Sokullu Mehmet Paşa(1505 Sokol/Bosna-1579 İstanbul)
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Osmanlı sadrazamı. Asıl adı Bayo'dur. Rahip olan dayısının yanında çalışırken, devşirme olarak Edirne Sarayı'na alındı ve Mehmet adı verildi. Bir süre sonra İstanbul'a gönderildi, Enderun'da öğrenim gördü. Rikâbdar, çuhadar, silâhtar ve büyük kapıcıbaşı görevlerinden sonra, Barbaros Hayrettin Paşa ölünce, Kanunî Sultan Süleyman tarafından kaptanıderya yapıldı (1546). 1549'da Rumeli beylerbeyi oldu. 1565 yılında sadrazamlığa getirildi ve Zigetvar Seferi'nde Kanunî'nin ölümünü (1566), II. Selim Zigetvar'a gelinceye dek gizledi. Yeni padişah döneminde de sadrazamlık görevini sürdürdü. 1570'te Kıbrıs'ın alınması üzerine Osmanlı Devleti'ne karşı birleşen İspanya ve Venedik donanması, İnebahtı'da Osmanlı donanmasını ağır bir yenilgiye uğrattı (1571). Donanmanın kısa sürede kurulmasını sağlayan Sokullu döneminde Tunus da ele geçirilerek Kuzey Afrika'nın fethi tamamlandı. III. Murat döneminde de sadrazamlık görevini sürdüren Sokullu, derviş kılığındaki bir kişi tarafından hançerlenerek öldürüldü. Sokullu'nun İstanbul'da, Kadırga ve Azapkapı'da yaptırdığı iki caminin yanı sıra, imparatorluğun çeşitli yerlerinde de yaptırdığı eserler vardır.