Singapur

resmî adı SİNGAPUR CUMHURÎYETİ
Malay dilinde REPUBLİK SİNGAPURA
Mandarin Çincesinde HSİNCHİAP’O KUNG-HOKUO
Tamil dilinde SİNGAPORE KUDİYARASU
Güneydoğu Asya’da, Malakka Yarımadasının güney ucunda ada ülkesi.

Singapur Adasıyla çevredeki 50 küçük adacığı kapsar. Ekvator çizgisinin 137 km kuzeyinde yer alır. Yüzölçümü 618 km2’dir. Başkenti Singapur’un metropoliten alanı Singapur Adasıyla örtüştüğünden kent devleti olarak da anılır. Johor Boğazından kuzeye uzanan bir köprü yolla Malezya’ya bağlanan Singapur Adası Endonezya’nın Sumatra Adasından güneybatıdaki Malakka Boğazıyla ayrılır. 1992 tahmini nüfusu 2.792.000’dir.

Doğal yapı.

Singapur Adasının yaklaşık üçte ikisi deniz düzeyinden yüksekliği en fazla 15 m olan hafif engebeli topraklardan oluşur. Adanın en yüksek noktası Timah Doruğudur (177 m). Sismik açıdan fazla etkin olmayan bir bölgede yer alan Singapur’un güneybatısında Sumatra ve Cava adalarını içine alan etkin yanardağ kuşağı uzanır.

Adada en uzunu Seletar Irmağı (yaklaşık 16 km) olmak üzere çok sayıda ırmak vardır. Yıllık ortalama yağış miktarının 2.500 mm olmasına karşın Singapur su gereksiniminin büyük bölümünü Malezya’ dan karşılar. Ortalama sıcaklık, 25°C’yle (ocak) 27°C (temmuz) arasında değişir. Yıl boyunca sürekli yağmur yağmasına karşın, kuzeydoğu musonlarının estiği aralık-mart arasında ayda 250 mm, güney musonlarının estiği mayıs-eylül arasında da ayda 175 mm yağış düşer.

Büyük bölümü verimsiz topraklarla kaplı olan adanın yalnızca yüzde 13’ü ekilebilir niteliktedir. Bununla birlikte modern tanm yöntemlerinin kullanımıyla ekilebilir toprakların yansı, dünyanın en verimli meyve ve sebze alanlarından birine dönüştürülmüştür. Ormanlar ada topraklannın yaklaşık yüzde 5’ini kaplar. Adada granit dışında maden yoktur.

Nüfus

Nüfusun yüzde 76’sını Çinliler, geri kalamnı da Malaylar ve Hintliler oluşturur. Resmî diller İngilizce ve Mandarin Çincesi ile Malay ve Tamil dilleridir. Çinlilerin yüzde 70’inden fazlası Konfüçyüsçü, Budacı ya da Taocudur. Hintlilerin bir bölümüyle Malaylar Müslüman, halkın geri kalanıysa Hıristiyan ya da Hindudur.

Nüfus yoğunluğu (1992) kilometrekarede 4,5 kişidir. 1991 verilerine göre doğal nüfus artış hızı binde 12,6’dır. 1960’larda doğum kontrol yöntemlerinin yaygınlaşmasıyla doğum oranı önemli bir düşüş göstermiş, bulaşıcı hastalıkların önü alınınca, ölüm oranı da düşmeye başlamıştır.

Ekonomi

Singapur’da büyük ölçüde dış ticarete dayanan bir piyasa ekonomisi yürürlüktedir. 1990 verilerine göre gayri safi milli hasıla (GSMH) 33,5 milyon ABD Dolan, kişi başına düşen milli gelir ise 12.310 ABD Doları olmuştur.
Toplam işgücünün yüzde 0,3’ü (1991) GSMH içindeki payı yaklaşık yüzde 0,3 olan tanm sektöründe çalışır. Karma tanm yapılan adada başta sebze olmak üzere çeşitli tanm ürünleri yetiştirilir; kümes hayvanları ve domuz beslenir. Tanmsal üretim iç gereksinimi karşılayamadığından gıda maddelerinin büyük bölümü ithal edilir.
Hammadde halinde mineral ithal eden Singapur petrol antma tesisleriyle Asya’nın önde gelen ülkeleri arasında yer alır. Aynca
denizde petrol arayan ülkeler için gerekli denizcilik araçlannı üretir. Adada kalay ergitme atölyeleri de vardır.

İmalat sanayisinin GSMH içindeki payı (1991) yüzde 28,6’dır. Jurong’daki sanayi kompleksinde kumaş, kontrplak, mobilya, tuğla, çimento kimyasal madde, plastik eşya, çelik çubuk ve boru üretilir, gemi inşa edilir. Sanayi ürünlerinin çoğu ihraç edilir. 1990’da yaklaşık 15,6 milyar kW-sa olan elektrik üretiminin tümü ithal petrolden sağlanır. Singapur, kişi başına düşen elektrik tüketimi açısından Güneydoğu Asya ülkeleri arasında birinci sırada yer alır.

Singapur İngiliz Uluslar Topluluğu’na ve Güneydoğu Asya Uluslar Birliği’ne (ASEAN) üyedir. Ticaret yaptığı ülkelerin başında Japonya, ABD ve Malezya gelir. Singapur imalat sanayisinde kullanılacak hammaddeleri ithal eder ve dışarıya işlenmemiş kauçuk ve elektrikli araçlar ile dokuma ürünleri satar.

Yönetsel ve toplumsal koşullar

Singapur arlamenter sistemle yönetilen çok partili ir cumhuriyettir. Bununla birlikte ülkeyi 1959’dan bu yana Halk Eylem Partisi (PAP) yönetmektedir. Yasama organı 87 üyeli, tek meclisli parlamentodan oluşur. Parlamento üyelerinin altısı atamayla, geri kalanı seçimle işbaşına gelir. Seçimler beş yılda bir yapılır ve oy vermek zorunludur. Cumhurbaşkanı dört yılda bir parlamento tarafından seçilir.

Singapur, İngiltere, Avustralya, Yeni Zelanda ve Malezya’yla birlikte Beşli Savunma Planı olarak bilinen bölgesel güvenlik örgütüne üyedir. Bu anlaşma uyarınca İngiliz Uluslar Topluluğu Singapur’da asker bulundurur.
Sosyal sigorta sistemi yaralanma, yaşlılık, hastalık ve ölüm yardımı gibi hizmetleri kapsar. Sağhk hizmetleri gelişmiş ülkelerle
karşılaştırılabilecek kadar iyidir. Ortalama ömür (1988) erkeklerde 70,3 yıl, kadınlarda ise 75,8 yıldır. Çocuk ölüm oranı (1990) binde 6,7’air. Bulaşıcı hastalıklar yok denecek kadar azalmıştır. İlköğretim parasızdır. Ülkede Malay ve Tamil dilleriyle Çince ve İngilizce eğitim veren okullar vardır.

İlköğretim zorunlu olmamakla birlikte, ilkokul yaşındaki çocukların yüzde 70’i pkula gider. Ortaokula gitmek isteyenler İngilizce ve Çince sınavları geçmek zorundadır. Ülkedeki başlıca yükseköğretim kurumu 1980’de kurulan Singapur Ulusal Üniversitesi’dir.

Kültürel yaşam

Singapur kültürü Çin, Hindistan, Endonezya ve Batı kültürlerinin etkisindedir. Ülkede geleneksel Çin ve Hint müziğini, resmini ve tiyatrosunu yaşatmaya çalışan amatör ve profesyonel topluluklar vardır. Ülkenin en büyük kültür kuruluşlarından biri olan Singapur Bilim Merkezi, Güneydoğu Asya’daki tek bilim müzesidir. Merkez, çeşitli sergiler ve konferansların yanı sıra araştırma olanakları da sunar.

Tarih

Malay efsanelerine göre Singapur Adasındaki ilk yerleşmeyi, Şrivicaya Impa- ratorluğu’nun başkenti Palembong’dan gelen Prens Sang Nila Utama kurmuştur. Tumasik adıyla bilinen bu yerleşme, 14. yüzyıla değin Şrivicaya İmparatorluğu’na bağlı kaldı. Daha sonra, önce merkezi Cava Adasında bulunan Macapahit İmparatorluğu’na, ardından Siyam’daki (bugün Sri Lanka) Ayutthaya Kralhğı’na bağlandı. Bölgeye 16. yüzyılda Portekizliler, 17. yüzyılda da Felemenkliler egemen oldu. İngiliz Doğu Hindistan Kumpanyasından Sir Thomas Stamford Raffles 1819’da Johor sultanıyla bir anlaşma imzalayarak Singapur limanında bir yerleşme kurdu. Burası daha sonra İngiliz sömürgeciliğinin Güneydoğu Asya’daki merkezi durumuna geldi.

Singapur 1867’de, Singapur, Penang, Malakka ve Labuan’dan oluşan, İngiltere’ye bağlı Boğaz Kolonileri’nin yönetim merkezi oldu. II. Dünya Savaşı sırasında Singapur’u işgal eden Japonlar, kenti 1945’te İngiltere’ye geri verdiler. Boğaz Kolonileri 1946’da dağıtıldı ve Singapur ayn bir sömürge durumuna geldi. 1959’da içişlerinde bağımsızlık kazandı. 1963’te Malezya’nın bir parçası oldu, 9 Ağustos 1965’te de bağımsızlığını kazandı. Ingilizler 1971’de askerlerini çektiler. Bağımsızlıktan sonra ülkenin ilk başbakanı olarak göreve başlayan Lee Kuan Ye w yaklaşık 30 yıl boyunca ülkenin iç ve dış politikasına yön verdi. Kasım 1990’da istila eden Lee Kuan Yew’in yerine Goh Chok Tong geçti.