Arama

John Locke - Tek Mesaj #3

_PaPiLLoN_ - avatarı
_PaPiLLoN_
Ziyaretçi
3 Ağustos 2007       Mesaj #3
_PaPiLLoN_ - avatarı
Ziyaretçi
LOCKE

LİBERALLERİN ŞAHI



Locke, felsefe tarihindeki ilk deneyci olmamakla birlikte, kendi zamanından beri deneyciliğin ve ondan çıkan her şeyin kurucusu olarak kabul edilmiştir.

John locke, (1632 –1704), İngiliz İç Savaşı’nda Parlamentocularla birlikte Krala karşı savaşan Batı İngiltereli bir avukatın oğluydu. 1646’da, dönemin belki de en iyi okulu olan Westminster Scholl’a gönderildi. Orada yalnızca klasıkleri değil, İbranice ve Arapça da öğrendi. Oradan, yeni felsefeyle ve yeni bilimle tanışacağı ve sonunda tıp alanında uzmanlaşacağı Oxford Ünversitesi’ne geçti. Sekreter ve danışman düzeyinde devlet işleriyle ilgilenmeye başladı. 1667’de Kral II. Charles’a karşı parlamentonun başını çeken Shaftesbury Kontu’nun malikanesinde onun, özel doktoru olarak kendisine bir yer ayrıldı; aslında konta başka, özellikle siyasi konularda hizmet verdi.

1675-79 arasındaki dört yılı Fransa’da geçirdi. Orada Descartes üzerine çalıştı ve çağın büyük zekalarından bazılarıyla ilişki kurdu. 1681’de Shaftesbury Kontu hainlikle yargılandı, temize çıktı; fakat hayatından endişe duyduğundan ülkeden kaçarak Honlanda’ya yerleşti. İngiltere’de kalan dostları için işler kötü gitmeye başlayınca, Locke da 1683’te İngiltere’den ayrılarak Hollanda’ya gitti. 1671’den beri üzerinde çalıştığı şaheseri olan İnsan Anlığı Üzerine Denemesi’nin büyük kısmını Hollanda’dayken İngiliz siyasi sürgünlerinin entrikalarla dolu dünyasının bir parçası oldu. Bir Hollandalı olan Orangeli William’ı İngiltere tahtına çıkarma planında, William’a tavsiyelerde bulunanlardan biri de Locke’tu. Bu oyun tuttu. Kral II. James’in yurt dışına kaçtığı 1688 Muhteşem Devrim’in ardından, Şubat 1689’da Hollanda’dan İngiltere’ye gelen Orange Prensesi’nin maiyeti arasında Locke da vardı. Prenses, Kral III. William ile evlenerek Kraliçe Mary oldu. Aynı yıl Locke ilk önemli siyasi eseri olan
A Letter concerning Toleration’ı (Hoşgörü Üstüne Mektup) yayımladı. Bunu 1690’da Two Treatises of Government (Hükümet Üzerine İki İnceleme) ile 1693’te Some Thoughts concerning Education (Eğitim Üzerine Bazı Düşünceler) izledi. Locke, 72’sine kadar yaşadı ve başka konularda da yazdı, ama en etkili yazılarının tümü beş yıldan kısa bir sürede yayımlandı.

Locke, felsefeden olduğu kadar pratik işlerden de büyük doyum sağladı ve her iki alanda da beklenmedik ölçüde etkili oldu. Hiç evlenmedi, ama çok aşık oldu, çok dost edindi. Canlı, cana yakın, nüktedan, akıllı ve mütevazıydı. Kişisel ilişkilerinde olsun, siyasette ya da felsefede olsun, kendisini tutarsızlıklara bile sürüklediğinde, sağduyudan hiç ayrılmadı. Ona apaçık ve düpedüz doğru görünen (basit olgular dediği) şeyleri inkar etmektense tutarsızlığa düşmeyi yeğledi. Bu bakımdan tipik bir İngiliz olmakla birlikte, tamamen Fransız ve özellikle Kartezyen karşıtıdır. Bazen gerçeklikle aramızda mesafe koyduğumuzda şeylerle ilgili görüşümüzün çok daha tutarlı olduğuna dair kesin bir sezgisi vardı.

Bryan Magee - Felsefenin Öyküsü