendisinin iki parça haritası zamanımıza kadar kalmıştır. Bunlardan biri İspanya, Kuzey Afrika, Atlas Okyanusu, Amerika ve Antil Adaları'nı içine almaktadır. Piri Reis'in diğer bir haritasının parçası Atlas Okyanusu'nun kuzey sahilleriyle Grönland'dan Florida'ya kadar olan Kuzey Amerika kıyılarını içermektedir.