Bedri Rahmi Eyüboğlu
(1913-1975)
Türk resminde Anadolu el sanatlarından, süsleme ve nakışlarından esinlenerek çağdaş bir yorumla resimler yapmış öncü bir ressam olan Bedri Rahmi Eyuboğlu ayrıca şiirleriyle de tanınır. Bugün Giresun'a bağlı olan Göre­le ilçesinde doğan Bedri Rahmi beş çocuklu bir ailenin kinci çocuğuydu. Trabzon Lisesi'nde okurker öğretmeni ressam Zeki Kocamemi'nin de etkisiyle resim çalışmalarına ağırlık verdi. 192Ç'da girdiği İstanbul Güzel Sanatlar Akademisinde de Nazmi Ziya Güran ve İbrahim Çallı'nın öğrencisi oldu. 1931'de, Paris'te öj renim gören ağabeyi Sabahattin Eyuboğlu'nun yanına gitti ve orada resim çalışmalarını sürdürdü. Paris'te bulunduğu yıllarda Dufy ve Matisse gibi ressamların etkisiyle kuralların ve akademik anlayışların dışında resim yapmayı yeğledi. Bu anlayışla yaptığı bir resmi ile 1934'te İstanbul'da "D Grubu"nun sergisine katıldı. Daha sonra, başarı derecesini yükseltmek için ertelediği bitirme sınavına girdi ve diploma yarışmasın­da birinci olarak 1936'da akademiyi bitirdi.

Bedri Rahmi'nin resim anlayışındaki deği­şim 1938-39 yıllarında, ressamlardan oluşan bir toplulukla katıldığı Anadolu gezisiyle baş­ladı. Hükümetin Anadolu'nun değişik yörele­rinde ressamlar için düzenlediği geziden dön­düğünde coşku içindeydi. Daha sonra da kendi çabasıyla gerçekleştirdiği geziler, Bedri Rahmi'ye yalnızca müze ve salonlarda gördü­ğü Türk süsleme sanatı örneklerini evlerde, pazaryerlerinde, panayırlarda görme olanağı sağladı. Bedri Rahmi, Anadolu insanının el emeği ürünü olan ve beğenisini yansıtan çorap, heybe, yazma ve kilimlerdeki nakışlar­da çağdaş sanat anlayışlarıyla uyuşan, bütün­leşen bir özellik ve zenginlik buluyordu. Türkiye'de halk sanatı ürünleri, Bedri Rah­mi'ye gelene kadar resimde yeterince esin kaynağı olmamıştı. Bedri Rahmi, Türk halk kültürünün önemini ve değerini iyi kavramış bir ressam olarak, halk sanatı ile çağdaş uygarlık ve çağdaş dünya sanatı arasında bir ilişki kurmaya çalıştı. Resim anlayışı ve bu anlayışın ürünü olan başarılı resimleri birçok ressamın Anadolu'ya özgü kültür değerlerine yönelmesinde etkili oldu.

Türk halk sanatı ile çağdaş sanatın bir bileşimini yapmayı amaçlayan Bedri Rahmi, 1940'tan sonra duvar resimleri, mozaik pano­lar, kumaş üzerine baskılar da yaptı. Yurtiçinde ve dışında birçok sergi açtı; sergilere, yarışmalara katıldı. 1958'de Brüksel'de altın madalya, 1969'da Sâo Paulo Bienali'nde onur madalyası kazandı.

Resimleri kadar şiirleriyle de tanınan Bedri Rahmi lise yıllarında şiir yazmaya başladı ve yaşamının sonuna kadar şiir yazmayı sürdür­dü. Şiirde de halk şiirinin söyleyiş özellikle­rinden etkilendi; yalın, akıcı, kolay okunan ve anlaşılan, çarpıcı şiirler yazdı. Bütün şiirleri Yaşadım (1977) adlı kitabında toplandı.

Paris (1930), Yazılı Natürmort (1936), Salı Pazarı (1938), Eren (1940), Nallanan Öküz (1947), Düşünen Adam (1953), Karadut Satı­cısı (1954), Çömelmiş Köylü (1972), Ankara' nin Kavakları (1973), Mor Takkeli Hacı (1974) ve Son Kahve (1975) Bedri Rahmi'nin resimlerinin bazılarıdır. İstanbul'da Lido Yüzme Havuzu'nun, Hilton ve Divan otelle­rinin duvar resimlerini de Bedri Rahmi yap­mıştır. Paris'e ilk gittiğinde tanışıp sonra ev­lendiği Rumen asıllı eşi Eren Eyuboğlu da ressamdır.