Seramik
MsXLabs.Org & Morpa Genel Kültür Ansiklopedisi

Kilden yapılmış çini, tabak, kâse, fincan, vazo, testi ve levha gibi şeylerin genel adı. Güzel sanatların bir koludur. Seramiğin hammaddesi kildir. Killer volkanik kütlelerin çeşitli doğa olayları sonucu ayrışarak, suların etkisiyle sürüklenip belirli yerlerde birikmesinden oluşur. Saf olanları beyazdır. Kaolin saf bir kil çeşididir.

Killere istenilen biçim verilebilir. En iyi cinsleri açık kurşunî, mavimtırak ve sarımtırak renkte olanlarıdır. Pişince renklerini kaybetmezler, ateşe dayanıklıdırlar. Kurutulmuş kil %20-40 oranında su ile karıştırılınca koyu bir hamur oluşur. Bu hamura istenilen biçim verilerek kurutulur. Havada kuruyan hamurun hacmi biraz küçülür buna "kuruma eksilmesi" denir. Fırında pişirilen seramik hamurlarında da küçülme görülür, buna "pişme eksilmesi" denir. Bu küçülmeler %25 oranındadır. Killere biçim verilirken hacimleri biraz büyük tutulur. Hamurların kurumaya bırakılmasıyla oluşan bu eksilmeler ve küçülmeler ayrıca yapılan eşyaların çatlayıp kırılmasına da neden olabilir. Bunları önlemek için kilden yapılan hamura, feldispat, kum, tebeşir, grafit, kuvars gibi maddeler katılır. Seramik eşya, kullanılan toprağın cinsine ve yapılışına göre üçe ayrılır: Pişmiş toprak eşya (çanak, çömlek, vazo, testi vb.); çini ve porselen. Seramik eşyalar, killerin işlenmesi bakımından da gözenekli ve gözeneksiz olmak üzere ikiye ayrılır. Gözenekli seramikle çanak-çömlek gibi eşyalar yapılır. Sıvıları, yağları geçirmemesi için, kurşunlu sırla kaplanır. Gözeneksiz seramik, çinilerle porselen eşya yapımında kullanılır. Çiniler, ikinci bir pişirmeyle, porselen eşyalar ise pişirildikten sonra sırlanır.

Seramik Genel Tanımıyla;

Organik olmayan (inorganik) malzemelerin oluşturduğu bileşimlerin, çeşitli yöntemler ile şekil verildikten sonra sırlanarak veya sırlanmayarak sıcaklık ile pişirilerek sertleştirilip dayanıklılık kazandırılması bilim ve teknolojisidir.
Günümüzde teknoloji seramiklerinin üretim süreçleri klasik tanımdan oldukça farklılık gösterir.
Teknoloji seramikleri spesifik (kimyasal, mekaniksel ve fiziksel) özelliklerin geliştirilmesi amaçlı süreçleri içerir.
Her iki üretimde de pişirim esastır.

Seramik Teknik Tanımıyla;

Seramik bir veya birden fazla metalin, metal olmayan element ile birleşmesi ve sinterlenmesi sonucu oluşan inorganik bileşiktir. Genellikle kayaların dış etkiler altında parçalanması ile oluşan kil, kaolen ve benzeri maddelerin yüksek sıcaklıkta pişirilmesi ile meydana gelirler. Bu açıdan halk arasında pişmiş toprak esaslı malzeme olarak bilinir. Örneğin, cam, tuğla, kiremit, taş, beton, çimento, aşındırıcı tozlar porselen ve refrakter malzemeler bu gruba girer. Kil belirli bir üretim sürecini geçirdikten sonra, sert ve deforme olmayan, bazı özel etkenler dışında hiçbir dış etkiden kolayca etkilenmeyen bir malzeme haline gelir. Seramik malzeme üretiminde, kil hamuruna belirli maddeler katarak, değişik şekillendirme yöntemleriyle, kullanılan hamurun bünyesine uygun bir pişirme ile, seramik malzemeye istenilen niteliği kazandırma imkanı vardır. Bileşiminde değişik türde silikatlar, alüminatlar, su ve bir miktar metal oksitler ile alkali ve toprak alkali bileşikler bulunan bir malzemedir. Bazı seramiklerde iyonsal, kısmen kovalent bağ bulunabilir. Bazıları amorf, bazıları da kristal yapılıdırlar. Çok sert ve gevrektirler. Ergime sıcaklıkları yüksek (silis 1750ºC'de alüminat 2050ºC'de ergir), ısı ve elektriksel yönden yalıtkandırlar. Silise %6 alüminat katılırsa ergime sıcaklığı 1550ºC'e düşer. Demir oksit ve alkali bileşikler ergime sıcaklığını daha da azaltarak 900ºC’ye kadar düşürebilir.