Nedim

(1680 İstanbul-1730 İstanbul), divan şairi.

Asıl adı Ahmet'tir. Çocukluğunda medrese öğrenimi görerek Arapça öğrenmiş, müderrislik, mahkeme naipliği görevlerinde bulunmuştur. Kültür çalışmalarına önem veren Sadrazam Nevşehirli Damat İbrahim Paşa'nın güvenini kazanmış, Müneccimbaşı Ahmet Efendi'nin "Sahâifül Ahbar"ı ile, Gaziantepli Aynî'nin Arapça tarihini Türkçeye çeviren kurulda görev almıştır. Bir aralık sadrazamın özel kütüphanesinde hafızı kütüplük de yapmıştır. 1730'da patlayan Patrona Halil Ayaklanması sırasında öldürülmüştür. Nedim, Lale Devri (1718-1730) şairidir. Devrin aşk, şarap, zevk ve safa âlemlerinin getirdiği bir ortamda kıvrak ve neşeli şarkılar, gazeller yazmış; divan edebiyatına çoşkunluğun şiirini getirmiştir. Saraya yakın olmanın sağladığı refah içindeki yaşantısı, şiirinin öz ve biçim niteliklerini etkilemiş; onun dizeleriyle içe kapanık divan edebiyatında doğaya ve insana doğru açılmanın ilk ışınları belirmiştir. Bu açılma, şiirlerinde daha kıvrak ve yalın bir dil kurulmasına yol açmıştır. Nedim, aruz ölçüsünü kullanırken kalıplara boyun eğmez, aksine sözcüklerin diziminde çeşitli ustalıklar göstererek söz ve ses uyumlarını birleştirmede başarı kazanır. Doymak, esenleşmek, uyarmak, buyrultu vb. sözcüklerle, keskin soğuk, gömgök kesildi, kılıç gibi esiyor, atar kapağı, kırdı geçirdi vb. gibi halk deyimlerini kullanarak dilin özelliklerinden faydalanmasını bilir (Hasibe Mazıoğlu). 158 gazel, 29 rubai, 37 kaside, 27 kıt'a, hece ölçüsüyle yazılmış bir de türküsü vardır. "Divan"ı ilkin A. Refik'in önyazısıyla Halil Nihat (1922), daha sonra Abdülbaki Gölpınarlı (1951) tarafından basılmıştır.