Ebu Said Bahadır
Ziyaretçi
Vikipedi, özgür ansiklopedi
Ebu Said Bahadır (d. 2 Haziran 1305 - ö. 1 Aralık 1335), İlhanlı Devleti'nin 9. hükümdarıydı (1316-1335).
Yaşamı
1306'da daha bebekken Moğollar ona kahraman anlamına gelen Bahadır unvanını verdiler. Bu unvan ona tekrar, 1322'de, hâlâ Olcaytu'nın velahtı iken, Altın Ordu ordusunu yenip Rinçin Keraitinin isyanını bastırmasından dolayı verildi. Ebu Sait, 1323'te Memluklarla anlaşma imzalayarak Suriye savaşını sona erdirdi.Ebu Said tahta çıktığında 12 yaşındaydı ve iktidar başkumandan Emir Çoban'ın elindeydi. Hükümdarlığının başlarında, Emir Çoban'ın entrikaları sonucu âlim ve vezir Fazullah Reşîdüddîn'in kafasını kestirdi. Ebu Said'ın kızkardeşi Sati Beg ile evli olan Emir Çoban, böylece ülkenin en nüfuzlu kişisi haline geldi. 1325'te Çoban, Altın Ordu hanı Muhammed Uzbek komutasında bir orduyu daha yendi ve onların topraklarını istila etti.
Ebu Said, Çoban'ın kızı Bağdat Hatun'a âşık oldu. Bağdat Hatun, nüfuzlu biri olan Hasan Buzurg'la evliydi. Ebu Said, Hasan Buzurg'a boşanmaya zorladı ve Bağdat Hatun'la kendisi evlendi.Çoban ve oğulları devlet hazinesini istedikleri gibi harcıyorlardı. Ebu Said'in Bağdat Hatun'la evlenmesine Çoban'ın karşı çıkması da ilişkilerini bozmuştu. 1326'da Çoban ve oğulları, saldırmaya hazırlanan Çağataylara karşı bir sefere çıkıp oğullarından bir tek Demask Kaca'yı sarayda bırakınca Ebu Said bu fırsattan yararlandı. Ağustos 1327'de Ebu Said, Ulcaytu'nun cariyelerinden biriyle ilişkilerini bahane ederek Demask Kaca'yı öldürttü. Daha sonra Ebu Said, Çoban ve oğullarına karşı bir kampanya başlattı. Ordusu tarafından terkedilince Çoban kaçmak zorunda kaldı. Ebu Said, Çoban'ın yanına sığınmış olduğu Herat valisine emir yollayarak Çoban'ı öldürttü. Bu arada Memluklar'a sığınan Çoban'ın oğulu Timurtaş da, Ebu Said'in talebi üzerine Memluk sultanı Sultan El Nasır Muhammed tarafından öldürtüldü.Ancak, Ebu Said bir varis birakmadan veya halef seçmeden 1335'te öldü. Toluy Han'ın hanedanından Arpe Keun yönetimi ele geçirdi. Arpe, Bağdat Hatun'un Ebu Said'i öldürtmüş olduğunu iddia ederek onu idam ettirdi.
Ebu Said'in ölümünü izleyen yıllarda İlhanlı devleti, güçlü ailelerin (Çobanîler, Celayirîler) birbirleriyle mücadeleleri ve Sarbâdârlar gibi dinî-siyasi oluşumların faaliyetleri ile zayıfladı. İlhanlı devleti bütünlüğünü kaybetti, Moğollar, Türkler ve Persler tarafından yönetilen küçük krallıklara parçalandı. Seyyah İbni Battuta, İran'a ikinci gelişinde, 20 yıl önce o kadar muazzam olan bir diyarın bu kadar hızlı erimesine hayret etmiştir.
Sponsorlu Bağlantılar
Yaşamı
1306'da daha bebekken Moğollar ona kahraman anlamına gelen Bahadır unvanını verdiler. Bu unvan ona tekrar, 1322'de, hâlâ Olcaytu'nın velahtı iken, Altın Ordu ordusunu yenip Rinçin Keraitinin isyanını bastırmasından dolayı verildi. Ebu Sait, 1323'te Memluklarla anlaşma imzalayarak Suriye savaşını sona erdirdi.Ebu Said tahta çıktığında 12 yaşındaydı ve iktidar başkumandan Emir Çoban'ın elindeydi. Hükümdarlığının başlarında, Emir Çoban'ın entrikaları sonucu âlim ve vezir Fazullah Reşîdüddîn'in kafasını kestirdi. Ebu Said'ın kızkardeşi Sati Beg ile evli olan Emir Çoban, böylece ülkenin en nüfuzlu kişisi haline geldi. 1325'te Çoban, Altın Ordu hanı Muhammed Uzbek komutasında bir orduyu daha yendi ve onların topraklarını istila etti.
Ebu Said, Çoban'ın kızı Bağdat Hatun'a âşık oldu. Bağdat Hatun, nüfuzlu biri olan Hasan Buzurg'la evliydi. Ebu Said, Hasan Buzurg'a boşanmaya zorladı ve Bağdat Hatun'la kendisi evlendi.Çoban ve oğulları devlet hazinesini istedikleri gibi harcıyorlardı. Ebu Said'in Bağdat Hatun'la evlenmesine Çoban'ın karşı çıkması da ilişkilerini bozmuştu. 1326'da Çoban ve oğulları, saldırmaya hazırlanan Çağataylara karşı bir sefere çıkıp oğullarından bir tek Demask Kaca'yı sarayda bırakınca Ebu Said bu fırsattan yararlandı. Ağustos 1327'de Ebu Said, Ulcaytu'nun cariyelerinden biriyle ilişkilerini bahane ederek Demask Kaca'yı öldürttü. Daha sonra Ebu Said, Çoban ve oğullarına karşı bir kampanya başlattı. Ordusu tarafından terkedilince Çoban kaçmak zorunda kaldı. Ebu Said, Çoban'ın yanına sığınmış olduğu Herat valisine emir yollayarak Çoban'ı öldürttü. Bu arada Memluklar'a sığınan Çoban'ın oğulu Timurtaş da, Ebu Said'in talebi üzerine Memluk sultanı Sultan El Nasır Muhammed tarafından öldürtüldü.Ancak, Ebu Said bir varis birakmadan veya halef seçmeden 1335'te öldü. Toluy Han'ın hanedanından Arpe Keun yönetimi ele geçirdi. Arpe, Bağdat Hatun'un Ebu Said'i öldürtmüş olduğunu iddia ederek onu idam ettirdi.
Ebu Said'in ölümünü izleyen yıllarda İlhanlı devleti, güçlü ailelerin (Çobanîler, Celayirîler) birbirleriyle mücadeleleri ve Sarbâdârlar gibi dinî-siyasi oluşumların faaliyetleri ile zayıfladı. İlhanlı devleti bütünlüğünü kaybetti, Moğollar, Türkler ve Persler tarafından yönetilen küçük krallıklara parçalandı. Seyyah İbni Battuta, İran'a ikinci gelişinde, 20 yıl önce o kadar muazzam olan bir diyarın bu kadar hızlı erimesine hayret etmiştir.
Biyografi Konusu: Ebu Said Bahadır nereli hayatı kimdir.
