Arama


_PaPiLLoN_ - avatarı
_PaPiLLoN_
Ziyaretçi
30 Eylül 2007       Mesaj #2
_PaPiLLoN_ - avatarı
Ziyaretçi
konu buyuk 1


Yeryüzündeki en tehlikeli yanardağ, İS 79 yılında Pompei'yi yok etti. Ve bir sonraki patlama çok daha büyük olabilir.


Kadın ve adam, gökgürültüsünü andıran ilk patlamanın Campania Ovası'nda gümbürdemesinin hemen ardından başlayan volkanik kaya yağmuru sırasında telaş içinde köylerini terk etti. Doğuya, hafif bir eğimle yükselen tepenin yamacına doğru kaçmaya çalıştılar; anlaşılan o ki hemen yakındaki ormana sığınmak istiyorlardı. Kadın 20 yaşlarında; erkek ise 40?lı yaşlarının ortalarındaydı. Tepelerine yağan, süngertaşıyla karışık akkor halindeki kayalardan oluşan moloz yağmuru ilerlemelerini güçleştiriyordu. Olan biteni kavrayamadıkları için başlarına gelen bu felaketi dünyanın sonu gelmiş gibi algılamış olmalıydılar. Aynı anda binlerce insan daha canını kurtarmak için kaçıyor; yumuşak kül ve ıslak volkanik çamur üzerine insanın çaresizliğini yazan ayak izlerini bırakıyordu. Kuzeye ya da kuzeydoğuya doğru gidenler olasılıkla kurtulmuştu; ama doğuya, günümüz İtalyası'ndaki Avellino kasabasına doğru kaçanlar -genç kadın ve yaşça ondan büyük adam da aralarındaydı? farkında olmaksızın sonu mutlak ölüm olan yolu seçmişti. Onlar, tam serpinti alanının ortasına dalmış ve bir metre kalınlığındaki süngertaşı tabakasının altında kalmıştı. Serpinti alanında adeta Tanrılar tarafından taşlanan, çabalamaktan bitkin düşen ve üzerlerine çöken kül bulutunun yarattığı karanlık yüzünden dehşet içinde kalan çiftin soluk alıp vermesi giderek güçleşiyordu. Belki yaşadıkları çağa özgü bir evlilik bağı içindeydiler, belki de değil. Ama onları burada bir araya getiren şeyin çaresizlik olduğu kesindi. Yavaşlamaya başlamışlardı. Giuseppe Mastrolorenzo, "Bir metreden ötesini göremiyor olmalıydılar" diyor. Napoli'deki Osservatorio Vesuviano?da volkanbilimci olarak görev yapan Mastrolorenzo, Napoli Üniversitesi Antropoloji Müzesi'nde küçük, iyi aydınlamış bir odada, bir süngertaşı tabakasının üzerinde aynen ilk bulunduğu haliyle uzanmış duran, çok iyi derecede korunmuş genç kadın iskeletinin bulunduğu vitrine eğiliyor. Kadın iskeletinin ortaya çıkarıldığı kazı çalışmalarını yürüten ve iskelet üzerinde çalışan antropolog Pier Paolo Petrone de, "Pompei ve Herculaneum kentlerini gömen yanardağ püskürmesinde ölümler çok ani olmuştu; insanlar neye uğradıklarını bile anlamamıştı," diyor ve ekliyor. Ama onun ölümü daha trajikti, anında ölmemişti." Kadın ve erkek son bir kez daha kendilerini korumak amacıyla kollarını yüzlerine siper etmiş, ancak hiçbir işe yaramayan bu hareketle ölümsüzleşmişlerdi.

Vezüv'den manzaralar...

mercek12
Vezüv, yalnızca 15 kilometre öteden tehditkâr gözlerle Napoli'ye bakıyor. Büyük bir püskürme krateri paramparça edebilir, kenti yok edebilir ve tüm bölgeyi yıkıp geçebilir

mercek19
İÖ 1780 püskürmesinden arta kalan kül, Napoli'den yalnızca altı kilometre uzaklıkta, yanardağdan kaçan iki insanın ayak izlerini korumuş...

mercek113
Terzigno yakınlarında, kraterin tam altında günümüzde iskan izni verilmeyen bölgeden demiryolu geçiyor. Yolcularının yanı sıra korku da taşıyan bu trenler diğer toplu taşıma araçları gibi kentin tahliyesinde görev yapacaklar. İS 79'da meydana gelen patlamadan önce Romalı çiftçiler bu topraklarda üzüm yetiştiriyordu. 1980'lerde gerçekleştirilen arkeolojik kazılarda, volkanik çöküntünün 20 metre altında, üzüm presleri, şarap mahzenleri, evler ve beş insan iskeleti bulundu.

mercek16
İkinci Dünya Savaşı sırasında, Vezüv'ün 1944'teki son püskürmesinde, Alman birliklerine doğru yol alan ABD bombardıman uçakları bir kül bulutu ile yüz yüze kaldı. Bu küçük çaplı püskürme dahi birkaç köyü örttü ve 45 dolayında insanın yaşamını yitirmesine neden oldu.


Bunları Biliyor muydunuz?

Oldukça fazla sayıda kişiyi tehdit eden tek yanardağ Vezüv değil. Dünya nüfusu arttıkça aktif yanardağlara yakın alanlar da dahil olmak üzere tehlikeli bölgelerde yaşayanların sayıları da artıyor. Uluslararası Volkanoloji ve Arziçi Kimyası Birliği (IAVCEI) tarafından yürütülen bir insiyatif olan Decade Volcano Projesi, büyük bir volkanik etkinlikte çok büyük yıkım gücü olasılığına sahip olmaları nedeniyle özellikle araştırmaya değer olan 16 yanardağı sıralıyor.
Birleşmiş Milletler bünyesinde yer alan Uluslararası Afet Zararlarının Azaltılması On Yılı (IDNDR) projesinin bir parçası olan bu proje, bu yanardağlar üzerinde yapılan incelemelerin artırılmasını amaçlarken şu sorulara yanıt arıyor: Faaliyetlerinin zaman çizelgesi nedir? Gelecekteki hareketliliğin tahmin edilmesine yönelik yöntemler konusunda ne tür yenilikler getirilebilir? Patlamaya hazırlık olarak yerel ve ulusal yetkililerin alacakları önlemler neler olmalıdır?
Bir kasabayı volkanik bir patlamaya karşı korumaya çalışmak tuhaf görünebilir ama IAVCEI şimdiden başarı öykülerine imza atıyor. Örneğin Sicilya'da 1992'de Zaferana kasabasına doğru bir lav akıntısı vardı. Araştırmacılar ve yerel yetkililer, helikopterlerle devasa beton kütleleri atarak bu akıntının yönünü değiştirmeyi başardılar.
Decade Volcano Projesi, yanardağlardaki hareketlilik ve büyük yıkıma neden olan patlamaların nasıl oluştuğuna dair bilgilere her geçen gün bir yenisini ekliyor ama herhangi bir ülkenin kendini büyük çaplı bir patlamaya hazır sayabilmesi için atılması gereken daha çok adım var.

Decade Volcano Projesi listesindeki 16 yanardağ:
1. Avachinsky-Koryaksky, Kamçatka
2. Colima Yanardağı, Meksika
3. Etna Yanardağı, İtalya
4. Galeras Yanardağı, Kolombiya
5. Mauna Loa, Hawaii
6. Merapi Yanardağı, Endonezya
7. Niragongo Yanardağı, Kongo Demokratik Cumhuriyeti
8. Rainier Dağı, Washington (ABD)
9. Sakurajima Yanardağı, Japan
10. Santa Maria/Santiaguito Yanardağı, Guatemala
11. Santorini Yanardağı, Yunanistan
12. Taal Yanardağı, Filipinler
13. Teide Yanardağı, Kanarya Adaları, İspanya
14. Ulawun Yanardağı, Papua Yeni Gine
15. Unzen Yanardağı, Japonya
16. Vezüv Yanardağı, İtalya

KAYNAK:NATIONAL GEOGRAPHIC