Arama

Yeryüzündeki enlemlerin etkisini açıklar mısınız?

Güncelleme: 4 Mart 2010 Gösterim: 6.869 Cevap: 3
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
Ziyaretçi
3 Şubat 2009       Mesaj #1
Ziyaretçi - avatarı
Ziyaretçi
lütfen hemenlazım
Sponsorlu Bağlantılar
TEKSİLAHJ0RDAN - avatarı
TEKSİLAHJ0RDAN
Ziyaretçi
3 Şubat 2009       Mesaj #2
TEKSİLAHJ0RDAN - avatarı
Ziyaretçi
Enlemin Etkileri


Sponsorlu Bağlantılar
  • Güneş IşInlarInIn gelİş açIsI ve IşIn kaybI: Güneş ışınları ekvatora dik açılarla ve az bir ışın kaybıyla gelirler; fakat bu durum kutuplara gidildikçe tam tersi yönde bir etki gösterir.
  • Gölge Uzunluğu: Gölge uzunlukları da ekvatordan kutuplara doğru artmaktadır. Bir kişinin öğleyin gölgesi ile ikindi zamanındaki gölgesi nasıl bir değilse güneş ışınlarının geliş açısına bağlı olarak gölge uzunlukları da ekvatordan kutuplara gidildikçe farklılık göstermektedir.
  • Gece-Gündüz Sürelerİ: Ekvator üzerinde daima gece gündüz eşitliği vardır. Yani 12 saat gündüz 12 saat gece yaşanır. Ekvatordan uzaklaştıkça bu denge de bozulur. Mesela kutup dairelerinde 24 saat gündüz 24 saat gece, kutup noktalarında ise 6 ay gündüz 6 ay gece yaşanır.
  • Güneş’in Ufuk Düzleminde Ulaşabileceği Yükseklİk: Ufuk düzlemi güneşin doğarken ve batarken ki bulunduğu konuma karşılık gelmektedir. Örneğin; Güneş ekvator üzerindeki noktalarda çabuk doğup çabuk batarken bu durum kutuplarda tersi yönde olmakta ve güneşin doğarken ve batarken ufuk düzleminde kalma süresi uzun olmaktadır.
  • İklim Özellİklerİ: Enlemin iklimsel olarak birçok etkisi vardır. Bunları alt başlıklar halinde sıralarsak;
Ø Mevsimler: Ekvator ve kutuplar üzerinde tam zıt mevsimler yaşanır. Mesela Türkiye ve Rusya aynı yarım kürelerde bulunmalarına rağmen kış şartları enleme bağlı olarak Rusya’da daha sert geçmektedir.
Ø Sıcaklık Dağılımı: Sıcaklık dağılımları da enlemlere bağlı olarak değişmektedir. Örnek verecek olursak Türkiye’den yola çıkan birisi güneye gittikçe havaların sıcaklaştığını kuzeye gittikçe de havaların serinlediğini hissedecektir.
Ø Hayvan Türleri: Hayvan türleri de enlemlere göre bir dağılış sergilemektedir. Kutup ayısı görmek için kutuplara gitmek gerekirken papağan görmek için ise sıcak enlemlere doğru hareket etmek gerekmektedir. Hayvan türleri de biyolojik özelliklerine bağlı olarak enlemsel bir dağılış sergilemektedir.
Ø Tarım Ürünleri: Enlem farklılıkları her yerde çeşitli tarım ürünlerinin yetişmesine imkân tanımıştır. Örneğin kahve, Hindistan cevizi vs. sıcak yerleri seven bitkilerdir. Buna bağlı olarak ekvator ve çevresindeki alanlarda yetiştirilebilir. Kutuplarda ise soğuğa bağlı olarak bitki yetişmemektedir.
Ø Bitki Örtüsü: Tarım ürünlerindeki gibi çeşitlilik göstermektedir. Enlemine bağlı olarak kutuplara yakın bölgelerde ancak yaz mevsiminin gelmesiyle ortaya çıkan bitki toplulukları görülmekle beraber ağır kış şartlarının gelmesiyle bu bitkiler yok olmaktadır. Fakat alçak enlemlerde orman, maki savan gibi değişik bitki türlerine rastlanmaktadır.
Ø Deniz Sularının Özellikleri: Ekvatordan kutuplara gidildikçe denizlerdeki tuzluluk oranı azalır. Kutuplardan ekvatora gidildikçe ise tuzluluk oranı artar. Örnek verecek olursak enlemine bağlı olarak Akdeniz Karadeniz’den daha tuzludur.
Ø Rüzgârların Esiş Özellikleri: Bir yerin bulunduğu enlem noktası oranın rüzgâr özelliklerini belirler. Örnek vermek gerekirse Türkiye’de kuzeyden esen rüzgârlara sıcaklığı düşürürken güneyden esen rüzgârlar sıcaklığı artırırlar. Aynı şekilde kutuplardan esen rüzgârlar soğuk ekvatordan esen rüzgârlar ise sıcaktır.
Ø Tarımın Üst Sınırı: Ekvatora gidildikçe tarım üst sınırı artarken, kutuplara gidildikçe bu özellik ters orantı gösterir.
Ø Orman Üst Sınırı: Tarım üst sınırıyla aynıdır. Enlemlere göre sıcaklıklar farklılık gösterdiği için orman üst sınırı ekvatorda artarken, kutuplara gidildikçe bu sınır en alt seviyeye iner. Kutuplarda ise bu sınır sıfırdır çünkü etraf buzlarla kaplıdır.
Ø Kalıcı Kar sınırı: Kalıcı kar dağlarda yıl boyunca erimeden kalan kara denir. Ekvator ve yakın merkezleri çok sıcak olduğu için buralarda kalıcı kar sınırı çok üst seviyelerdedir. Hatta yoktur. Bu durum kutuplarda farklılık gösterir ve kalıcı kar sınırı en alt seviyelere iner. Türkiye’den düşünecek olursak Türkiye’de yazın yüksek rakımlı bir dağa çıkmaya başladığımızda kalıcı karları ancak zirvelerde görebiliriz. Kutuplara gidildikçe ise bu sınır gittikçe düşer ve kutuplara ulaştığımızda kalıcı kar noktası sıfıra inmiştir. Çünkü her yer kalıcı karlarla kaplıdır.

6. NÜFUS ÖZELLİKLERİ:
Ø Yerleşme ve Yaşam Biçimleri: Her insan bulunduğu bölgenin enlemine bağlı iklimine ayak uydurmak zorundadır. Buna bağlı olarak ta çeşitli yaşam şekilleri ile karşı karşıya kalırız. Örnek vermek gerekirse Afrika ülkelerinde yaşayan insanlar soğuk nedir bilmezler ve yaşam tarzları da buna bağlı olarak şekillenir. Giysilerinden yiyeceklerine kadar bu etkiyi örebiliriz. Kanada’da yaşayan birisine bakacak olursak havaların genelde sert ve serin geçtiği bir yaşam tarzına adapte olmuş insanlar karşımıza çıkacaktır.
Ø Geçim Kaynakları: Enleme bağlı farklılıklar gösterir. Soğuk veya sıcak enlemlerde yaşayan insanların geçim kaynaklarının belirlenmesinde enlem çok önemli bir faktöre sahiptir. Sıcak enlemlerde sıcağa uygun soğuk enlemlerde ise soğuk enleme uygun geçim kaynakları insan yaşamını etkiler.
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
26 Ekim 2009       Mesaj #3
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
enlem boylam ve etkileri ile ilgili yüz soru lazım
Misafir - avatarı
Misafir
Ziyaretçi
4 Mart 2010       Mesaj #4
Misafir - avatarı
Ziyaretçi
Alıntı

ekvatorda yasam nasildir


EKVATORDA YER ALAN ÜLKELERİN BEŞERİ ÖZELLİKLERi

1-EKVADOR:

Ekvador nüfusunun çoğu İspanyol ve Yerli melezi mestiz olardan oluşur. Nüfusun %9’ unu İspanyol asıllı beyazlaryaklaşık %10’unu siyahlar oluşturur. Bunlar sömürgecilik döneminde Afrika’da köle olarak getirilen siyahların to-runlarıdır;genellikle ülkenin kuzey kıyılarında yaşarlar.Nüfusun bir bölümü de Avrupalı-Afrikalı melezi mulottalardan oluşur.Sayıları giderek azalan yerliler dağ vadilerinde yaşarlar ve nufusun en yoksul kesimini oluştururlar.

2-ENDONEZYA

Endonezyalılar Sumatra ve Bornea adalarının iç bölümlerinde yaşayan kabileler Ba-li’deki gelişmiş Hindu kültürünü kuran insanlar ve Cava’nın uygar Malaylar’ı gibi bir çok değişik halktan oluşur.Ülkede 20 değişik dil konuşulur.Resmi dil ise hemen hemen bütün grupların anlayabileceği Malay dilinin bir lehçesidir.Nüfusun büyük bir çoğunluğu Müslüman’dır.Hıristiyanlar ve Budacılar da vardır.Bali ve Lombok adalarının halkı ise Hindu dilini benimsemiştir.Endonezya’da Malay olmayan en büyük grup Çinli tüccarlar-dır.İlköğretim parasızdır ve gençlerin çoğu okuryazardır.Ülkede 40’tan fazla üniversite ve birçok kütüphane vardır.
Endonezya halkının çoğu küçük köylerde yaşar.Evler genellikle bambudan yapıl-mıştır; çatıları saman yaprak ve kamışlarla kaplıdır.

3-BREZİLYA:

Gününmüzde nüfusun yarısı beyaz beşte ikisi mulotto denen beyaz-siyah karışımı ile mestizo denen beyaz yerli karışımıdır.Çok azalan yerli nüfus Amazon bölgesinin erişilmez kesimlerinde yaşar. Siyah nüfus ara-sında ölüm oranının yüksekliğine karşılık beyaz nüfus artmaktadır.Halkın hemen hemen tümü Katoliktir.Ne var ki yerlilerin ve siyahların bir bölümü eski dinsel inançlarını sürdürmektedir.

4-KOLOMBİYA:

Nüfusun yaklaşık %60’ını İspanyol ve yerli karışımı mestiz olar%20’ sini İspanyol kökenli beyazlar %14’ünü Avrupalı Afrikalı karışımı mulottolar oluşturur.Kıyı kesimlerinde kölelerin soyundan gelen siyahlar yoğundur.Keşfedilmemiş iç kesimlerde ise 16. yüzyılda İspanyol’lar gelmeden önce ataları nasıl yaşıyorsa öyle yaşayan 300 bin dolayında Yerlinin bulunduğu sanılmaktadır.Nüfusun % 80’i ülkenin dağlık batı bölgelerinde yaşar.Resmi dili İspanyolca olan ülkede halkın çoğu Katolik’tir. Kolombiya ‘da ki en eski üniversite 1572’de kurulan Bogotà Üniversitesi’dir.

5-SİNGAPUR:

Singapur’da yaşayan Çinliler nüfusun %77’sini oluşturur.Malaylar %15 Hintliler % 6 ve öteki azınlıklar %2’dir.Budacılık Konfüçyüsçü-lük Taoculuk Müslümanlık Hıristiyanlık ve Hindu dininden başka çe- şitli inançlar da yaygınlık kazanmıştır.
Ülke nüfusunun dörtte birinden fazlası 15 yaşın altında olduğu için eğitime özel bir önem verilir.

6-GABON:

Büyük çoğunluğunu siyahların oluşturduğu halk yaşamını tarım ve balıkçılıkla kazanır. Nüfusun yarıya yakın bölümü LibrevillePort-Gentil Lambaréné Moila Franceville gibi büyük yerleşim merkezlerinde yaşar. Geri kalan bölümü ise yol ve ırmak kenarlarındaki küçük köylere dağıl-mıştır. Halkın %95’i Hıristiyan’dır.Az sayıda Müslüman vardır.Geri ka-lanı ise çeşitli Afrika dinlerindendir. Ülkenin başlıca kentlerinden biri o-lan Port-Gentil bir sanayi merkezidir.Başkent Libreville ise büyük otelleri geniş caddeleri ve eğlence merkezleriyle Afrika’nın en çağdaç kentlerin-den biri durumundadır.

7-KENYA:

Kenya’nın nüfusunu çoğunlukla Afrikalılar oluşturur.Ülkede az sayıda AvrupalıAsyalı ve Arap yaşar.Afrikalılar içinde en kalabalık topluluk Kikuyular’dır.Kenya’da Kikuyular’dan başka 30’dan fazla Afrikalı etnik topluluk vardır.Ülkede birçok dil kullanılır.En yaygın konuşulan diller İngilizce ile Bantu dillerinden biri olan ve birçok Arapça sözcük içeren Svahili’dir.

8-KONGO:

Toplam nüfusun yarısından çoğunu kabile toplulukları oluşturur. Or-manlarda Pigme kabileleri yaşar. Çoğu Fransız olan Avrupalılar büyük kentlerde oturur. Afrikalılar genellikle Bantu dillerini oluşturur. Kongo’ nun resmi dili Fransızca ve halkın büyük bölümü Hıristiyan’dır.Halkın üçte biri tarımla uğraşır ama ekilebilir besin gereksiniminin önemli bölü-münü dışarıdan satın alır.


9-ZAİRE:

Zaire’de daha çok Bantu dili kullanan insanlar yaşar ama ormanlık bölgelerde Pigmeler de barınmaktadır.Nüfusu 34138000’dir(1990). BAŞKENTİ Kinşasa’dır.

Benzer Konular

19 Ekim 2010 / Ziyaretçi Soru-Cevap
2 Ocak 2014 / Misafir Soru-Cevap
12 Mart 2009 / ejo Cevaplanmış
23 Mart 2018 / Ziyaretçi Cevaplanmış