Turhan Hatice Sultan (1627 - 1682) Valide Sultan, Sultan I. İbrahim'in eşi Sultan IV. Mehmet'in annesidir.
Rus asıllıydı ve doğduğu zamanki ismi Nadya idi. 12 yaşlarında iken Kırım Tatarları'nın eline esir düştü ve İstanbul'a getirilerek saraya verildi. Oğlu IV. Mehmet 1648 yılında 6 yaşındayken tahta geçince Valide Sultan oldu. Ancak kayınvalidesi eski Valide Sultan Kösem Sultan halen hayattaydı ve devlet işlerinde etkili olmaya devam ediyordu. Turhan Sultan'la Kösem Sultan arasında kıyasıya bir rekabet başladı. Bu rekabet 3 yıl sürdü ve Kösem Sultan'ın bir gece dairesinin basılarak boğdurulmasıyla noktalandı. Turhan Sultan toplam 34 yıl Valide Sultanlık yaparak Osmanlı tarihinin en uzun süreli Valide Sultan'ı oldu. Bu dönemde Köprülü ailesinden sadrazamlar iş başına geldi ve Valide Sultanların devlet siyasetindeki etkileri azaldı.
Turhan Sultan 1597'de Sultan III. Mehmet'in annesi Valide Safiye Sultan'ın emriyle yapımına başlanan fakat yarım kalan İstanbul Yeni Camiini kendi parasıyla tamamlattı. 1682 yılında öldü ve cenazesi kendi tamamlattığı Yeni Camii'nin avlusundaki Turhan Sultan Türbesine gömüldü.



***



Saliha Dilaşub Sultan (1627-1689) Osmanlı İmparatorluğunun Valide Sultan'ı, padişah II. Süleyman'in annesi ve Sultan I. İbrahim'ın eşiydi.
Saliha Dilaşub Sultan 1627 yılında dünyaya geldi. Sırp asıllıydı ve doğduğu zamanki ismi Katrin idi. 1687 yılında oğlu II. Süleyman'ın tahta çıkması üzerine Valide Sultan oldu. Oğlunun 4 yıllık saltanatının ilk 2 yılı boyunca Valide Sultan kaldı. Devletlu İsmetlu Mahfiruz Valide Sultan Ahiyat-üs-şan Hazretleri olarak hitap edilirdi. 1689 yılında oğlundan 2 yıl önce öldü. Cenazesi İstanbul Süleymaniye Camii'ndeki Kanuni Süleyman Türbesine gömüldü.



***




Hatice Muazzez Sultan (ölümü 1687) Osmanlı padişahı II. Ahmet'in annesi ve ve Sultan I. İbrahim'ın eşiydi. Yahudi Leh asıllıydı ve doğduğu zamanki ismi Eva idi. Oğlu III. Ahmet tahta geçmeden öldüğü için Valide Sultan olamadı. Cenazesi İstanbul Süleymaniye Camii'deki Kanunî Süleyman Türbesine gömüldü.






***


Emetullah Rabia Gülnuş Sultan (1647-1715) Osmanlı İmparatorluğunun Valide Sultan'ı, 2 ayrı padişahın annesi (II. Mustafa ve III. Ahmet) ve Sultan IV. Mehmet'ın eşiydi.
Emetullah Rabia Gülnuş Sultan 1647 yılında Girit adasında Venedikli bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Babasının adı Retimo Verzizzi'ydi ve doğduğu zamanki ismi Evemia idi. 1695 yılında oğlu II. Mustafa'nın tahta çıkması üzerine Valide Sultan oldu. Devlet işlerine karışmadı ama II. Mustafa'nın tahtan indirilip yerine diğer oğlu III. Ahmet'in geçirilmesinde onayı alındı. Toplam 20 yıl Valide Sultan kaldıktan sonra 1715 yılında oğlu III. Ahmet'in saltanatı sırasında (Lale Devri'nin başlamasından hemen önce) Edirne'de öldü. Vefatından önce, 1708'de yaptırdığı Üsküdar Yeni Camii'nin yanındaki üstü açık türbesine gömüldü.



***





Saliha 'Sebkati ' Valide Sultan (1680-1739) Osmanlı padişahı I. Mahmut'nın annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'in eşiydi.
Rum asıllıydı ve doğduğu zamanki ismi Aleksandra idi. Oğlu I. Mahmut'ın 1730 yılında tahta çıkmasıyla Valide Sultan oldu. Oğlunun 24 yıllık saltanatının ilk 9 yılı boyunca Valide Sultan kaldı. 1739 yılında oğlunun saltanatı sırasında öldü. Cenazesi İstanbul Yeni Camii Turhan Sultan Türbesine gömüldü.



***




Şehsuvar Valide Sultan (1682-1756) Osmanlı padişahı III. Osman'nın annesi, Valide Sultan ve Sultan II. Mustafa'in eşiydi.
Sırp asıllıydı ve doğduğu zamanki ismi Mari idi. Oğlu III. Osman'ın 3 yıllık saltanatının ilk 2 yılı boyunca Valide Sultan oldu. 1756 yılında oğlunun saltanatı sırasında, oğlunun ölümünden 1 yıl önce öldü. Cenazesi İstanbul Nuruosmaniye Camii Şehsuvar Sultan Türbesine gömüldü.



***