Dişi organ nedir?

Dişi organ: Yumurtalık, dişicik borusu ve tepecik olmak üzere üç kısımdan oluşur. Yumurtalıkta çok sayıda dişi üreme hücresi (yumurta) bulunur. Dişicik borusu, tepeciği yumurtalığa bağlayan dar kısımdır. Tepecikte çiçek tozlarının yapışmasını sağlayan yapışkan bir sıvı bulunur.
Erkek ve dişi organı bir arada bulunduran bitkilere “bir evcikli” , erkek ve dişi organları ayrı bulunduran bitkilere de “iki evcikli” bitki denir. Meşe, mısır, çam, kestane ve fındık bir evcikli, söğüt, antep fıstığı, kenevir ve kavak iki evcikli bitkilerdir.

dişi ürüme sistemi ve özellikleri

ÜREME ORGANLARI ( ÜREME SİSTEMİ )

Eşeyli üreme yapan vanlıların çoğu erkek ve dişi olmak üzere iki farklı cinsiyete sahiptir.Bu cinslerin herbiri eşeyli üremeyi gerçekleştirmek üzere gamet denilen özel üreme hücreleri vardır.Erkek üreme hücresi (sperm) dişi üreme hücresiyle (yumurta veya oosfer) birleşerek (döllenerek) zigot denilen döllenmiş yumurtayı oluşturur. Zigotun oltşmasıyla da eşeyli üreme yapılmış olur. Oluşan yeni döllerle,soyun (neslin) devanlılığı sağlanarak, kalıtsal miras korunur.
Zigot ve zigottan oluşan vücüt hücreleri diploittir. (2n kromozomlu). Bu nedenle,zigotu oluşturacak sperm ve yumurtanın her birinin monoploit ( n kromozomlu )olması gerekir.İnsanın zigotu ile vücüt hücreleri 2n=46 kromozomludur.Diger canlılar gibi insanda da kromozom sayısı türe ait önemli özelliklerindedir. Bu özelligin korunması için,insan kametlerinin kromozom sayısını n=23 olması gerekir.
Monoploit kromozomlu spermle ve yumurtanın oluşturuldugu bezler gonadlardır.Özel olarak erkek konatı tetis (= erbezi ),dişi konada ovaryum (yumuttalık) denir. Belli olgunluga erişen insanların erbezleri ve yumurtalıklarında mayoz bölünme ile n kromozomlu gametler oluşturulur.



Gametlerin birleşmesiyle tekrar 2n kromozomlu zigot oluşturularak,kromozom sayısı korunmuş olur. Erkek ve kadınlarda üreme hücrelerinin oluşturuldugu bezler,geçtikleri yollar çiftleşmeyi ,döllenmeyi ve döllenen hücrelerin gelişmesini saglayan özel organlar yardımcı iç salgılar bulunur. Bunların tümüne üreme sistemi denir.

Erkek ve kadın vücüdunda yapı olarak en önemli fark,üreme sistemiyle,üreme sisteminin etkiledigi organlarda görülür. Bu farklılık nedeniyle dış ve iç üreme organları, erkek ve kadınlarda ayrı ayrı incelenir.

A. ERKEK ÜREME ORGANLARI :

TESTİSLER (ERBEZLERİ ) :Testisler,spermleri meydana getiren bir çift bezdir. Doğumdan önce karın boşluğunda bulunurlar. Doğum sırasında karnın alt tarafındaki testis torbalarına (skrotum) inerler. Böylece,spermlerin oluşmasına engel olan vücut sıcaklığından daha güşük bir sıcaklık ortamı sağlanmış olur.

Testisler, erkek çocuğun buluğ çağının (12-15 yaşları arasında) başlamasıyla birlikte faaliyete geçerler. Bir yandan erkeklik hormonlarını üreten testisler, bir yandan da sperm üretmeye başlarlar. Sperm üretimi , testisler içindaki (sper üretme kanallarında) yapılır.
Kanallardaki sperm ana hücreleri (diploit) mayoz bölünme ile spermleri (monoploit) oluştururlar. Spermler,sperm üretme kanallarından epididimis denilen kanala gelirler. Burada olgunlaşıp bir süre kaldıktan sonra sperm iletme kanalına geçerler. Sperm üretme kanalları (semifer tüpler) arasında, eşey hormanlarını salgılayan özel hücreler vardır.
Testislerde mayoz bölünme ile (spermatogenez) oluşan milyonlarca spermin her biri, baş, boyun, gövde ve kamçı olmak üzere dört kısımdan oluşur. Baş kısmında babanın genlerini taşıyan çekirdek ve dölleme yaparken yumurtanın zarını delecek salgı yapan akrozom bulunur. Boyunda, kamçı oluşumunu sağlayan sentrozom vardır. Gövde de, sperme enerji üreten mitokondriler yerleşmiştir. Kamçı, spermin meni sıvısı içinde yüzmesini saglar.
Sperm iletme kanalları, her bir testisten çıkıp, sonradan birleşen kanallardır. Testislerde oluşan spermler,epididimiste olgunlaştıktan sonra sperm kanallarına gelir. Sperm kanalların da bir sürü depolanan spermler, yardımcı bezleri salgılarıyla karıştıktan sonra sperm kanalının da baglı oldugu idrar kanalından penisle atılırlar.
Erkek üreme sisteminde yardımcı bezler,proztat bezi, semen (er suyu ) kesecikleri ve kovper bezleridir. Bu bezler ; spermlerin rahat hareketini saglamak üzere akıcı, kaygan besleyici ve dışarı atılmalarını kolaylaştıran sıvılar (meni sıvısı) salgılarlar. Penis (kamış),erkeklerin çiftleşme organıdır. Süngerimsi bir dokudan oluşur.
B. DİŞİ ÜREME ORGANLARI :

Dişi üreme organları ; yumurtalıklar yumurta kanalları, döl yatagı ve vaginadan oluşur.
Yumurtalıklar (ovaryumlar) :Yumurtalıklar erkekteki testislerin karşılığıdır.Yani, mayoz bölünme ( oogenez) yapılarak, yaklaşık, ayda, bir yumurta hücresi üreten ve dişilik hormonlarını salgılayan bezlerdır.
Yumırtalıklar karın boşlugunun iki alt yanına asılı bulunan bir çift bezdir. İçlerine folikül denilen binlerce kesim bulunur. Yumurta hücresini,folikül keseleri oluşturur. Üreme yeteneği de folüküllerde yumurta oluşmasıyla yani ergenlikle ( 12-13 yaşlarda ) başlar. yumurta yapma yeteneği kadınlarda 45-50 yaşları dolayında sona erer. Bu duruna menopoz denir.

Yumurta kanalları (fallopi tüpleri) : Yumurta kanalları, yumurtalıklara bakan serbest uçları huni gibi ve çevresi büsküllü kanallardır. Diğer uçları dar ve döl yatagına bağlıdır. Yumurtalıkta oluşan yumurtanın,yumurtalıktan alınarak döl yatagına iletilmesini sağlar. Döllenme yumurta kanalında olur.
Dölyatağı (uterus,rahim)ölyatağı,yumurta kanalında döllenme yumurtanın yerleşip geliştiği karın boşluğunun altında, armut şeklinde bir organdır.üst kısmından yumurta kanallarına bağlıdır.Alt kısmın vagine yoluyla dışarıya açılır.Kalın,düz kaslardan yapılmıştır.İçinde bol kan damarı bulunur.Uterus iç duvarı mukus denilen sıvı salgılayan zarla kaplı ve sünger gibidir.Çeperlerindeki kaslar,hamilelik süresince genişleyerek dölyatagının büyümesini saglar.Doğum sırasında da ritmik kasılmalarla bebeğin dışarı atılmasında etkilidir.
Vağina(döl yolu):Vagina, uterusun alt ucundan dışarıya uzanan çiftleşme borusudur.Dogumda,bebeğin dölyatagından dışarı çıkması ve ay hali sırasındaki döllenmemiş yumurta ile bir miktar kanın atılması vagine ile olur.Vaginenin uzunluğu 8-10cm .kadardır. Esneyerek uzayıp genişleyebilir.
Kadınlarda ,buluğ çagından sonra başlayan 28-32günlük dönemler halinde tekrarlanan üreme devresine ‘menstruasyan devri’ (mestruasyon periyodu)denir.menstruasyon devri,dört evreden incelenir:

1.Folikül Evresi:Kadının ,her ay bir yumurtalığı faaliyete diğeri , dinlenme halindedir.Faaliyet halindeki yumurtalığı foliküllerinde,dişi eşiye ana hücrelerinden , olgunlaşmamış yumurtalar oluşur bunlardan birisi (nadiren birkaçı)olgunlaşarak yumurtaya dönüşür. Bu olay 10-14 günde olur.Bu arada polikullar östrongen hormonu salgılayan ,döl yatagının (rahmin)gelişip ,süngersi bir yapı kazanmasını sağlar.
2.Ovulasyon Evresi :İçinde yumurta olgunlaşmış olan folikülün yırtılarak, Yumurtanın dışarı bırakılmasına ovulasyon ( yumurta bırakımı), ovulasyonun gerçekleştigi evrede ovulasyon evresi denir. Ovulasyon, menstruasyon devrinin tam ortasındaki günde olur. Ovulasyonla bırkılan yumurta, yumurta kanalına geçerek ilerler. Bundan sonraki birkaçgün içinde döllenebilir.
3.Korpuz-luteum (sarı cısım evresi): Yırtılan foleküller degişerek sarı renkli bir yapıya dönüşür. Buna korpuz lüteum, Bu degişimin olduğu evreyede kopuz-luteum evresi denir.10-14 gün sürer. Bu evrede tekrar yumurta oluşmaz.

korpuz-luteum, propgesteron hormonu salgılamaya başlar. Az miktarda öztrogen salgılar. Bu hormonlar sayesinde döl yatagı gelişmeye devam eder. Yumurta, yumurta kanalında döllenirse oluşan zigot döl yatagına yerleşerek hamilelik başlamış olur. Bu evrede doguma kadar sürer.
4.Menseteruasyon evresi : Yumurta,yumurta kanalındayken döllenmezse korpuz luteon bozulur ve prokezteron azalır. Prokezteron azalınca,döl yatagının iç kısmı parçalanır. Böylece dçllenmemiş yumurta, parçalanmış dokular, bir miktar kanla birlikte vaginadan atılır. 3-5 gün kadar süren bu olaya menstruasyon (=ay hali,regl hali veya aybaşı kanaması ) denir.

, Menstruasyondan sonra yeniden folekül evresi başlayarak,aynı olaylar tekrarlanır. Hamile bayanlarda da dogumdan sonrada yeniden başlar.
Bu içerik internet kaynaklarından yararlanılarak sitemize eklenilmiştir.





ÜREME ORGANLARI ( ÜREME SİSTEMİ )

bilmiyoruzz

neyi bilmiyorsunuz konu altında mesajınız olduğuna göre sanırım sorunuz;
Dişi organ: Yumurtalık, dişicik borusu ve tepecik olmak üzere üç kısımdan oluşur. Yumurtalıkta çok sayıda dişi üreme hücresi (yumurta) bulunur. Dişicik borusu, tepeciği yumurtalığa bağlayan dar kısımdır. Tepecikte çiçek tozlarının yapışmasını sağlayan yapışkan bir sıvı bulunur.
Erkek ve dişi organı bir arada bulunduran bitkilere “bir evcikli” , erkek ve dişi organları ayrı bulunduran bitkilere de “iki evcikli” bitki denir. Meşe, mısır, çam, kestane ve fındık bir evcikli, söğüt, antep fıstığı, kenevir ve kavak iki evcikli bitkilerdir.

dişi organ kısaca dişi üreme hücrelerinin bulunduğu yerdir.Çiçekli bitkilerin orta kısmında bulunur ve döllenme için çok önemlidir.

organeller neyi oluşturur bugun 11inci ayın 3ü bu ödev 8ine gidecek nolru bakın suna

Sitoplazmada bulunan herbiri belli bir iş yapmak üzere özelleşmiş,küçük yapılara organel denir.
ORGANELLER
Zarsız organeller
-Ribozom
-Sentrozom

Tek zarlı organeller
-Endoplazmik retikulum(ER)
-Golgi cisimciği(aygıtı)
-Lizozom
-Koful

Çift zarlı organeller
-Mitokondri
-Kloroplast

RİBOZOM

Endoplazmik retikulum,çekirdek zarı veya sitoplazmada serbest olarak bulunur.
Hücrede protein sentezlemekle Görevlidir.Protein sentezi yüksek olan Hücrelerde Sayıları daha fazladır.

ENDOPLAZMİK RETİKULUM(ER)

Hücre zarı ile çekirdek zarı arasında bulunan kıvrımlı kanalcıklardır.Hücreyi bir ağ gibi sarmıştır.
Hücre içi madde iletimini yapmakla görevlidir.
Ribozom organeli Bazen ER üzerinde bulunur.Bu şekildeki yapılara Granüllü ER adı verilir.

SENTROZOM

Çubuk demeti görünümündeki sentrozomlar,Çekirdeğe yakın bölgelerde bulnurlar.
Hücre bölünmesinde iğ ipliklerini oluşturarak kromozomların kutuplara doğru hareketini sağlarlar.Sadece hayvan hücrelerinde bulunurlar.

MİTOKONDRİ

Çift zarlı ve hücre içinde solunumla görevli bir organeldir.Mitokondri,hücre ****bolizması için gerekli enerjiyi üretir.
Enerji ihtiyacını çok olduğu yerlerde (Kaslar,bacaklar gibi) sayıca daha fazla bulunurlar.

GOLGİ AYGITI(CİSİMCİĞİ)

Üst üste yığılmış bir torba görünümdedir.
Hücrede paketleme ve salgı görevi yapar.Ter bezi,tükürük bezi,süt bezi gibi Hücrelerde sayıları daha fazladır.

LİZOZOM

Sindirim enzimleri bulundurur.Hücre içi sindirimde görevlidir.Büyük moleküllü besinlerin sindirilmesi ve yaşlanmış,görev yapamaz durumdaki Parçalanıp yok edilmesi Lizozomların görevidir.
Midede sayıca fazla bulunurlar.

KOFUL

Tek zarlı,içi dolu Kimyasal maddelerin,Besinlerin ve besin artıklarının Depolandığı organeldir.
Tek hücreli canlılarda Fala suyun dışarı atılmasını sağlayan Kontraktil kofullar bulunur.
Hayvan hücrelerinin kofulları,Bitki hücrelerinin kofullarından daha küçüktür.Yaşlanmış hücrelerde ise Büyük kofullar bulunur.

KLOROPLAST

Bitkiye yeşil rengi veren organel olup Fotosentezde görev alır.Yeşil yapraklı bitkiler kloroplast sayesinde Ortamdan karbondioksiti ve suyu alıp Güneş ışığı altında kendilerine besin üretirler ve bu esnada ortama oksijen gazıda vermi olurlar.Canlılarda bu oksijeni solunumda kullanıp ortama karbondioksit gazı verirler.