Siyasi Durumu:
18 Ekim 1991 tarihinde bağımsızlığını ilan eden Azerbaycan Cumhuriyeti’nin yönetim şekli Cumhuriyet olarak belirlenmiştir . Başkanlık Sistemi’nin hakim olduğu ülkede Cumhurbaşkanlığı ve Milletvekilliği seçimleri 5 yılda bir yenilenmektedir .
Yeni Azerbaycan Cumhuriyeti’nin genel seçimle işbaşına gelen Cumhurbaşkanı ve Parlamentosu mevcuttur . Cumhuriyet yönetimi idari yapı itibariyle ''Rayon '' adı verilen ve Ülkemizde İllere karşılık gelen idari bölgelere ayrılmıştır . Her rayonun başında bizdeki Vali ve Belediye Başkanlıklarının yetki alanına tekabül eden “İcra Başçısı” ( İcra Hakimi ) bulunmaktadır . Azerbaycan , 11 şehir , 74 rayon ( Rayonların 11’i Bakü’ye , 5’i Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti’ne , 2’si Gence’ye bağlı olup , diğer 56’sı ise Cumhuriyetin Merkezi yönetimine bağlıdır ) , 4 . 242 köyden oluşmuştur . Dağlık Karabağ bölgesi ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Azerbaycan toprakları içinde yer almaktadır .
Azerbaycan’ın mevcut Anayasası 12 Kasım 1995 tarihinde yapılan Referandumla kabul edilmiştir . Azerbaycan Anayasa’sına göre;
Devlet egemenliğinin tek kaynağı halktır . Azerbaycan Halkı bağımsız olarak kendi kaderini tayin etme ve yönetim şeklini belirleme hakkına sahiptir .
Azerbaycan Devleti demokratik , laik ( dünyevi ) , üniter bir hukuk Devletidir . Devlet egemenliği kuvvetler ayrılığı prensibine dayanmaktadır . Yasama yetkisini Azerbaycan Cumhuriyeti Milli Meclisi , Yürütme yetkisini Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı , Yargı görevini ise Azerbaycan Mahkemeleri yerine getirmektedir .
Azerbaycan Cumhuriyeti’nin para birimi Manat , Devlet Dili Azerbaycan Dili , Başkenti Bakü’dür . Başbakan ve Bakanlar Cumhurbaşkanı tarafından atanmakta ve Milli Meclis tarafından onaylanmaktadır . Başbakan ve Bakanlarda milletvekili olma şartı aranmamaktadır .
Azerbaycan Milli Meclisi 125 milletvekilinden ibarettir . Bunların 100’ü bağımsızlardan , 25’i de siyasi partilerden oluşmaktadır . Yasama görevini yürüten Meclis seçimleri 5 yılda bir yenilenmektedir . Milletvekili olabilmek için 25 yaşını doldurmuş olma şartı aranmaktadır .
Anayasa’ya göre yasa teklifi verme hakkı milletvekillerine , Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı’na , Yüksek Mahkeme ile Nahçıvan Özerk Cumhuriyeti Ali ( Yüksek ) Meclisi’ne aittir .
Cumhurbaşkanı hem devletin , hem de icranın başıdır . Kanun Hükmünde Kararname niteliği taşıyan “Ferman” adı verilen hukuki kararlar alma yetkisi vardır . Fermanlar icrai hüviyete sahip olup , bu yönüyle Cumhurbaşkanı yasama yetkisine de sahiptir .
Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanlığı’na 35 yaşını doldurmuş , Azerbaycan Cumhuriyeti topraklarında 10 yıldan fazla yaşamış , ağır bir suçtan mahkum olmamış , başka devletlere karşı yükümlülük altında olmayan , sadece Azerbaycan Cumhuriyeti vatandaşı olanlar aday olabilirler . Cumhurbaşkanlığı seçimi halk tarafından kişisel ve gizli oylama ile 5 yıllık süre için yapılır . Cumhurbaşkanı oylamaya katılanların 2/3 oy çokluğu ile seçilir . 1 . turda bu oy çokluğunun sağlanamaması durumunda bir hafta sonra 2 . tur oylama yapılır . 2 . oylamaya 1 . oylamada en çok oy alan 2 aday ya da en çok oy alan ve adaylığını geri alan adaylardan sonra gelen 2 aday katılabilir . Oylamanın 2 . aşamasında oy çokluğunu sağlayan aday Azerbaycan Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı seçilir . Hiç kimse 2 kezden fazla Cumhurbaşkanı seçilemez .
Kaynak: 
