İnsan Deri Hücreleri Embriyonik Kök Hücrelere Dönüştürüldü
Oregon Sağlık ve Bilim Üniversitesi ve Oregon Ulusal Primat Araştırma Merkezi'nde yapılan çalışmalar sonucu araştırmacılar insan deri hücresinden, bütün vücut hücrelerine dönüşebilme özelliğine sahip embriyonik kök hücre elde etmeyi başardı. Bu gelişmeyle kök hücre terapilerinin, hasarlı veya hastalık taşıyan hücrenin yeni ve sağlıklı hücreyle değiştirilebileceğine dair verdiği sözü tutabileceğine inanılıyor. Hücre değişimine dayalı kök hücre terapileri yardımıyla Parkinson, multipl skleroz (MS), kardiyak bozukluklar ve omurilik hasarları gibi pek çok durumun tedavi edilebileceği düşünülüyor.
Araştırmalar sırasında sıkça kullanılan bir yöntem olan 'somatik hücre çekirdek transferi (SCNT)'nin bir varyasyonu kullanıldı. Bu yöntem kısaca; kişinin DNA'sını içeren bir hücrenin çekirdeğinin, genetik materyalinden arındırılmış bir yumurta hücresine yerleştirilmesi anlamına geliyor. Döllenmemiş yumurta hücresi uygun koşullar altında geliştiriliyor ve kök hücrelerinin oluşumunu sağlıyor. Elde edilen kök hücreler ise aynı embriyonik kök hücreler gibi pek çok farklı hücre tipine dönüşebilme yeteneğine sahip.
Geliştirilen teknolojinin en önemli artılarından biri ise kişinin transplantasyona karşı verdiği tepkinin önüne geçilebilmesi. Aktarımı yapılan hücreler kişinin kendi genetik materyaline sahip olduğu için vücut herhangi bir reaksiyon geliştirmiyor; bu durum da hücre aktarımına dair immünolojik endişeleri oldukça azaltıyor.Bu teknolojinin kök hücre terapilerine başka bir katkısı ise hücre üretimi sürecinde döllenmiş embriyo kullanılmadığı için etik açıdan kabul edilebilir olması.
İnsan yumurta hücreleri, diğer canlıların yumurta hücrelerine nispeten hassas bir yapıya sahip. Bu hassasiyet, yumurtanın henüz kök hücre oluşumunu tamamlayamadan bozulmasına ve hücrenin yeniden programlanmasına yönelik yapılan çalışmaların başarısız olmasına neden oluyordu. Geliştirilen teknoloji ise insan deri hücrelerinin yeniden programlanmasını hem insan hem de maymun hücrelerini kullanarak aşmayı başardı: hücrelerin ilk gelişim süreci maymunlar aracılığıyla yapılıyor ve sonra insana aktarılıyor.
Bir diğer önemli nokta da yumurta hücrelerinin mayoz bölünmenin bir evresi olan metafazda kalabilmesi. Araştırmacılar kimyasal olarak bu evrenin devamlılığını ve dolayısıyla hücrenin gelişimine devam ederek kök hücre üretimi için gerekli safhaya gelebilmesini sağladı.Gelişen kök hücre teknolojisi, pek çok hastalık ve anomalinin tedavisi için büyük umut taşıyor. Araştırmacıların, geliştirdikleri yeni yöntemle etik ve immün endişeleri oldukça indirgeyerek etkin embriyonik kök hücreler elde etmeyi başarmış olmaları kök hücre terapilerinin gelişimi için oldukça önemli prosedürel yenilikler sağlıyor.
Kaynak: ScienceDaily (15 Mayıs 2013) Son düzenleyen nötrino; 19 Mart 2015 11:50
