Arama

Ses düşmesini örnek vererek açıklar mısınız?

En İyi Cevap Var Güncelleme: 16 Kasım 2014 Gösterim: 59.375 Cevap: 41
HayalPriest - avatarı
HayalPriest
Ziyaretçi
24 Aralık 2008       Mesaj #1
HayalPriest - avatarı
Ziyaretçi
merhaba 9. sınıfım ses düşmesi ve örnekleri gerekli ünlü düşmesi ünsüz düşmesi vs. yardım ederseniz sevinirimMsn Tongue
EN İYİ CEVABI _KleopatrA_ verdi
SES DÜŞMESİ
Sözcüğün aslında bulunduğu halde, ek geldiğinde bazı sesler düşebilir. Bu düşme hem ünlülerde hem ünsüzlerde görülür.

Sponsorlu Bağlantılar
Ünlü Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan bir ünlünün düşmesidir.
Örnek: “Yapraklar daha şimdiden sarardı.” cümlesinde sözcüğün aslı “sarı”dır; “-ar-” eki geldiğinde sözcüğün sonundaki “ı” düşmüştür.

Ünlü düşmesinin en yaygın kullanımı ise “Hece düşmesi” adıyla anılan kuraldır. Buna göre, sözcüğün son hecesinde bulunan dar ünlüler, ünlüyle başlayan bir ek sözcüğe eklendiğinde düşer. Bu özellik bazı organ isimlerinde, Arapçadan dilimize geçen bazı sözcüklerde, bazı Türkçe fiillerde görülür.
sabır - ı > sabrı
akıl - ı > aklı
burun - u > burnu
gönül - üm > gönlüm

Örneğin; “Kahvaltıya hazırlanın.” cümlesinde altı çizili söz “kahve altı” sözlerinin birleşmesinden oluşmuş, bu sırada “kahve” sözündeki “e” düşmüştür.

Ünsüz Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan ünsüzün, ek geldiğinde düşmesidir.
küçük - cük > küçücük
büyük - cek > büyücek örneklerinde sözcüklerin sonlarında bulunan “k” ünsüzlerinin düştüğü görülüyor.


Alıntı
Misafir adlı kullanıcıdan alıntı

çok saol ama bana bi tane ünsüz düşmesi ile ilgili örnek bulsan1-2 tane daha sevinirim


Ünsüz düşmesi

Vikipedi, özgür ansiklopedi

Git ve: kullan, ara
Bazı sözcükler ek alırken kök ve gövde ek ile birleşmez. Bu esnada kök veya gövdeden bir ünsüz düşer. Bu olaya "ünsüz düşmesi" denir.
Örnek:
  • küçük + cük → küçücük (k harfi düştü.)
  • ufak + cık → ufacık →Et-,ol- yardımcı fiilleriyle birleşen birleşik kelimelerde de ünlü düşmesi olabilir:
Sabır-et→sabret, şükür-et→şükret, kayıp-ol→kaybol, emir-et→emret, kahır-ol→kahrol-, hapis-et→hapset-..
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
24 Aralık 2008       Mesaj #2
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
SES DÜŞMESİ
Sözcüğün aslında bulunduğu halde, ek geldiğinde bazı sesler düşebilir. Bu düşme hem ünlülerde hem ünsüzlerde görülür.

Sponsorlu Bağlantılar
Ünlü Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan bir ünlünün düşmesidir.
Örnek: “Yapraklar daha şimdiden sarardı.” cümlesinde sözcüğün aslı “sarı”dır; “-ar-” eki geldiğinde sözcüğün sonundaki “ı” düşmüştür.

Ünlü düşmesinin en yaygın kullanımı ise “Hece düşmesi” adıyla anılan kuraldır. Buna göre, sözcüğün son hecesinde bulunan dar ünlüler, ünlüyle başlayan bir ek sözcüğe eklendiğinde düşer. Bu özellik bazı organ isimlerinde, Arapçadan dilimize geçen bazı sözcüklerde, bazı Türkçe fiillerde görülür.
sabır - ı > sabrı
akıl - ı > aklı
burun - u > burnu
gönül - üm > gönlüm

Örneğin; “Kahvaltıya hazırlanın.” cümlesinde altı çizili söz “kahve altı” sözlerinin birleşmesinden oluşmuş, bu sırada “kahve” sözündeki “e” düşmüştür.

Ünsüz Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan ünsüzün, ek geldiğinde düşmesidir.
küçük - cük > küçücük
büyük - cek > büyücek örneklerinde sözcüklerin sonlarında bulunan “k” ünsüzlerinin düştüğü görülüyor.

HayalPriest - avatarı
HayalPriest
Ziyaretçi
24 Aralık 2008       Mesaj #3
HayalPriest - avatarı
Ziyaretçi
hayır böyle örnekler değil çoktan seçmeli gerekli !!!Msn Disappointed
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
24 Aralık 2008       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
1. Gurbete düşmüşlerin başına çöktü damlar
Son yolcunun gömüldü son adımları
Bekçi sert bir vuruş ile kırdı kaldırımları
Mezarda ölü gibi yalnız kaldım odamda.
Yukarıdaki dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
a) Ünlü düşmesi
b) Ünsüz benzeşmesi
c) Ünsüz yumuşamasına aykırı sözcük
d) Ünsüz yumuşaması
e) Ünlü daralması

2. Aşağıdaki cümlelerin hangisinde kaynaştırma ünsüzü kullanılmamıştır?
a) Arabayı pek hızlı sürmez, dikkatli kullanırdı.
b) Şehirde geceleyin başlayan yağmur, sabaha kadar sürdü.
c) Bahçesinde rengarenk çiçekler vardı.
d) Evin yan duvarları ve balkonu kalın sarmaşıklarla örtülmüştü.
e) Elinde bir demet çiçekle odanın kapısına geldi.

3. Pencerenden bir gül attığın zaman
Işıklarla dolacak kalbimin içi
Bu dizelerde aşağıdaki ses olaylarından hangisi yoktur?
a) Ünsüz benzeşmesi
b) Ünsüz yumuşaması
c) Ulama
d) Ünsüz yumuşamasına aykırılık
e) Ünlü türemesi

4. Aşağıdakilerin hangisinde altı çizili sözcükte kaynaştırma ünsüzü yoktur?
a) Ne halden anlayan bulunur
b) Bir kere sevdaya tutulmaya gör
c) Bir de saçların düşmüş yüzüne
d) Bir meşaledir pervaneyim ona
e) Sensiz uykuyu haram bilen için

5. Vurulup tertemiz alnından uzanmış yatıyor
Bir hilal uğruna, ya Rab, ne güneşler batıyor
Bu dizelerde aşağıdakilerden hangisi yoktur?
a) Ünlü düşmesi
b) Ulama
c) Küçük ünlü uyumuna aykırı sözcük
d) Ünsüz yumuşaması
e) Ünsüz yumuşamasına aykırılık

6. Numaralı dizelerin hangisinde ünlü düşmesi yoktur?
1. Yelpaze çevrilir gibi birden dönüşleri,
2. İşveyle devriliş, saçılış, örtünüşleri,
3. Raks ortasında bir durup oynar, yürür gibi,
4. Yalnız ben duyuyordum sirenleri
5. Her kalbi dolduran güle, her senden: Ole!

a) 1 b) 2 c) 3 d) 4 e) 5

7. Sararken alnımı yokluğun tacı
Gönülden silindi neşeyle acı
Kalbe muhabbette buldum ilacı
Ben de müridinim işte Mevlana
Bu dörtlükte aşağıdakilerden hangisi yoktur?
a) Ünsüz benzeşmesi
b) Ünlü düşmesi
c) Ünsüz değişimi
d) Büyük ünlü uyumuna aykırı sözcük
e) Ünlü daralması

8. Aşağıda verilen cümlelerin hangisinde ses düşmesi yoktur?
a) Onun bağrı zaten yaralıdır.
b) O da bu akşam geliyor.
c) Hasta sabaha kadar inledi.
d) Burada oğlu onu savunmada.
e) Boğaziçi yalılarında geçti, ömrüm.

9. Aşağıdaki cümlelerde altı çizili sözcüklerin hangisi “ünsüz değişimi”ne örnek olmaz?
a) Hadi seni yemeğe götüreyim?
b) Bu havada dağa tırmanmak istiyorum.
c) Sabahları balığa çıkarlar.
d) Çocuğun ruh sağlığı bozulmuştu.
e) Böbreğinin birini ameliyatla aldılar.

10. Sönmeden yurdumun üstünde tüten en son ocak.
Dizedeki işaretli yerlerde görülen ses olayı, aşağıdakilerden hangisinde görülmez?
a) Sabahtan uğradım ben bir güzele.
b) Sarı etek giymiş gonca kısarak.
c) Deli gönül abdal olmuş.
d) Saçın çözüp benim için ağlar mısın?
e) Uçtuk Mohaç ufkunda görünmek hevesiyle.

CEVAPLAR: 1.e 2.d 3.e 4.c 5.d 6.e 7.e 8.b 9.b 10.b
HayalPriest - avatarı
HayalPriest
Ziyaretçi
24 Aralık 2008       Mesaj #5
HayalPriest - avatarı
Ziyaretçi
tşk ederm
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
23 Ekim 2009       Mesaj #6
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
ya hece düşmesine örnek bulamıyorum
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
3 Kasım 2009       Mesaj #7
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
çok saol ama bana bi tane ünsüz düşmesi ile ilgili örnek bulsan1-2 tane daha sevinirim
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
10 Kasım 2009       Mesaj #8
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
tşk ederim ama bana 60 tane lazım
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
1 Aralık 2009       Mesaj #9
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Sözcüğün aslında bulunduğu halde, ek geldiğinde bazı sesler düşebilir. Bu düşme hem ünlülerde hem ünsüzlerde görülür.


Ünlü Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan bir ünlünün düşmesidir.
Örnek: “Yapraklar daha şimdiden sarardı.” cümlesinde sözcüğün aslı “sarı”dır; “-ar-” eki geldiğinde sözcüğün sonundaki “ı” düşmüştür.
Ünlü düşmesinin en yaygın kullanımı ise “Hece düşmesi” adıyla anılan kuraldır. Buna göre, sözcüğün son hecesinde bulunan dar ünlüler, ünlüyle başlayan bir ek sözcüğe eklendiğinde düşer. Bu özellik bazı organ isimlerinde, Arapçadan dilimize geçen bazı sözcüklerde, bazı Türkçe fiillerde görülür.
sabır - ı > sabrı
akıl - ı > aklı
burun - u > burnu
gönül - üm > gönlüm

Örneğin; “Kahvaltıya hazırlanın.” cümlesinde altı çizili söz “kahve altı” sözlerinin birleşmesinden oluşmuş, bu sırada “kahve” sözündeki “e” düşmüştür.


Ünsüz Düşmesi
Sözcüğün aslında bulunan ünsüzün, ek geldiğinde düşmesidir.
küçük - cük > küçücük
büyük - cek > büyücek örneklerinde sözcüklerin sonlarında bulunan “k” ünsüzlerinin düştüğü görülüyor.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
18 Aralık 2009       Mesaj #10
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
ben buldum buyrun: bahis-bahsi oğul-oğlu geniz-genzi böyle diymi?

Benzer Konular

29 Ekim 2015 / Misafir Soru-Cevap
13 Aralık 2014 / Misafir Soru-Cevap
14 Temmuz 2011 / Misafir Soru-Cevap