Arama

Ozan Nedir? - Tek Mesaj #5

Safi - avatarı
Safi
SMD MiSiM
24 Aralık 2015       Mesaj #5
Safi - avatarı
SMD MiSiM
OZAN a. (türkç. ozğan'dan).
1. Oğuzlar' ın kopuz eşliğinde destan türkü söyleyen şairlere verdiği ad. (Bk. ansikl. böl.)
2. Eski halk şairlerinin çaldığı saza (kopuz) verilen ad. (Anlamını genişleten sözcük, ozanın kopuzuna ad olmuştur; bu çalgıyı şalana ozancı da denilmiştir.)
3. Çok konuşan, boş sözler söyleyen kimse. (XV. /y.'dan başlayarak divan şairleri, halk şiini hor gördükleri için sözcüğü bu anlamda kullanmışlar, aynı anlam halk dilinde de yayılmıştır.)
4. Şair. (XX. yy. başında lede Korkut to'fab/’ndan alınan sözcük, ilk devrimintn etkisiyle yeniden kullanılmaya başlamıştır.)

-ANSİKL. XIII. yy.’da Memluklar’ın askeri alaylarında obanlar yer alıyor, saz eşliğinde eski destanları (Oğuzname) okuyorlardı. Anadolu Selçuklularında orduda ozanlar vardı. Bu gelenek Anadolu beyliklerinde ve OsmanlI devletinin ilk döneminde de sürdü. Murat H'nin sarayında oğuz destanları okuyan ozanlar bulunuyordu. XV. yy.’da yazıya geçirilen Dede Korkut kitabı'ndan ozanların Oğuzlar arasında oba oba dolaştıkları, şölenlere katılarak kopuz çalıp eski destanları söyledikleri, yeni olaylarla ilgili yeni şiirler de düzenledikleri öğrenilmektedir Dede Korkut, ozanların piri olarak tanınır, ozanlar yarı kutsal kişiler sayılırdı. XV. yy.'dan başlayarak Anadolu'da ve Azerbaycan'da yeni koşullarda birçok özellikleri değişen ozanlar âşık diye anılmaya başladılar. Bu yüzyılda ya da biraz daha sonra ozan adıyla tanınan âşıklar da yetişti. Türkmenler arasında ise ozan yerine baksı sözcüğü kullanılmaya başlandı.

Kaynak: Büyük Larousse