İsa, İslam dinine göre kendisine İncil isimli ilahi kitab'ın indirildiği bir peygamberdir ve mesihtir.

Bazı araştırmacılara göre İsa, Roma İmparatoru Augustus zamanında, o dönemde Roma İmparatorluğu'na bağlı olan Beytüllahim'de M.Ö.4'te dünyaya gelmiştir. Kendisinin, soyunun ve müritlerinin Aramice konuştuğu, bunun yanında İbranice ve Yunanca'yı da anladığı ifade edilir.[8][9][10][11] Bazı kaynaklara göre Beytüllahim yer adı değil, İsa'nın doğumu sırasında gökyüzünde görülen çok parlak yıldız gibi bir nesnedir. Bu iddiaya göre Beytüllahim tabiri İsa'nın nerede değil, ne zaman doğduğunu göstermektedir.

Doğum ve ölüm tarihleri ile ilgili olarak kimi tarihçiler ve araştırmacılar farklı görüşler belirtirler. Memleketine atfen[Not 1] ve Nasıralı İsa olarak bilinir. Yahudi toplumu içinde doğup büyüyen İsa'nın yaşadığı dönemde Yahudilerin geleneksel olarak babalarının ismiyle anılması sebebi ile İsa yaşamı süresince Yusuf'un oğlu İsa olarak bilinmiştir.[12]


İsa ve annesi Meryem tasviriKitab-ı Mukaddes konusunda araştırma yapan Hırıstiyan tarihçi ve teorisyenlerin çoğu, İsa'nın Celileli bir öğretmen ve marangoz olduğu, şifa dağıttığı, Yahya peygamber tarafından vaftiz edildiği, "halkı isyana teşvik etmek" suçuyla, Yahudi din adamlarının tariklerine kanan Roma İmparatorluğu'nun Yahudiye eyaletinin valisi Pontius Pilatus'un emri ile Kudüs'te çarmıha gerildiği konusunda hemfikirdir. Buna rağmen bazı tarihçi ve araştırmacılar, İsa'nın gerçek bir şahsiyet olduğu konusunda şüphecidirler. Adının İncil kaynaklı dini metinlerde sıkça geçmesine rağmen tarihi belgelerde kendisinden bahsedilmemesi, kendisi hakkındaki bazı anlatıların daha önceki efsanelerde de aynen yer alması gibi sebeplerle O'nun mitolojik bir karakter olabileceğini düşünmektedirler.

Teolojide kullanılan, İsa'nın yaşamına dair ana kaynaklar Yeni Ahit'teki dört kanonik İncil'dir. (Matta, Markos, Luka ve Yuhanna) Genel kabule göre bunlar İsanın ölümünden 60-70 yıl sonra, I. yüzyılda yazılmışlardır.

İbrahim'in oğlu İshak'ın soyundan geldiğine inanılır. Tanrı tarafından babasız doğduğuna inanıldığı için soyu üvey babası Yusuf'a göre tayin edilir. Dini anlatılara göre annesi Meryem, Levioğulları soyundan geliyordu. Yeni Ahit, Meryem'in kocası ve İsa'nın kanuni babası olarak andığı marangoz Yusuf'un Davud'a kadar çıkan soyağacını verir. Hristiyanlıkta, Eski Ahit'te yer yer İsa'nın ima edildiği düşünülen (beklenen Mesih) inanışı vardır.

Mûsevîlik'te İsa[değiştir | kaynağı değiştir]İsa musevi toplumunda doğup büyüyen bir kişi olmakla beraber, museviler tarafından kabul görmez ve sahte peygamber kabul edilir. Bununla beraber modern Yahudilerin bir kısmı İsa'nın aziz olabileceğini ancak kesinlikle bekledikleri kurtarıcı (mesih) olmadığını düşünürler.[kaynak belirtilmeli]

Hıristiyanlık'ta İsa[değiştir | kaynağı değiştir]Ana madde: Hıristiyanlık'ta İsa

Atina'daki Defne Kilisesi'nin kubbesindeki İsa mozaiği (1090-1100)Hıristiyan inancında İsa tanrının oğlu ve bizzat tanrının kendisidir. Baba (Tanrı) ile insanlar arasında aracı, Beklenen mesih, kurtarıcı, rab, tanrı ile aynı "öz" den olan, güçlü tanrı, tek insan, dünyanın tek kralı, Kutsal Üçlü Birlik'teki kişilerden "oğul"dur. Hıristiyan kaynakları onu "İsa Mesih" olarak anarlar.

İsa'nın tanrısal ve insani özellikleri farklı mezheplerce farklı yorumlanır. Hıristiyanlığın Monofizit görüşüne göre insani tabiatı ile tanrısal tabiatı, Tanrısal özü altında erimiş ve ayrılmaz, bölünmez tek bir tabiat meydana gelmiştir. Çarmıhta, İsa'nın insani tabiatı gibi ilahi tabiatı da acı çekmiştir. Meryem Theotokosdur, yani Tanrı anasıdır.

Diofizit görüşe göre ise insani ve tanrısal olmak üzere birbirinden bağımsız iki tabiatı vardır. Çarmıha gerildiğinde ilahi tabiatı bedeninden ayrılmış, sadece insani tabiat acı çekmiştir. Meryem, insan olan İsa'nın annesidir dolayısıyla da ona Theotokos yani Tanrı anası denemez.

Ortodoks, Katolik ve Protestanlara göre İnsânî ve Tanrısal iki tabiatı olup bunlar asla birleşmezler, karışmazlar ve ayrılmazlar.

İslam'da İsa[değiştir | kaynağı değiştir]Ana madde: İslam'da İsa
Kur'an'da İsa'dan, İsa'nın annesi ve Harunun kız kardeşi olarak Meryem'den, Meryem'in annesinden, Meryem'in babası olarak İmran'dan bahsedilir.

İslam'da İsa saygı duyulan bir peygamberdir. Kur'an'da İsa'nın Allah'ın emri ile mucize olarak biyolojik bir babası olmadan doğduğu belirtilir.

"Allah nezdinde İsa'nın durumu, Âdem’in durumu gibidir. Allah onu topraktan yarattı. Sonra ona "Ol!" dedi ve oluverdi.
Kur'anda Meryem'in annesinin Meryem'i doğurması anlatılır. İsa'nın daha beşikte iken konuştuğu ve babasının olmadığı, İsa'nın yaratılmasının Adem'in yaratılması gibi yoktan olduğu, onu asanlara asılmış gibi gösterildiği, kendisinin Allah katına yükseltildiği yazılır.[13]

İslam'a göre İsa Ulu'l azm olarak ifade dilen beş büyük peygamberden birisidir. Ayrıca müslümanlar İncil'in İsa'ya vahiy yoluyla indirilen ilahi bir kitap olduğuna inanırlar. İslamiyet, İsa'nın Tanrı veya Tanrı'nın oğlu olduğunu kabul etmez,. Kur'an'da bu durum şöyle açıklanır:

“ Şüphesiz, Allah Meryem oğlu Mesîh'dir' diyenler andolsun ki kâfir olmuşlardır…. (Mâide Sûresi, 17) ”

“